"روز استرالیا" برای اولین بار در اوایل قرن نوزدهم در سیدنی در یک گردهمایی کوچکی جشن گرفته شد.
دکتر الیزابت کوان نویسنده مقاله ای براساس داروین مورخ با عنوان "جشن استرالیا: تاریخی از روز استرالیا" می گوید: روزی که بعنوان ‘First Landing Day’ یا ‘Foundation Day’ نامیده شده است در حقیقت در آغاز سال ۱۷۸۸ اسکان بریتانیا در نیوساوت ولز با برگزاری شامی جشن گرفته شد. آنها برای بقای مستعمره که سیدنی مرکز آن بود نگران شده بودند چون این کار آسانی نبود. آنها نه تنها رشد، رفاه و عشق به استرالیا ، سرزمینی که ما در آن زندگی می کنیم را بلکه آنچه که به آن "بریتانیا مادر کشور است " را جشن گرفتند.
دکتر الیزابت کوان می گوید پس از جنگ جهانی دوم مردم از اروپا به استرالیا مهاجرت کردند، نیاز به رشد جمعیت توسط دولت فدرال کمک کرد تا استرالیایی ها را جهت مثبت به یکدیگر پیوند زند. او می گوید: "هنوز هم این اذعان وجود دارد که این روز بعنوان اسکان بریتانیا آغاز شده ولی یک اذعان بزرگتر و مهمتری وجود دارد که کمک و یاری همه کسانیکه از اقصی نقاط دنیا به اینجا آمدند منجمله بومی های استرالیایی بنا شده است بنابراین شما می بینید که این تلاش و همکاری در رشد و تعادل در روز استرالیا با انعکاسی از آموزش و پرورش جشن گرفته می شود بنابراین سمت و سوق دیگری از روز استرالیا دیده می شود."
در سال ۱۹۸۸ با توافق همه ایالت ها و مناطق روز بیست و ششم ژانویه بعنوان روز استرالیا نام گذاری شد و تنها در سال ۱۹۹۴ این روز بعنوان روز تعطیل عمومی ملی استرالیا تبدیل گشت.
گفتنی است شورای ملی روز استرالیا بر جشن ها و جوایز این روز نظارت دارد.
کریس کربی مدیرعامل شورای نظارت نتایج یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۶ در مورد اینکه روز استرالیا چه مفهومی برای مردم دارد را اینگونه شرح می دهد: "مشخص شده است که چرا بیشتر مردم روز استرالیا را جشن می گیرند. این روزها نشانه این است که چقدر ما خوشبخت هستیم که در کشوری مثل استرالیا زندگی می کنیم. دوستان و اقوام و به دور هم می شوند تا این روز را جشن بگیرند و حتی بیشتر مردم همچنین در مورد آزادی که در استرالیا دارند صحبت کردند. بخصوص ، تعداد زیادی از مهاجران جدیدی که به تازگی به استرالیا مهاجرت کرده اند این یک حس واقعی را القا می کند که فرصتها و آزادی این چیزی است که مردم به واقع آنرا در روز استرالیا جشن می گیرند."
در حال حاضر روز استرالیا به صورت متفاوتی در سراسر کشور جشن گرفته می شود.
مراسم شهروندی از دیگر مراسمی است که در روز استرالیا برگزار می شود که در آن شهروندان جدید تعهد خود را بعنوان شهروند استرالیا می دهند.
کریس کربی می گوید آنان ملیت چندفرهنگی را جشن می گیرند. او در ادامه گفت: " این چیزی است که وزارت مهاجرت ما را تشویق به انجام آن کرده است. در حقیقت بهانه ای است برای اینکه جامعه چندفرهنگی که در آن زندگی می کنیم را جشن بگیریم، موفقیت چندفرهنگی، یعنی همگی ما بجز استرالیایی های بومی که از کشورهای دیگر به اینجا آمده ایم به نظر من یک راه بسیار مناسب برای ساختن روز ملی ما است."
دکتر چلسیا باند که بومی استرالیایی است و در دانشگاه کوئینزلند تدریس می کند، می گوید بیشتر بومیان استرالیایی روز بیست و ششم ژانویه را جشن نمی گیرند. او می گوید: "در واقع اصرار شده است که ما روزی که بدترین روز است و برای ما بومیان عزای عمومی است را جشن بگیریم. جشنی که بقای ما در جهانی است که قصد نابودی ما و نابودی راه و رسم زندگی ما را داشت. من فکر می کنم بعنوان یک ملت، روز بهتری هم هست ، یک روز فراگیر، جایی که همگی ما از اینکه بخشی از این ملت هستیم را جشن بگیریم."
