Raws li Kim Vaj Xyooj uas yog tus tuam thawj tswj lub koom haum National Hmong Grave Desecration Committee (NHGDC) tau tham thiab piav txog lub koom txoos xaus cov hauj lwm zais Hmoob cov qauv uas raug khawb ntawm Thamkrabok Thaib teb ntawm xov tooj cua Hmong North Carolina Radio, ces nws qhia rau Hmoob tej chaw nthuav xov xwm thoob ntiaj teb kom tshaj qhia rau lawv tej neeg ntawm lub teb chaws lawv nyob kom paub tias hnub tim 16/9/2017 sij hawm 3 pm ntawm Minnesota, USA yuav muaj lub koom txoos xaus lus thiab xaus hauj lwm thiab tham piav txog txhua yam hauj lwm thaum pib txog thaum xaus thiab leej twg yuav ua tus tswj los yog lis cov hauj lwm no txuas ntxiv. Tus Thaib uas pab nyiaj thiab nws kuj tau tso cai rau Yaj Lwm ntawm Montana los ua tus lis cov dej num no txuas ntxiv.
Tham txog ntawm lub koom haum NHGDC cov dej num ces tsuas tiav thiab xaus li no lawm xwb yuav tsis leg hauj lwm txuas ntxiv lawm. Raws li Kim Vaj Xyooj tau qhia Souvichai yeej tau tso lub luag hauj lwm rau Nchaiv Khwb Khaab ntawm North Carolina uas tus tswj cov hauj lwm yuav muaj txuas ntxiv uas cuam tshuam txog Hmoob cov qauv raug mab sua khawb no txhuas ntxiv tom qab tau coj mus zais ntawm lub zos Lao Ou ntawm sab qaum teb ntawd teb chaws Thaib lawm. Ntxiv ntawd ces yeej yog Tag nhro zej tsoom Hmoob yuav tau los sib pab, nrog rau Hmoob tej koom haum kom ho pab tau nyiaj me ntsi mus pab tu lub cemetry ntawm Thaib teb no txuas ntxiv lawm xwb.
"Mr. Vaj Xyooj hais tias tam sim no ces tsuas tshuav txoj kev, pua nyom thiab cov txhim zeb txho rau ntawm lub tsev yeeb uas zais cov qauv lawm xwb, lawv twb xov laj kab thaiv lub chaw txias no tas lawm. Thiab tseem yuav tsa ib daim phiaj pej thuam teev cov neeg uas raug coj mus zais rau ntawm thaj chaw no tej npe thiab yuav muab tej nyiaj seem tag nrho rau cov kwv tij Hmoob Thaib uas tus tu thiab tswj lub tsev yeeb no txuas ntxiv. Kom leej twg ho tau mus xyuas los ho mus yuav xab ntawv fim hawm kom ho tau nyiaj me ntsis coj los pab txiav nyom los yog pab tu kom ua ib lub chaw tshua tsis yog ib qhov chaw sib hem. Thiab tham txog ntawm cov kev sib pab "
Thaum muaj cov nug tias yog li ne puas yog tag nrho pawg tswj ntawm lub koom haum pom zoo es thiaj coj Hmoob cov cev raug khawb ntawm Thamkrabok mus zais rau ntawm Lao Ou, thiab xav kom coj mus zais rau ntawm Thamkrabok li qub, los yog rooj plaub no puas tau xaus tiav li no kom mab sua tsis txhob khawb Hmoob ntxa ntxiv los yog tseem yuav muaj chaw hais txuas ntxiv li cas.
Ces Kim Vaj Xyooj teb tias nws lub koom haum pawg tswj yeej tau sab laj pom zoo feem coob lawm thiaj tau coj Hmoob cov pob txha raug khawb no mus faus rau ntawm Lao Ou thiab thaj av ntawd yeej yog cov av tau raug cai coj los siv. Hais txog ntawm yuav coj rov qab mus zais ntawm Thamkrabok ces tus tswv Thamkrabok tsis tso cai thiab Thaib tus thuj ntawm New York los yeej tau qhia meej tseeb tias tsis pub rov qab mus tso rau Wat Thamkrabok ntxiv lawm.
