ÖNE ÇIKANLAR
- Tüketici haklarını savunan CHOICE hangi ürünlerin pahalanırken ufaldığını kapsayan bir rapor yayınladı.
- Ürün fiyatı artarken veya sabit kalırken boyutlarının küçülmesi tüketicinin aynı paraya çok daha az ürün alması anlamına geliyor.
- Süpermarket zincirleri Coles ve Woolworths boyutlardaki küçülmenin tedarikçiler ve üreticilerin isteği doğrultusunda yapıldığını söylüyor.
Son günlerde paskalya şekerlemeleri, kahvaltıda yediğiniz mısır gevreği veya temizlik malzemesi satın aldıysanız, geçmişe nazaran verdiğiniz paranın karşılığını alamamış olma ihtimaliniz yüksek. CHOICE’a göre bu ürünler İngilizce “shrinkflation” adı verilen ürünün fiyatı sabit kalırken veya artarken boyutlarının ufalması anlamına gelen süreçten etkilendiler.
New South Wales Üniversitesi İşletme Fakültesi Pazarlama Profesörü Nitika Garg “shrinkflation”ın tüketicinin fark etmesinin güç olduğu bir enflasyon türü olduğunu söylüyor.
“Üreticiler ürünü 25 veya 50 gram küçültürse tüketiciler genelde fark etmez” diyor. “Şu anda daha az ürün için daha fazla ödüyoruz.”
Hangi ürünler küçülüyor?
Tüketici hakları grubu CHOICE’un veriler ve tüketicilerden gelen raporları inceledikten sonra yayınladığı analiz 2024’te küçülürken pahalanan ürünleri listeledi.
CHOICE’a göre Jif’in Power and Shine banyo temizleyicisinin fiyatı 100 gram bazında yüzde 122 arttı. Popüler ürün 2022’nin Mayıs ayında 700 ml haliyle 2,50 dolardı. Şimdi ise boyutu 500 mlye düşerken fiyatı 4 dolara çıkmış durumda.
Boyutları ufalan ürünler listesinin tepesinde patates cipsleri ve bisküviler de var.
Woolworths’ün bir paket tuzlu mısır cipsi 2 dolar 30 sent. Ancak ağırlığı Ekim 2023’ten Mart 2024’e kadar 200 gramdan 175 grama düştü.
LISTEN TO
Avustralya’da gündem hayat pahalılığı
SBS Turkish
05:02
Red Rock Deli sosları da 2021’den beri 150 gramdan 135 grama düştü.
McVities' Go Ahead forest meyveli bisküvilerinin ağırlığı Haziran 2022’deyken 218 gramken Mart 2024’te 174 gramdı. Bu süreçte fiyat 4 dolar 40 sentte sabit kaldı. Aynı markanın sindirimi kolay bisküvileri de 4 dolar 40 sentte sabit kalırken 400 gramdan 355 grama düştü.
Paskalyanın yaklaşmasıyla beraber de şekerleme tüketimi arttı ancak onların boyutları da küçülmeden nasiplerini aldı.
Community Co'nun hot cross bun paketlerinin ağırlığı 2023’ten beri 480 gramdan 450 grama düştü. CHOICE’a göre durum mısır gevreklerinde daha bile kötü.
Coles’un Mighty Grain gevreği Ekim 2022’den beri 560 gramdan 495 grama düşerken fiyatı 4 dolar 50 sentte sabit kaldı. Coles’un mısır gevreği ise aynı dönemde 475 gramdan 440 grama düşerken fiyatı 1 dolar 90 sentten 2 dolar 10 sente çıktı.
Woolworths’ün Max Charge gevreği 560 gramdan 495 grama düşerken fiyatı 4 dolar 50 sentte sabit kaldı.
Ürünler neden küçülür?
SBS News’a gönderdiği bir açıklamada Woolworths sözcüsü, artan üretim masraflarının ürünlerin küçülmesinin ana nedeni olduğunu söyledi.
Bazı ürünlerde, temel malzemelerden işçilik ve diğer üretim girdilerinde artan fiyatlar ürünlerde küçülmeye neden olduğunu belirtti. “Bu durumlarda herhangi bir artışın tüketicilere yansımasını asgariye indirmek için daha yüksek verimli kaynak tüketimine yöneliyoruz.”
Ayrıca CHOICE’un gündeme getirdiği örneklerin tedarikçilerin isteği doğrultusunda yapıldığını belirtti. “Bu iki örnekte paket boyutlarında değişikliği tedarikçi istedi. Değişikliğin Woolworths’e herhangi bir getirisi olmadı çünkü tedarikçinin satış fiyatı değişmedi.”
Coles sözcüsü ise ürün boyutlarında değişikliğe gitmenin nadir olmadığını ve ürünlerin boyutlarındaki azalmadan firmanın bir mali getiri elde etmediğini ifade etti.
Üretici için masrafların arttığını ve boyut değişikliğinden kaynaklanan ilave getirinin üreticiye gittiğini belirtti. “Tedarikçimiz üretim ve tedarik sürecini basitleştirmek için ürünün boyutunu değiştireceğini bize bildirdi. Tüketiciler için fiyatların erişilebilir olması için çabalıyoruz” dedi.
Ürünlerin boyutlarının küçültülmesi yasalara aykırı değil. Ancak Coles ve Woolworths aralarında yasalara aykırı bir şekilde fiyat anlaşması yapma iddiaları ile yüz yüze. Avustralya Rekabet ve Tüketici Komisyonu iki firmayı soruşturuyor. Ağustos ayında bir ara rapor yayınlanması bekleniyor.
New South Wales Üniversitesi İşletme Fakültesi Pazarlama Profesörü Nitika Garg sorunun kısa dönemli bir çözümü olmadığını ancak düzenleyici kurumların fiyatları daha yakından takip etmesi gerektiğini belirtti.
HAYAT PAHALILIĞI
Avustralya hayat pahalılığı: Fiyatlar neden artıyor?