این در حالی است که کریس کربی در مورد احساسات متناقضی که نسبت به این روز وجود دارد می گوید: "آنچه که مهم است این است که روز استرالیا به این معنی نیست که مردم چه احساسی باید داشته باشند، و بایستی جشن بگیرند یا در آن شرکت کنند. نقطه نظر ما واقعا این است که، این روزی است که مردم بایستی انتخاب کنند چطور آنرا را رقم بزنند. به نظر من این روز تأملی در گذشته ما دارد اما در جایی که ما بطور گسترده ای درپی آنچه که برای آینده کشور رقم زده می شود هستیم."
دکتر الیزابت کوان می گوید این روز بیشتر انعکاسی از جامعه امروز استرالیا است. او می گوید: "همانطور که از تکامل روز استرالیا دیده ایم، این روز یک پیشرفت کاری بوده و روزی است که دولت ها نسبت به روشی که جامعه استرالیا تغییر کرده است واکنش نشان داده اند. شاید برای بعضی ها روند کندی داشته ولی در حال پیشروی است. هر چه بیشتر در مورد آن صحبت کنیم و همه را در این بحث دخیل کنیم بهتر است."
مفهوم "روز استرالیا" از زمان آغاز نامگذاری آن در اوایل قرن نوزدهم تا کنون متحول شده است. امروزه بسیاری در استرالیا بر این باورند که جشن های روز ملی استرالیا از ظرفیت بیشتری برای جشن و احترام به مردمان بومی استرالیایی و تاریخ آنها برخوردار است.
روز استرالیا
روز ملی استرالیا در واقع روزی برای بزرگداشت روز ۲۶ ژانویه سال ۱۷۸۸است. زمانی که کاپیتان آرتور فیلیپ پرچم بریتانیا را در Port Jackson که اکنون با نام Sydney Cove شناخته شده است به اهتزاز درآورد.
روز تعطیل عمومی
از سال ۱۹۹۴ به بعد یعنی روزی که کل کشور شروع به جشن گرفتن روز استرالیا در روز ۲۶ ژانویه کرد، این روز به عنوان یک روز تعطیل عمومی شناخته می شود. برای بسیاری این روز، به معنای شرکت در رخدادهای جمعی یا گذراندن آن با خانواده، دوستان و انجام بازی کریکت است.
مراسم شهروندی استرالیا
در این روز مراسم شهروندی استرالیا در سرتاسر کشور برگزار می شود.
روز تهاجم
برای برخی از استرالیایی ها، به ویژه بومیان و جزیره نشینان تنگه تورس، روز ۲۶ ژانویه روز جشن نیست. ان روز برای آنها یادآور حمله مهاجران انگلیسی به اراضی آنها است.
روز عزاداری
در سال ۱۹۳۸ در یکصد و پنجاهمین سالگرد، ویلیام کوپر یکی از اعضا Aboriginal Progressive Association و دیگر کنشگران یک روز عزاداری و تظاهرات را برگزار کردند.
در این روز تاریخ مردمان بومی و جزیره نشینان تنگه تورس به رسمیت شناخته شد و همچنین بر دردهای ناشی از سیاست های دولت در خصوص جدا کردن بسیاری از افراد از زمین های آبا و اجدادی و فرهنگشان تاکید شد.
حاکمیت بومی
روز تهاجم همچنین به عنوان یک فرصت برای اثبات حاکمیت مردم بومی استرالیا دیده می شود. هر سال، راهپیمایی هایی در شهرستانها در سراسر استرالیا در اعتراض به جشن روز استرالیا انجام می شود که در آن شرکت کنندگان خواستار حاکمیت و عدالت اجتماعی برای بومیان استرالیا می شوند.
چرا برخی معتقدند که باید تاریخ این روز را تغییر داد؟
زمان برگزاری این جشن به طور ویژه یکی از موضوعات نگران کننده است چرا که این روز بر خلاف کشورهای دیگر که در چنین روزی استقلال خود را جشن می گیرند، نشانه تاریخ استعمار استرالیا است.
روز بقا
برای بسیاری از مردمان بومی و جزیره نشینان تنگه تورس، روز استرالیا همچنین فرصتی برای به رسمیت شناختن بقا مردم و فرهنگ آنها است.
