Avustralya Çeşitlilik Konseyi (the Diversity Council of Australia) her iki yılda bir ülke çapındaki işgücü piyasasındaki ayrımcılık, taciz ve katılım üzerine Inclusion@Work Index adlı araştırmayı yayınlıyor. Bir sonraki rapor bu ay çıkacak.
Öne çıkanlar
- Avustralya’da ayrımcılığa karşı federal, eyalet ve bölge yasaları var.
- Kişinin özellikleri yüzünden işyerinde olumsuz eylemlere maruz kalmasına yasadışı ayrımcılık adı veriliyor.
- Kişiye diğerlerinden farklı davranmak her seferinde yasadışı ayrımcılık kategorisine girmiyor.
Yasadışı Ayrımcılık ne demek?
Sydney merkezli Anderson Gray Lawyers’dan uzman avukat Meghann Papa, çalışanı taciz ve ayrımcılıktan koruyan federal, eyalet ve bölge kanunları olduğunu belirtiyor.
Cinsiyeti, ırk, engel veya yaş gibi kişisel özellikler yüzünden bir çalışana diğerinden daha olumsuz davranmak yasadışı ayrımcılıktır.
Ayrımcılığın yasal veya yasadışı olup olmadığına her kişinin durumuna vaka bazında bakılması gerektiğini söylüyor.
Ayrımcılığın bir örneği olarak, çalışanın yaş, ırk, din veya engeli yüzünden uygulayamayacağı bir eylemi şart koşmayı veriyor. Bu eylemi uygulayamamak çalışanı diğerlerine karşı dezavantajlı kılıyorsa bunun adı ayrımcılık. Örneğin, çocukları kreşten veya okuldan almak zorunda olan kişi için mantıklı değişiklikler yapılması gerektiğini belirtiyor.
Papa işverenin yasal ayrımcılık yapabileceği bir örnek veriyor.
Source: Pexels/Sora Shimazaki
“İşveren çalışanın 14:30 veya 15:00’e kadar işte olması yerine 17:00’ye kadar, yani tüm gün çalışmasını şart koşabilir bu da kişinin okul sonrası çocuklarını almasını engeller. İşveren kişiden fazla mesai çalışmasını da isteyebilir” diyor.
Ancak çalışanların da hayatlarındaki gelişmeler konusunda işvereni zamanında uyarması gerekiyor. Bu sayede işveren gereken değişiklikleri yapabilecek fırsatı bulabilir.
“Olumsuz eylem” ne anlama geliyor?
Çalışanın ırk, yaş, cinsel tercihler, hamilelik veya dini inançlar gibi çeşitli özellikleri yüzünden işveren tarafından herhangi olumsuz bir eyleme maruz kalmasına işyeri ayrımcılığı adı veriliyor. Tam zamanlı veya yarı zamanlı çalışanlar, stajyerler veya sabit süre için işe alınanlar ayrımcılıkla karşılaşabilir.
Brisbane merkezli Maurice Blackburn Lawyers hukuk firmasından çalışma ve endüstriyel hukuk uzmanı Patrick Turner “olumsuz eylem” teriminin yasalarca tanınan bir kavram olduğunu söylüyor.
İşverenin önyargıları yüzünden çalışanının işyeri koşullarını değiştirmesi, fırsatları engellemesi ve hatta işten çıkarılması anlamına geliyor. Bu tür kararların önyargılar yüzünden alınması yasalara aykırı.
Kişinin maaşını azaltmak, görevden alıp daha düşük bir pozisyona getirmek, uyarmak gibi eylemlerin çalışanın işyeri koşullarının değişmesi ve doğrudan çalışanlar arasında ayrımcılık yapılması anlamına geliyor. Olumsuz eylemle tehdit etmek de yasak.
Mwanaume afanya kazi Source: Pexels/Ron Lach
Farklı sektörlerde farklı deneyimler yaşanıyor. Finans ve hizmet sektörlerinde daha fazla çeşitlilik ve katılım olduğu söyleniyor. Desteğin en düşük olduğu sektör ise imalat.