Hais txog nyiaj txiag siv, ces Kim Vaj Xyooj tau hais tias lub koom haum NHGDC yog ib lub muaj kev dawb huv thiab tus neeg tuav nyiaj txiag los yeej tijlim heev. Yuav tau 2 tug ntawm pawg tswj pom zoo kos xyeem memtes thiab sab laj pom zoo ntawm pawg tswj lawm mas thiaj li yuav tau rho tau cov nyiaj mus siv. Cov nyiaj no yog raug coj mus siv khiav ntaub ntawv, sib txuas lus nrog nom tswv Thaib, nom tswv America, ua nqe khiav dav hlau rau pawg tswj mus lis tej dej num no ntawm Thaib Teb thiab yeej muaj ntaub ntawv teev zwm tseg tib si. Tej nyiaj no yog tau los ntawm zej tsoom Hmoob pab, nom tswv America pab thiab tus Thaib pab uas tsuas siv tag ib nrab (USD$ 40,000) ntawm USD$ 80,000 uas tau los tag nrho ntawd xwb. Cov seem ntawd yuav muab rau cov kwv tij Hmoob Thaib tuaj koom lub koom txoos xaus dej num ntawm Minnesota rau tim 16/09/2017 yog tias sib pom zoo rau cov MOU (Memorendum of Understanding) lawm.
Tseem muaj ib txhia nug tias yog li ne tej pob txha ntawd puas yog pob txhab hmoob tiag tsam ho yog mab sua li. Ces Kim Vaj Xyooj hais tias nws pawg tswj yeej tau mus txheeb xyuas kiag thiab tseem yog pob txha neeg tiag, yeej tseem muaj khaub ncaws tsoo ris tsho Hmoob nrog tej pob txha no ces thiaj ntseeg tau tias yog Hmoob li uas nom tswv Thaib thiab UN yeej tau hais meej kom Thaib muab khaws cia tsis txhob kov los txog ntua lub caij nrhiav tau chaw es mam rov qab mus coj los xwb. Hos hais txog ntawm ob peb tug qauv uas khov ua zeb ntawd ces tsis paub thiab nug tsis tau lawm tias tseem nyob los yog Thaib muab rhuav tag li cas lawm, tseem nug tsis tau vim lub hom phiaj yog xav log cov raug khawb ntawd kom muaj chaw ruaj ua ntej tso.
Ib txhia tseem nug tias yog li puas paub tias yog tus twg li cas. Qhov no Kim Vaj Xyooj teb tias ntshe yuav tsis paub lawm vim thaum xub xub coj mus faus ntawd los yeej tsis sau npe rau ces tsis paub lawm ces yeej tseem qhib kev dav rau sawv daws mus sim DNA tab sis yuav tsum yog cov tswv cuab lawm xwb.
Hais txog nqe xaus rooj plaub tu qab kiag kom lwm haiv neeg tsis txhob khawb Hmoob ntxa ntxiv ntawd ces Kim Vaj Xyooj hais tias yeej tseem sis tau tu qab thiab kev yeej tseem qhib lug ntshe tsis muaj tus ntoj xwb. Muaj 3 txoj hauv kev yuav hais xws li hais ntawm teb chaws Thaib, hais ntawm teb chaws America los yog mus hais hauv UN. Nws lub koom haum tsis muaj cai raws li cai lij choj tau hais tseg ces yuav tsum yog cov tswv neeg thiaj muaj cai hais, tab sis yuav tsum yog lawv khov kho fab kev tso cai, fab kev pab cuam nyiaj txiag, thov kev pab cuam ntawm zej tsoom Hmoob los hais mas thiaj muaj chaw hais tau. Nws hais ntxiv tias yeej tseem tshuav thiab muaj cov hauj lwm yuav tau mus nrog UN sib tham txuas ntxiv kom tsim tau tsab cai txwv tsis pub khawb lwm haiv neeg tej ntxa kom txhob muaj tej teeb meem no ntxiv.
Ib lo lus xaus ces Kim Vaj Xyooj uas yog tus tuam thawj tswj ntawm lub koom haum National Hmong Grave Desecration Committee tau hais tias tsis xav kom Hmoob pheej sib cov nyom nrog tej koom haum ib lub twg thaum los xyuas tej hauj lwm cuam tshuam txog tej ntuj plig los yog Hmoob lub meej mom ntxiv lawm. Yog tias nws pawg tswj tsis ua kom tiav ces yuav tsis muaj leej twg kub siab los lis ntxiv lawm vim Hmoob tej tub txawj txeeg ntxhais kob xwb los tsis mob siab tsuas kub siab txoj kev khwv noj khwv haus, vim hmoob nqhuab kev sib pab dag zog, nyiaj txiag, tswv yim thiab kev koom tes thiab tsawg kev kawm ces thiaj tsuas ua tau li no lawm xwb.
Mloog tau cov xov xwm txog mab sua khawb Hmoob ntxa ntawm Thaib teb thiab tej kev coj Hmoob cov pob txha mus fau rau ntawm lub zos Lao Ou tau ntawm no:
Listen to more news in Hmong from the following websites:
Mloog tau rau 2 hnub zwj Teeb Thursday 6pm AEST thiab zwj Hnub Sunday 11am AEST (Australian Eastern Standard Time).