Lời cảnh báo dành cho những người xem Thổ dân và Người dân đảo Torres Strait rằng câu chuyện sau đây có chứa hình ảnh và giọng nói của người quá cố.
Bộ phim Mười thuyền cano, the Ten Canoes, phát hành năm 2006, là bộ phim đầu tiên của Úc được quay hoàn toàn bằng ngôn ngữ Thổ dân.
Lấy bối cảnh ở miền đất Arnhem Land ở tại Bắc Úc, phim kể về câu chuyện của một chiến binh Thổ dân, tham gia cùng một nhóm đàn ông, đóng mười chiếc ca nô để đi vào đầm lầy săn trứng ngỗng.
Đan cài trong câu chuyện là một tình yêu bị cấm đoán, một vụ bắt cóc và một sự trả thù thất bại.
Phim ra đời sau nhiều lần đạo diễn Rolf de Heer bị quấy rầy bởi người bạn thân và là diễn viên huyền thoại David Gulpilill quá cố.
Đạo diễn Rolf de Heer thừa nhận ông không muốn thực hiện bộ phim, vì những khó khăn khi quay phim ở một địa điểm khắc nghiệt như Arnhem Land.
Khi đề nghị dự án với hãng sản xuất phim, ông ấy đã nghĩ nó có thể bị từ chối.
"Vì vậy tôi đã nói với văn phòng: 'Chúng ta làm như thế này được không? Quay bộ phim này bằng ngôn ngữ Thổ dân, kể chuyện đầm lầy, với những con muỗi, những con cá sấu.' Rồi tôi gọi cho David, và một ngày sau tôi nói chuyện với gia đình, và bọn nhỏ nói: 'không, cha phải làm phim này, cha phải làm một điều gì đó về chuyện này.' Tôi gọi cho David nữa - và thế là bốn ngày sau tôi có mặt, trò chuyện với anh ấy, cũng như bộ lạc của anh ấy, và từ đó bộ phim 10 thuyền ca nô ra đời."
Rolf de Heer nói rằng ông là người dẫn dắt bộ phim, nhưng câu chuyện lại đến từ những người thuộc quốc gia Raminginning.
"Tôi phải bảo đảm rằng họ cảm thấy chân thực - và có quyền sở hữu thật sự đối với quy trình làm phim và bộ phim. Quá trình này phát triển một cách tự nhiên - và kịch bản phát triển một cách tự nhiên chính từ quy trình làm việc như vậy đó."
Trong khi đó phim Rabbit Proof Fence - Hàng rào chống thỏ ra mắt vào năm 2002, đưa hình ảnh của một Thế hệ bị đánh cắp đến với công chúng theo cách chưa từng thấy trước đây.
Bộ phim dựa trên câu chuyện có thật về ba đứa trẻ Thổ dân - Molly Craig, chị gái của em Daisy Kadibill và em họ em Gracie Fields – các em bị buộc phải rời xa mẹ vào năm 1931, theo Đạo luật Thổ dân Tây Úc.
Đạo luật Thổ dân Tây Úc là một trong nhiều chính sách được giới chức khắp nước Úc thực hiện, dẫn đến việc buộc nhiều thế hệ trẻ em Thổ dân và người dân đảo Torres Strait phải rời khỏi gia đình.
Người ta ước tính rằng cứ 3 trẻ em Thổ dân thì có 1 em bị bắt rời khỏi gia đình, từ những năm 1910 đến những năm 1970, và điều này ảnh hưởng đến hầu hết các cộng đồng Thổ dân và người dân đảo Torres Strait ở Úc.
Chỉ riêng ở Tây Úc, gần một nửa dân số có liên quan với Thế hệ bị đánh cắp.
Đạo diễn Phillip Noyce cho biết ông đã phải vượt qua rất nhiều chuyện tiêu cực để hoàn thành bộ phim.
"Tất cả bạn bè của tôi ở Úc đều nói: 'đừng làm phim này. Bạn sẽ không bao giờ có tiền. Và bạn sẽ không bao giờ có khán giả. Người Úc không muốn xem những câu chuyện về kinh nghiệm của người Thổ dân.' Và đó là những lời lẽ gây tranh cãi đối với tôi. Và tôi quyết tâm chứng minh rằng họ đã sai. Rằng chúng tôi sẽ quyên góp được tiền và sẽ tìm được khán giả - không chỉ ở Úc mà còn trên toàn thế giới."
Và bộ phim đã thật sự gây tranh cãi, sau khi Bộ trưởng Chính phủ Eric Abetz đã yêu cầu đạo diễn Phillip Noyce xin lỗi về việc ông mô tả cách người Thổ dân bị đối xử trong phim.
Ông Noyce nói ông tin rằng bộ phim mới được làm lại này đã để lại một di sản.
"Và lý do chúng tôi dành cả năm ngoái, để làm việc và đưa bộ phim này trở lại với đời, đó là di sản dành cho thế hệ tiếp theo. Bộ phim nay đã được tương lai bảo chứng."
Đạo diễn de Heer cũng nói điều tương tự, phim 10 thuyền cano Ten Canoes có tiếng vang và vẫn phù hợp cho đến ngày nay, gần hai mươi năm sau khi phim phát hành.
"Nó vượt qua thời gian. Toàn bộ ý tưởng về cách kể chuyện trong phim đó là nó phải mang ý nghĩa – nó phải là điều họ muốn. Phim có nghĩa là sự tổng hợp một cách hiệu quả lối kể chuyện của họ - và lối kể chuyện của chúng tôi. Để con cái họ có thể xem nhưng khán giả bên ngoài cũng có thể đánh giá cao và xem phim."
Phim 10 thuyền cano - Ten Canoes sẽ trình chiếu lại tại Nhà hát Opera Sydney vào ngày 29/6, và phim Hàng rào chống thỏ - Rabbit Proof Fence sẽ được công chiếu toàn quốc vào tháng 7 trong tuần lễ Naidoc.
