مهم ټکي:
- تېره ورځ (د جون لومړۍ نېټه) د آسټرالیا فدرالي حکومت اعلان وکړ چې د 'افغان لي' پروګرام د ۲۰۴۱ کال د مې پر ۳۱ نېټه پای ته رسېږي.
- د حکومت له وروستۍ پرېکړې وروسته، د آسټرالیايي ځواکونو پخواني افغان ژباړونکي د خپلې راتلونکې په اړه اندېښمن دي.
- ځینې افغان ترجمانان په دې باور دي چې دا یوه "غیر عادلانه او ویجاړونکې پریکړه" ده.
احمد (مستعار نوم) د ۲۰۱۰ او ۲۰۱۱ کلونو ترمنځ په اروزګان ولایت کې له آسټرالیايي ځواکونو سره د ژباړونکي په توګه کار کړی دی.
احمد په ۲۰۱۷ کال کې د خپلو اسنادو د تصدیق لپاره د آسټرالیا دفاع وزارت ته خپل غوښتنلیک سپارلی او د ۲۰۲۲ کال په مارچ میاشت کې یې د دفاع وزارت تصدیق ترلاسه کړی.
د دفاع وزارت له تصدیق وروسته، نوموړي د آسټرالیا د کورنیو چارو وزارت ته د ویزې لپاره غوښتنلیک سپارلی، مګر تر اوسه یې د آسټرالیا ویزه نده ترلاسه کړې.

Afghan National Security Forces (ANSF) partnered with Australian Special Forces Source: AAP / AAP/Dept of Defence
هغه وايي: "زما شخصي تشویش پدې اړه دا دی، که چېرې دوی [ژباړونکي] دلته پاتې شي، نو دوی به هېڅله دلته په افغانستان کې کار ونشي کولای، په دولتي او خصوصي برخو کې. "
"او که چېرې د دوي هویت ثابت شي، چې دوي له آسترالیایانو سره یا د ناټو په چوکاټ کې یې کار کړی نو شاید له سزا سره هم مخ شي."
" موږ په ډېرو سختو حالاتو کې له دوي سره همکاري کړې."
"زموږ غوښتنه داده، دغه کسان چې په افغانستان کې پاتې دي او شمېر یې نامعلومه ده ، ژر تر ژره یو برنامه ورته جوړه کړي او لدې ځای څخه یې وباسي."

Afghan former interpreters for the US and NATO forces gather during a demonstration in downtown Kabul on 30 April, 2021. Source: AFP
علي (مستعار نوم) د ۲۰۰۹ او ۲۰۱۲ کلونو ترمنځ په ارزګان ولایت کې د ژباړونکي په توګه دنده ترسره کړې.
نوموړي، د جمهوریت له سقوط وروسته، د ۲۰۲۱ کال په آګسټ میاشت کې د آسټرالیا د دفاع وزارت ته خپل غوښتنلیک سپارلی دی.
نوموړی وايي، د آسترالیا د حکومت وروستۍ پرېکړه خواشینونکې ده او له دغه هېواد څخه غواړي ترڅو پدې سختو شرایطو کې ورسره مرسته وکړي.
هغه وايي: "اوس موږ سخت رواني فشار او د ژوند ګواښونو لاندې ژوند کوو. موږ په ویره ویده کیږو، په ویره ویښ کیږو او نه پوهیږو چې په راتلونکي یو ساعت کې به ژوندي یو او که نه."
"په لومړیو ورځو کې چې بدلونونه راغی، موږ نشو کولای له کور څخه بهر ووځو او له هغه وخت راهیسې، موږ درې ځله د خپل کور آدرس بدل کړی دی."