جایزه نوبل به دانشمندانی تعلق گرفت که کارشان منجر به تولید واکسین‌های ام‌آران‌ای کووید-۱۹ شد

کاتالین کاریکو از مجارستان و درو وایسمن از آمریکا به خاطر کشف‌هایی که امکان ساخت واکسین‌های ام‌آران‌ای کووید-۱۹ را فراهم کردند، برنده جایزه نوبل ۲۰۲۳ در بخش فیزیولوژی یا طبابت اعلام شدند.

Drew Weissman and Katalin Karikó sitting down on chairs

درو وایسمن و کاتالین کاریکو برای کمک به فناوری آران‌ای و توسعه واکسین کووید-۱۹ برنده جایزه نوبل شدند. Source: Getty / Stephen J. Boitano/LightRocket

برندگان نوبل طبابت/پزشکی که یکی از معتبرترین جایزه‌های عملی جهان است، توسط مجمع نوبل موسسه کارولینسکای سویدن برگزیده می‌شوند. این جایزه به همراه ۱۱ میلیون کرون سویدن (حدود ۱.۵ میلیون دالر آسترالیایی) ارائه می‌شود.

مجمع نوبل گفت: «جایزه نوبل فیزیولوژی یا طبابت ۲۰۲۳ به کاتالین کاریکو و درو وایسمن برای کشف‌های شان در زمینه تغییرات پایه نوکلئوزیدی که امکان ساخت واکسن‌های موثر ام‌آران‌ای علیه کووید-۱۹ را فراهم ساختند، اعطا شده است.»

خانم کاریکو تا سال ۲۰۲۲ معاون ارشد و رییس جایگزینی پروتین آران‌ای در شرکت داروسازی بیوان‌تک (BioNTech) بود و اکنون به عنوان مشاور این شرکت کار می‌کند.
A man talks at a podium next to a table of people, with a blue screen showing Katalin Kariko and Drew Weissman behind them.
مجمع نوبل موسسه کارولینسکای سویدن درو وایسمن و کاتالین کاریکو را برنده جایزه نوبل طبابت در ۲۰۲۳ اعلام کرد. Source: AP / Jessica Gow
او همچنین استاد دانشگاه سگد (Szeged) در مجارستان و استاد کمکی در دانشکده طبابت دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا است.

آقای وایسمن استاد تحقیقات واکسین در دانشکده طبابت دانشگاه پنسیلوانیا است.

'تغییر اساسی' درک ما از فناوری ام‌آران‌ای

خانم کاریکو راهی برای جلوگیری از واکنش التهابی سیستم ایمنی بدن در برابر ام‌آران‌ای آزمایشگاهی پیدا کرد که قبلاً یک مانع بزرگ در برابر هرگونه استفاده درمانی از این فناوری دیده می‌شد.

او و آقای وایسمن در سال ۲۰۰۵ نشان دادند که اصلاح نوکلئوزیدها، حروف مالیکولی که کد ژنتیکی ام‌آران‌ای را می‌نویسند، می‌توانند ام‌آران‌ای را زیر رادار سیستم ایمنی بدن نگه‌دارند.

ریکارد سندبرگ، عضو مجمع نوبل در موسسه کارولینسکا، گفت: «بنابراین، جایزه نوبل امسال کشف علمی پایه آن‌ها را به رسمیت می‌شناسد که اساساً درک ما را از نحوه تعامل ام‌آران‌ای با سیستم ایمنی تغییر داد و تأثیر عمده‌ای بر جامعه در طول همه‌گیری اخیر داشت.»
واکسین‌های سنتی مبتنی بر نمونه‌های مرده یا ضعیف‌شده ویروس یا باکتریای اصلی یا مبتنی بر عامل عفونی است. اما در مقابل، واکسین‌های ام‌آران‌ای از رویکرد کاملا متفاوتی استفاده می‌کنند.


فناوری آران‌ای مانند یک مترجم در بدن انسان عمل می‌کند و در واقع زبان دی‌ان‌ای را از مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های ژنتیکی به پروتین‌های واقعی تبدیل می‌کند که بدن ما را می‌سازند و به کار می‌اندازند.



واکسین‌های ضدکرونای مدرنا و فایزر-بیوان‌تک هر دو بر اساس فناوری ام‌آران‌ای ساخته شدند.

طبابت، آغازگر جوایز نوبل ۲۰۲۳

جایزه طبابت آغازگر جوایز امسال نوبل بود و برندگان پنج جایزه باقی‌مانده در روزهای آینده اعلام خواهند شد.

این جوایز که برای اولین بار در سال ۱۹۰۱ اهدا شدند، توسط آلفرد نوبل، مخترع دینامیت و تاجر ثروتمند سویدنی، ایجاد شد و در رشته‌های فیزیک، کیمیا، فیزیولوژی و طبابت، ادبیات، اقتصاد و صلح اعطا می‌شوند.
این جوایز در ۱۰ دسامبر، سالگرد مرگ نوبل، توسط پادشاه سویدن در مراسمی در استکهلم اهدا می‌شوند.

نوبل طبابت سال گذشته به سوانته پابو، دانشمند سویدنی، به پاسداشت «کشفیاتش در حوزه ژنوم انسان‌ریخت‌های منقرض‌شده و دگرگشت انسان» تعلق گرفت.

از برندگان دیگر این جایزه در گذشته می‌توان از الکساندر فلمینگ، برنده اشتراکی نوبل ۱۹۴۵ برای کشف پنی‌سیلین، و کارل لندشتاینر، برنده ۱۹۳۰ برای کشف گروه‌های خونی انسان، نام گرفت.

به اشتراك بگذاريد
نشر شده در 3/10/2023 ساعت 11:08am
منبع: Reuters