Yasal ayrımcılık
The Fair Work Act, yani Adil Çalışma Yasası’na göre işverenin yaptığı ayrımcılık kişinin özelliklerine bağlı değilse “olumsuz eylem” kategorisine girmeyebiliyor.
Avustralya Çeşitlilik Konseyi’nin Başkanı Lisa Annese, performansa yönelik kararların farklı bir durum olduğunu söylüyor.
Performansından memnun kalmadığınız bir çalışana yönelik alacağınız kararların ayrımcılık olmadığını belirtiyor. Çeşitlilik temelli olmaması durumunda, işverenin kişinin performansına yönelik kararlar almasında bir sıkıntı olmayacağının altını çiziyor.
Çalışma ve endüstriyel hukuk uzmanı Patrick Turner, ayrımcılığın genelde göze çarpmayacak şekilde yapıldığını ancak bazı durumlarda da yapılanın ayrımcılık olmayacağını söylüyor.
READ MORE
Doğru göçmene doğru iş
Source: Pexels/Sora Shimazak
İşe sarhoş bir şekilde gelirseniz ve “ofise alkollü bir şekilde gelmek yasak” diye bir kural varsa ve bu kural da diğer çalışanlara da uygulanıyorsa, sizin farklı ırktan gelmeniz veya engeliniz olmasının size yönelik yasadışı ayrımcılık yapıldığını göstermeyeceğini belirtiyor. Ancak benzer durumlarda diğerlerine yönelik farklı bir tutum alınıyorsa durumun değişeceğini söylüyor.
Ayrımcılığa maruz kalınca ne yapmalısınız?
Papa ilk yapmanız gereken şeyin, şikayetinizi işverene götürmek olduğunu söylüyor. Bunun bir yararı olmazsa uzman görüşü almanız gerekiyor.
İşverenlerin çoğunun bu tür şikayetler konusunda belirgin bir şikâyet süreci işlettiğini, bu yüzden her şeyden önce bu sürecin başlatılmasını tavsiye ediyor. Eğer konu işyerinde çözülemiyorsa, ya çalışma hukuku ya da ayrımcılık konusunda uzman bir avukata gidilmesi gerektiğini söylüyor. Eğer sendika üyesiyseniz, sendikaya gidip tavsiye alabileceğinizi söylüyor.
Çalışma ve endüstriyel hukuk uzmanı Patrick Turner, Avustralya yasalarında ayrımcılığa karşı sert yaptırımlar olduğunun altını çiziyor. Ayrımcılığa uğramanız durumunda, kanuni süreç sonunda olabileceklerini sıralıyor.
“Bazı durumlarda, işinizi kaybettiyseniz, eski işinize iade edilebilirsiniz, ekonomik zararınız varsa, tazminat alabilirsiniz” diyor. Eğer işinizi kaybettiyseniz ancak işinize iade edilemiyorsanız, her türlü manevi ve maddi zarar için tazminat alabileceğinizi, önemli olanın yaşadığınız ayrımcılığın sizi nasıl hissettirdiği olduğunu belirtiyor. Mahkemelerin işverene ceza kesme, veya özür diletme yetkisi olduğunu, ayrıca ayrımcılığın tekrarlanmaması için işyeri eğitimi şart koşabileceğini söylüyor.
Avustralya Çeşitlilik Konseyi’nin Başkanı Lisa Annese, çalışanlar arasında bağ kuran ve kişilere saygılı davranan işyerlerinin katılımcı olduğunu söylüyor.
Source: Pexels/Andrea Piacquadio
“Katılımcılıkta amaç, işgücü ne kadar çeşitli olursa olsun, beraber ve etkili bir şekilde çalışması” diyor. Bu yüzden de her işyerinin hedefinin katılımcı ve çeşitli bir işgücü yaratmak olması gerektiğini söylüyor. “Bunun da inovasyon ve yaratıcılığı geliştirip performans ve üretimi arttırdığını ve ayrıca riski azaltığını biliyoruz” diyor.
Konu hakkında ilave bilgi için ’a veya 13 13 94’ten Fair Work Hattı’na ulaşabilirsiniz. Tercüme ihtiyacınız için 13 14 50’den TIS hizmetine ulaşabilirsiniz.
