Avustralya’da vatandaşlık testine hazırlanma süreci

Avustralya vatandaşı olma süreci birçok göçmen için son derece yorucu bir dönemin sonlanması anlamına geliyor. Ancak vatandaş olmadan önce vatandaşlık testinden geçmek gerekiyor. Testte Avustralya tarihi, kültürü, değerleri ve siyasi sistemi bilginiz sorgulanıyor.

Hindistan’dan Ruth Deva-Prasanna vatandaşlık töreninde Avustralya Vatandaşlık Sertifikası’nı gösteriyor. Credit: Stefan Postles/Getty Images

ÖNE ÇIKANLAR

• Resmi vatandaşlık testi kitapçığında testte ihtiyacınız olacak tüm bilgiler mevcut.
• İngilizce olan testte dil yeteneğiniz de sınanıyor.
• Birçok yerel toplum örgütü teste hazırlık dersleri ve ilave kaynaklar sunuyor.

Çok kültürlü bir toplum olan Avustralya’da 270’ten farklı kültür temsil ediliyor.

Dünyanın kesintisiz en eski kültürüne ev sahipliği yapan Avustralya 1945’ten beri neredeyse yedi milyon göçmen kabul etti.

Avustralya vatandaşlığına başvurmanın çeşitli yolları var. Ancak başvurmadan önce bazı koşulları karşılamanız gerekiyor.

Vatandaşlığa “aileden” (descent) veya sonradan “sunma” (conferral) yoluyla başvurabilirsiniz.

Göçmen avukatı Eva Abdel-Messiah yüzlerce kişinin Avustralya vatandaşlığını kazanmasına yardımcı olmuş. En önemli koşulun ikamet olduğunu söylüyor. İkamet koşulunu karşılamak için Avustralya’da geçerli bir vize ile dört yıl yaşamış olmak ve bu süre zarfında 12 aydan fazla ülke dışında kalmamak gerekiyor.

Son bir yılda sürekli oturum hakkı olan bir vize ile ülkede yaşamış ve 90 günden fazla ülke dışında kalmamış olmanız lazım.

Eva Abdel-Messiah

İkamet dışında 18 yaş üstünde olanlar için Avustralya vatandaşlığına başvurmanın “iyi karakter” koşulu var. İyi karakter güçlü ahlaki değerlere sahip olmayı gerektiriyor.

İlave koşullar:

• Avustralya’da yaşamayı planlamak veya yurt dışındayken ülkeyle güçlü bağlar kurmak.
• Temel İngilizce dil bilgisine sahip olmak.
• Avustralya ve Avustralya vatandaşı olmanın ne anlama geldiğini bilmek ki bu koşul için vatandaşlık testine giriliyor.

“18 ile 59 yaş arasındaki yetişkinlerin temel İngilizce bilgisine sahip olduklarını göstermeleri bekleniyor. Önce bir mülakat ve sonrasında da vatandaşlık testine girmeleri gerekiyor” diyor Abdel-Messiah.

Eski Göç ve Vatandaşlık Bakanı Kevin Andrews Avustralya Vatandaşlık Testi kitapçığını tutuyor. Source: AAP / ANDREW BROWNBILL/AAPIMAGE

Avustralya vatandaşı olmak için gerekli koşulları karşıladıysanız ve vatandaşlık testi için hazırlanıyorsanız, önce biraz çalışmanız gerekiyor.

Abdel-Messiah vatandaşlık testinin amacının kişinin Avustralya vatandaşı olmanın getirdiği hak ve sorumlulukları bildiğini anlamak olduğunu söylüyor. Bunlar arasında ülke olarak Avustralya’yı, insanlarını, sembollerini, demokratik inançlarını, hak ve özgürlükleri ve devlet yapısını bilmek gerekiyor.

Ayrıca Avustralya’da yasama sürecini ve özgürlük, saygı ve eşitlik üzerine inşa edilmiş ülkenin temel değerlerini anlamak gerekiyor.

Avustralya vatandaşlık testi 20 çoktan seçmeli sorudan oluşuyor. Soruları cevaplamanız için 45 dakikanız var.

“20 çoktan seçmeli sorudan beşi Avustralya’nın değerleri hakkında ve bunları doğru cevaplamanız gerekiyor. Testi geçmek için yüzde 75 almak gerekiyor ki bu da kalan 15 soruda bazı hatalar yapabileceğiniz anlamına geliyor.”

Ancak Avustralya’nın değerleri bölümünde hata şansınız yok. Tek bir soruyu yanlış cevaplarsanız, tüm testti geçemediğiniz anlamına geliyor.

Eva Abdel-Messiah

İçişleri Bakanlığı internet sitesi ((homeaffairs.gov.au)) "Australian Citizenship: Our Common Bond" adlı resmi vatandaşlık testi kitapçığından çalışmanızı tavsiye ediyor.

