රුසියානු - යුක්රේන අර්බුදය පිළිබඳ මේ වන විට ලෝකයම බලා සිටී.
ඒ අතරේ යුක්රේනයට පහර දීමට රුසියාව ක්‍රියා කිරීම ඔස්ට්‍රේලියාව, ඇමෙරිකාව සමග යුරෝපා සංගමයේ රටවල් දැඩි ලෙස හෙළා දැක තිබේ.
Highlights
- ඔස්ට්‍රේලියාවට රුසියාවෙන් මුහුණ දීමට සිදු විය හැකි වඩාත්ම බරපතල ප්‍රතිප්‍රහාර සයිබර් ප්රහාර බව ඔස්ට්‍රේලියානු අගමැති Scott Morrison පවසයි.
- සයිබර් ප්‍රහාරවලට යටිතල පහසුකම්, විදුලිබල ජාල සහ සෞඛ්‍ය සේවා, Centerlink සහ බැංකුකරණය වැනි තීරණාත්මක සේවාවන් අඩපණ කිරීමේ හැකියාව ඇත.
- රුසියාවට එරෙහිව කතා කළ සහ තීරණාත්මක සේවාවන් කඩාකප්පල් කරමින් සම්බාධක පැනවූ ඔස්ට්‍රේලියාවේ ජාතික නායකයින්ව ලැජ්ජා කිරීමට ඔස්ට්‍රේලියාවට එරෙහි සයිබර් ප්රහාර උත්සාහ කරන බව හෙළිවී තිබේ.
මේ හේතුවෙන්ම ඔස්ට්‍රේලියාව යුක්රේනයට වෛද්‍ය සැපයුම් සහ හමුදා උපකරණ සැපයුම් ඇතුළු විවිධ ආධාර ලබා දීමට මේ වන විට පියවර ගෙන තිබේ.
මේ තත්ත්වය මත ඔස්ට්‍රේලියාවට රුසියාවෙන් මුහුණ දීමට සිදු විය හැකි වඩාත්ම බරපතල ප්‍රතිප්‍රහාර සයිබර් ප්රහාර බව ඔස්ට්‍රේලියානු අගමැති Scott Morrison පවසයි.
එය ඔස්ට්‍රේලියාවේ වෙසෙන ඔබට බලපෑ හැකි ආකාරය පිළිබඳ මෙම ලිපියෙන් ඉදිරිපත් කෙරේ.
Australian Prime Minister Scott Morrison speaks during a vigil at St Andrews Ukrainian Church in Sydney, Sunday, February 27, 2022. Source: AAP/ Brendon Thorne
පළමුවෙන්ම සයිබර් ප්රහාර දියත් කරන්නේ ඇයි?
මධ්‍යම රජයේ ඔස්ට්‍රේලියානු සයිබර් ආරක්ෂක මධ්‍යස්ථානය (ACSC) මේ සතියේ එහි නිල වෙබ් අඩවියේ පහත සඳහන් පණිවිඩය තබා ඇත.
"Australian organisations should urgently adopt an enhanced cyber security posture."
ඕස්ට්‍රේලියානු ආයතන ඉක්මනින් වැඩි දියුණු කළ සයිබර් ආරක්ෂණ පියවර අනුගමනය කළ යුතු බව ඉන් අදහස් කෙරේ.
ඔස්ට්‍රේලියාව සයිබර් ප්‍රහාරයෙන් නිදහස් නොවන බවට අනෙකුත් ආරක්ෂක විශේෂඥයින් අනතුරු ඇඟවීම් නිකුත් කරමින් සිටියි.
සයිබර් ප්‍රහාරවලට යටිතල පහසුකම්, විදුලිබල ජාල සහ සෞඛ්‍ය සේවා, Centerlink සහ බැංකුකරණය වැනි තීරණාත්මක සේවාවන් අඩපණ කිරීමේ හැකියාව ඇත.
Katherine Mansted යනු ඔස්ට්‍රේලියාවේ විශාලතම ස්වාධීන සයිබර් ආරක්ෂණ සේවා සමාගම වන CyberCX හි සයිබර් බුද්ධි අංශයේ අධ්‍යක්ෂවරිය වන අතර ANU ජාතික ආරක්ෂක විද්‍යාලයේ ජාතික ආරක්ෂාව පිළිබඳ ප්‍රායෝගිකත්වය පිළිබඳ ජ්‍යෙෂ්ඨ සාමාජිකාවකි.
