کارشناسان می‌گویند اوبر می‌توانست با تغییراتی بسیار ساده در الگوریتم خود، از افزایش نجومی کرایه در جریان اختلال شبکه قطار سیدنی در روز چهارشنبه (۸ مارچ) جلوگیری کند.
روز چهارشنبه، اختلال بزرگی در شبکه قطار سیدنی رخ داد که باعث شد هزاران مسافر برای رفتن به خانه‌های شان به تاکسی و شرکت‌های مسافربری رو بیاورند، اما اپ اوبر به برخی‌ها برای یک سفر حدود نیم‌ساعته بیش از ۳۰۰ دالر و برای سفری که در اوقات معمولی ۲۰ دالر هزینه برمی‌دارد، بیش از ۲۰۰ دالر قیمت می‌داد.
اوبر روز پنج‌شنبه در یک اعلامیه خبری گفت که اداره حمل‌ونقل نیوساوت‌ولز به‌موقع این شرکت را از اختلال در شبکه قطار مطلع نساخته بود و به محض اطلاع یافتن از آن، سطح افزایش خودکار کرایه‌ها را پایین آورده است.
اوبر از یک روش قیمت‌گذاری مواج (Surge pricing) استفاده می‌کند که در آن با افزایش تقاضا، کرایه به طور خودکار بلند می‌رود.
این شیوه قیمت‌گذاری یک روش رایج در شرکت‌های هم‌سواری و همچنین هوتل‌ها و هواپیمایی‌ها است. مطابق قوانین آسترالیا، استفاده از این روش، مشروط به ارائه قیمت روشن و دلیل واضح، اشکال قانونی ندارد.
شرکت اوبر در وبسایت خود ادعا می‌کند که این روش در اوقات شلوغ رانندگان را تشویق به کار می‌کند و در نتیجه فعال شدن رانندگان بیشتر، سطح قیمت پایین می‌آید و دسترسی مشتریان به خدمات قابل اطمینان تضمین می‌شود.
این شرکت قول داده است که پول مشتریانی را که کرایه بسیار گزاف پرداخته‌اند، پس بدهد.
در اعلامیه اوبر آمده است: «در گذشته، هنگامی که مشکلی سراسری در شبکه حمل‌ونقل سیدنی پیش می‌آمد، اداره حمل‌ونقل نیوساوت‌ولز به ما اطلاع می‌داد، اما در این مورد، ما از اختلال کامل شبکه قطار نیوساوت‌ولز تا بعد از شروع آن مطلع نشدیم.»
«به محض این‌که تیم ما از اختلال قطار مطلع شد، بلافاصله سطح افزایش کرایه را کاهش دادیم و محدود کردیم تا هم مشوق شرکای راننده خود باشیم که کمک می‌کردند سیدنی‌نشینان به خانه برسند و هم کرایه را برای مسافرانی که گیر افتاده بودند قابل استطاعت‌تر بسازیم.»
اوبر افزوده است که اپ آن مسافران را از افزایش قیمت مطلع می‌سازد و آن‌ها می‌توانند از گزینه لغو استفاده کنند.
اما کارشناسان هوش مصنوعی می‌گویند، وقتی شرکت‌ها از الگوریتم متن بسته (closed source) استفاده می‌کنند، تشخیص دادن این‌که قیمت‌ها را عمداً دستکاری نمی‌کنند، بسیار سخت است.
آدم بری، معاون انستیتوت علوم داده دانشگاه فناوری سیدنی، به اس‌بی‌اس نیوز گفت: «مشخص نیست که آیا واقعاً قیمت برای جذب رانندگان کافی برای خدمات‌رسانی به مردم بالا می‌رود یا عمداً بلند برده می‌شود. اصلاً این را نمی‌دانیم. بدیهی است که اگر عمدی باشد، مشکل‌ساز است.»
سیدعلی میرجلیلی، استاد مرکز تحقیقات و بهینه‌سازی هوش مصنوعی در دانشگاه تورنس، گفت واضح است که الگوریتم‌های اوبر برای افزایش سود طراحی شده‌اند، اما می‌شود مسایل دیگری چون رضایت مشتری را در آن‌ها لحاظ کرد.
A shutdown in the Sydney trains network left commuters scrambling for Uber rides, with claims of skyrocketing fares. Source: AAP / Joel Carrett
بری و میرجلیلی هردو موافقند که مشکل عدم شفافیت در الگوریتم‌ها است و ابراز امیدواری می‌کنند که روزی شرکت‌ها از الگوریتم‌های متن باز (open source) استفاده کنند.
آقای میرجلیلی گفت، استفاده از الگوریتم‌های متن باز «به ما امکان می‌دهد ببینیم چه زمانی شرکت‌ها واقعاً سود را بر کیفیت خدمات ترجیح می‌دهند».