Türkçe dahil 40 farklı dilde ulaşabileceğiniz bu kitapçığı ayrıca sitedeki podcasttan dinleyebilirsiniz.

Test için bilmeniz gereken tüm bilgi bu kitapçıkta bulunuyor. Kitaptaki bilgileri özümseyip anlamanız, not tutup hafızanıza kaydetmeniz gerekiyor.

Ayrıca birçok sitede bulunan deneme testlerini çözüp pratik yapabilirsiniz.

Abdel-Messsiah internet siteleri yerine gerekli bilgiye telefon uygulamalarından da ulaşabileceğinizi söylüyor.

“Telefon uygulamaları son derece pratik. Müvekkillerimden bu uygulamaları telefonlarına yükleyip her akşam yarım saat veya bir saat çalışmalarını öneriyorum. Youtube’da videolar da mevcut” diyor.

Devletin üç parçası, kuvvetler ayrılığı, federal parlamento sistemi ve genel valinin sistemdeki rollerini bilmek gerekiyor.

Vatandaşlık testi ayrıca Avustralya tarihindeki önemli olayları ve Avustralya yerli toplumunun ve göçmen toplumların ülkeye katkısı hakkında da sorular sorar.

Test sadece İngilizce olduğu için dil bilginiz de önemli.

Ngunnawal büyüğü Tina Brown ve yerli dansçılar 26 Ocak 2020’de Canberra’da Lake Burley Griffin’deki Vatandaşlık törenine katılıyor. Credit: Wendell Teodoro/Getty Images

Soruları daha iyi anlayabilmek için öne çıkan terimler önceden çalışmanız önemli. “Müvekkilim bana gelince onlara önceden çalışmalarını tavsiye ederim. Hazırlık sürecinin bir parçası da haber bültenini İngilizce izlemek ve İngilizce gazeteleri okumak. Deneme testlerini en az haftada bir yapmanız iyi olur çünkü bugün başvursak hemen teste çağırmıyorlar. Altı ila dokuz ay bekliyorsunuz” diyor Abdel-Messsiah.

İçişleri Bakanlığı sitesindeki bilgilere ulaşmak veya İngilizcenizi geliştirmek için yerel toplum kurumlarına başvurabilirsiniz.

Örneğin NSW eyaletindeki Sydwest Multicultural Services veya Victoria’daki Southern Migrant and Refugee Centre vatandaşlık testi hazırlık dersleri ve çeşitli kaynaklar sunuyor. Bu kurumlarda ayrıca destek ve tavsiyelerde bulunabilecek tecrübeli uzmanlar da bulunuyor.

Sydwest’ten Vikki Hine birçok yeni göçmen, mülteci ve sürekli oturum sahibi kişilerin vatandaşlık testinden geçmek için hazırlık derslerine geldiğini söylüyor.

İnsanların vatandaşlık testine hazırlanmak için ve vatandaşlığın getirdiği güvenceye sahip olabilmek desteğe ihtiyacı oluyor.

Vikki Hine

Vatandaşlık testi hazırlık dersleri her kültürden göçmene açık. Mülteci statüsünde olanlar bile Avustralya’ya yerleştikten sonraki beş yıl içinde Settlement Services göç kurumunun hizmetlerine erişebiliyor.

Sydwest 2014’ten beri Sydney’in batısında vatandaşlık testi hazırlık dersleri sunuyor. Hine şimdiye kadar kursa katılan yüzlerce kişinin vatandaş olduğunu söylüyor.

“Her sorunun üzerinden geçip konu hakkında konuşarak tarihi öğreniyorlar. Grup olarak sosyal aktiviteler düzenleyip çevreyi tanıtıyoruz. Bazen Katoomba’ya gidip Avustralya’nın yerleşime nasıl açıldığını öğretiyoruz” diyor.

26 Ocak 2017’de Brisbane’da Avustralya vatandaşı olan bir kişi tören sırasında sertifikasını tutuyor. Source: AAP / DAN PELED/AAPIMAGE

“Amaç tüm soruların üzerinden geçip tam anlamıyla öğrenip Avustralya vatandaşı olmanın anlamını kavrayabilmek” diyor.

Avustralya kültürünü sahiplenmenin ülkeyi daha iyi algılamak ve değerlerini ezberlemek ötesinde özümsemek için önemli olduğunu söylüyor.

“Rahat bir sosyal ortamda, mangal partisinde, piknikte çevreye bakıp parktaki flora ve faunayı öğrenmek. Yaptığınız her şey öğrenmeye katkıda bulunur” diyor.

Abdel-Messiah sık rastlanan hatalardan da bahsediyor. Soruları dikkatli bir şekilde okuyup verilen zamanı iyi kullanmanız, cevaplamak için acele etmemenizi tavsiye ediyor.

“Testi geçmeniz için üç şansınız var. Üçüncü seferde de geçemezseniz vatandaşlık başvurunuz reddediliyor. Başka seçenek yok. Sonrasında yeniden başvurmanız gerekiyor” diyor.