යුක්රේනයට එරෙහි ප්රහාර සඳහා අරමුණ වන්නේ යුක්රේනය අධෛර්යමත් කිරීම, අස්ථාවර කිරීම සහ එය ඉදිරියෙහි ඇති දේශපාලන තත්ත්වයට සහ මිලිටරි තත්ත්වයට ප්රතිචාර දැක්වීමෙන් අවධානය වෙනතකට යොමු කිරීම බව ඇය පැවසුවාය.
Lawrence Patrick යනු සිඩ්නි හි පිහිටි සයිබර් ආරක්ෂණ සමාගමක් වන Zirilio හි ප්‍රධාන සන්නිවේදන නිලධාරියා වේ.
රුසියාවට එරෙහිව කතා කළ සහ තීරණාත්මක සේවාවන් කඩාකප්පල් කරමින් සම්බාධක පැනවූ ඔස්ට්‍රේලියාවේ ජාතික නායකයින්ව ලැජ්ජා කිරීමට ඔස්ට්‍රේලියාවට එරෙහි සයිබර් ප්රහාර උත්සාහ කරන බව ඔහු පැවසීය.
භාණ්ඩ ප්‍රවාහන ගුවන් යානයකට යුධ ටැංකි දමා, ඒවා ලොව පුරා පියාසර කරමින් රැගෙන යාම හා සසඳන විට මෙය ඉතා අඩු උත්සාහයක් බව ඔහු පැවසීය.
රුසියාවේ කෝණයෙන් බලන කල එය ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ මිත්‍රයෙකු වීම නිසා ඔස්ට්‍රේලියාවට දඬුවම් කිරීමට ඉක්මන් හා පහසු ක්‍රමයක් බවත් Lawrence Patrick සඳහන් කළේය.
පසුගිය වසරේ ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ, ඔස්ට්‍රේලියාවේ සහ එක්සත් රාජධානියේ සයිබර් ආරක්ෂණ බලධාරීන් විසින් තීරණාත්මක යටිතල පහසුකම්වලට එරෙහිව නවීන, ඉහළ බලපෑමක් ඇති ransomware බලපෑම්වල වැඩි වීමක් ACSC විසින් නිරීක්ෂණය කරන ලදී.
මෙම ප්‍රහාරය කෙබඳු විය හැකිද?
ඔස්ට්‍රේලියාවේ ව්‍යාපාරවලට හෝ තීරණාත්මක යටිතල පහසුකම්වලට එරෙහිව පවතින සයිබර් තර්ජන පිළිබඳ ඕස්ට්‍රේලියානු බලධාරීහු නොදනීති.
නමුත් ඔස්ට්‍රේලියාවට රුසියාවෙන් ලබාදෙන ප්‍රතිප්‍රහාරවල සයිබර් ප්‍රහාරවලට බොහෝ දුරට ඉඩ ඇති බව ඔස්ට්‍රේලියානු අග්‍රාමාත්‍ය Scott Morrison පසුගිය බ්‍රහස්පතින්දා ප්‍රකාශ කළේය.
යුක්රේනය සහ රුසියාව අතර උග්‍රවන අර්බුදයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මෙම තර්ජනය අයහපත් අතට හැරී ඇති බව සයිබර් ආරක්ෂණ විශේෂඥයින් සහ ඔස්ට්‍රේලියාවේ ප්‍රධාන සයිබර් ආරක්ෂණ ඒජන්සිය පවසයි.
රුසියාව සෘජුවම ඔස්ට්‍රේලියාව ඉලක්ක කරනු ඇතැයි සිතිය නොහැකි බව CyberCX හි සයිබර් බුද්ධි අංශයේ අධ්‍යක්ෂවරිය වන Katherine Mansted පැවසු අතර අන්තර්ජාලය හරහා රුසියාවේ හිතුවක්කාරී ක්‍රියා නිසා ඕස්ට්‍රේලියාව “සයිබර් හරස් ප්‍රහාරයකට” හසු වීමට බොහෝ දුරට ඉඩ ඇති බව පැවසුවාය.
“රුසියාව ඉතා බලවත් සයිබර් තර්ජන එල්ල කළ හැකි රටක්, තවද රුසියාව බොහෝ විට හිතුවක්කාරී සයිබර් ක්‍රියාකාරිකකි, එනිසා ඔවුන් අනෙක් යට සිදුවන හානිය ගැන තැකීමක් කරන්නේ නැහැ." යනුවෙන්ද ඇය සඳහන් කළාය.
සයිබර් අවකාශයේ ප්රහාර සෑම විටම පැහැදිලිව සිතියම් ගත නොකරන බවත් බොහෝ විට බාහිර බලපෑම් ඇති කරන බවත් Katherine Mansted පැවසුවාය.
යුක්රේනයේ සංවිධානවලට සමාන මෙවලම් හෝ පද්ධති හුවමාරු කරගන්නා සංවිධාන මෙහිදී ඉහළ අවදානමකට මුහුණ දෙයි.
බොහෝ විට ransomware ප්රහාර පිටුපස සිටින රුසියානු සයිබර් අපරාධකරුවන්ගේ වර්ධනයක් සඳහා සයිබර් ආරක්ෂණ ප්‍රවීණයන් ද උනන්දු කරයි.
ඔස්ට්‍රේලියානු රෝහල් දැනටමත් ransomware ප්රහාර මගින් ඉලක්ක කර ඇති බව ACSC විසින් 2020 නොවැම්බර් මාසයේදී වාර්තා කරන ලදී.
පසුගිය වසරේ Nine Entertainment වෙත සයිබර් ප්‍රහාරය එල්ල කළ අපරාධකරු අනාවරණය වී නොමැති අතර එම ප්‍රහාරයෙන් රූපවාහිනී වැඩසටහන් සහ පුවත්පත් පරිගණක පද්ධති අඩාල විය.
ඩිජිටල් සහ සමාජ මාධ්‍ය ජාලයන්හි අපගේ SBS සිංහල සේවය හා සම්බන්ධ වීමට:
SBS Radio App: හෝ වෙතින් SBS Radio App නොමිලයේ Download කරගෙන සජීවීව SBS සිංහල වැඩසටහන සහ අපගේ අනෙකුත් podcast වලට සවන් දෙන්න.
මේ තත්ත්වය හමුවේ ඔස්ට්‍රේලියානුවන් කුමක් කළ යුතුද?
Malware හඳුනාගැනීම, අවම කිරීම සහ ඒවාට ප්රතිචාර දැක්වීම වැනි වැඩි දියුණු කළ සයිබර් ආරක්ෂණ පියවරයන් වහාම සමාලෝචනය කර අනුගමනය කරන ලෙස පසුගිය බ්‍රහස්පතින්දා අගමැති මොරිසන් ඔස්ට්‍රේලියානු ව්‍යාපාරවලින් ඉල්ලා සිටියේය.
සයිබර් ප්‍රහාරයක් වළක්වා ගැනීම සඳහා සංවිධානවලට ගත හැකි ක්‍රියාමාර්ග කිහිපයක් විස්තර කිරීමට පෙර, ACSC සිය අනතුරු ඇඟවීමේ දී, නවීන "phishing" ශිල්පීය ක්‍රම පිළිබඳ අනතුරු ඇඟවීමේ දී ඊට සමාන උපදෙස් ලබා දුන්නේය.
ඔස්ට්‍රේලියානු සයිබර් ආරක්ෂණ මධ්‍යස්ථානයේ “Essential Eight” හෙවත් “අත්‍යවශ්‍ය අංග අට” ඔස්ට්‍රේලියානු සංවිධාන ආරක්ෂා කිරීමට උපකාරී වන ප්‍රයෝජනවත් රාමුවක් ලෙස සිඩ්නි හි පිහිටි සයිබර් ආරක්ෂණ සමාගමක් වන Zirilio හි ප්‍රධාන සන්නිවේදන නිලධාරියා වන Lawrence Patrick පෙන්වා දුන්නේය.
"සයිබර් ආරක්ෂණයේ කෝණයෙන් බලන කළ ඒවා ඉතා සරළ පියවර කිහිපයක්, උදාහරණ ලෙස දත්තවල backup තබා ගැනීම, ඒවා යළි ලබාගැනීමට උපාය මාර්ග තිබීම, අදාළ සංවිධානවල එම දත්ත මෙහෙයවීම සඳහා නිවැරදි ප්‍රවේශයක් තිබීම, නිවැරදි පුද්ගලයින්ට නිවැරදි ප්‍රවේශ මට්ටමක් ඇති බවට වග බලා ගැනීම දැක්විය හැකියි." යනුවෙන් ද ඔහු සඳහන් කළේය.
සයිබර් ප්‍රහාරවලදී විශාල ආයතනවල කුඩා සේවකයින් ඉලක්ක කර ගැනීමට ඉඩ ඇති අතර සියලුම ඔස්ට්‍රේලියානුවන් අවදියෙන් සිටිය යුතු බව ද ඔහු පැවසීය.
