Một biến thể phụ mới của COVID-19 rất dễ lây lan và đã đổ bộ vào bờ biển Úc. Chúng ta biết gì về nó?
Chủng XBB.1.5 đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) gọi là biến thể phụ của Omicron có khả năng lây truyền cao nhất.
Tiến sĩ Maria Van Kerkhove, người dẫn đầu hoạt động ứng phó với COVID-19 của WHO, giải thích một số khó khăn trong việc theo dõi biến thể mới này.
"Đây là biến thể phụ dễ lây truyền nhất đã được phát hiện và chúng tôi lo ngại về sự tăng trưởng của nó."
XBB.1.5 được cho là có khả năng lẩn tránh hệ miễn dịch tốt hơn và bám dính hơn với tế bào cơ thể người so với những biến thể trước, khiến nó dễ lây nhiễm hơn.
Điều này cũng liên quan đến việc giảm khả năng ngăn chặn sự lây lan của các loại vắc-xin hiện tại.
Giáo sư Wendy Barclay, nhà vi trùng học tại Đại học Hoàng gia London, thừa nhận những hạn chế này, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm phòng để ngăn ngừa bệnh nghiêm trọng.
“Cách hoạt động của vắc-xin rất hiệu quả để bảo vệ mọi người khỏi bệnh nặng, tránh nguy cơ nhập viện và tử vong. Và vắc-xin vẫn rất hiệu quả đối với tất cả các biến thể Omicron mà chúng tôi đã thấy cho đến nay. Điều mà vắc-xin không còn hoạt động tốt nữa là ngăn mọi người khỏi bị nhiễm bệnh.”
Vào tháng 11, WHO đã lưu ý đến bằng chứng ban đầu cho thấy "nguy cơ tái nhiễm cao hơn" đối với XBB.1.5, so với các dòng phụ Omicron đang lưu hành khác.
Ở châu Âu, biến thể phụ đã được phát hiện với số lượng nhỏ nhưng ngày càng tăng.
Catherine Smallwood, chuyên viên cấp cao của WHO tại Châu Âu, khuyến cáo mọi người nên thận trọng trong môi trường có rủi ro cao.
Khuyến nghị của WHO là hành khách nên chọn đeo khẩu trang ở những nơi có nguy cơ cao như các chuyến bay đường dài, và đây nên là khuyến nghị được đưa ra cho hành khách từ bất kỳ nơi nào có COVID-19 lây lan rộng, hầu hết là trên khắp Châu Âu, châu Mỹ và một số nơi khác trên thế giới.Catherine Smallwood, chuyên viên cấp cao của WHO tại châu Âu
Hầu hết dữ liệu về chủng XBB mới đến từ Vương quốc Anh, Đan Mạch và Hoa Kỳ.
Theo các quan chức y tế, chủng này chiếm 27.6% số ca COVID-19 mới ở Hoa Kỳ vào tuần trước.
Ryan Gregory, Giáo sư tại Đại học Guelph của Canada, cho biết ngày càng có nhiều mối lo ngại ở Bắc Mỹ, khi biến thể mới tăng nhanh trong thời gian ngắn.
"Biến thể mới vẫn chủ yếu ở đông bắc Hoa Kỳ nhưng nó đang lan ra rất nhanh, tăng từ 8 hoặc 10% và hiện tại ít nhất là 40% các trường hợp được ghi nhận ở các khu vực đó."
Tại Trung Quốc gần đây đã chứng kiến các ca nhiễm lan rộng với biến thể XBB mới được phát hiện trong một đợt bệnh nhân mới.
Liang Wannian, trưởng ban chuyên gia phản ứng với COVID-19 của Trung Quốc, cho biết các báo cáo về chủng vi rút mới là đúng nhưng ông cho rằng không có gì để lo lắng.
“Trung Quốc đã hạ cấp độ quản lý virus, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng tôi bỏ tất cả biện pháp kiểm soát. Trên thực tế, chúng tôi đã theo dõi các biến thể COVID xâm nhập vào tất cả các cảng trên khắp Trung Quốc. Chúng tôi đã phát hiện biến thể XBB ở một vài thành phố, nhưng nó cũng có mặt ở hơn 70 quốc gia trên thế giới.”
Cuộc khủng hoảng COVID mới ở Trung Quốc xảy ra sau khi chính quyền nước này nới lỏng chính sách không COVID vào tháng trước.
Các chuyên gia như Antoine Flahault, từ Viện Sức khỏe Toàn cầu của Geneva, tin rằng sự lây lan nhanh chóng qua 1.4 tỷ dân Trung Quốc "tạo điều kiện cho các biến thể mới xuất hiện".
Tuy nhiên, theo Giáo sư Barclay từ Đại học Hoàng gia London, không nên cho rằng Trung Quốc sẽ là nơi sinh sản của các chủng mới.
"Xét cho cùng, khi Trung Quốc phong tỏa và sau đó dần mở cửa trở lại, virus mà họ nhiễm là từ chúng ta, từ phần còn lại của thế giới. Chúng ta đã nhìn thấy những virus đó. Vì vậy, không có lý do gì để nghĩ rằng nhiều loại virus nguy hiểm sẽ xuất phát từ Trung Quốc hơn là từ bất kỳ nơi nào khác trên thế giới. Trên thực tế, nếu có bất cứ điều gì xảy ra, Trung Quốc đang ở phía sau chúng ta vào lúc này về mức độ phát triển biến thể."
WHO cho biết đánh giá về mối nguy hiểm toàn cầu của biến thể phụ XBB.1.5 chỉ có mức độ tin cậy thấp, do nhiều ước tính chỉ được lấy từ dữ liệu của riêng Hoa Kỳ.
Tại Úc, mặc dù dữ liệu từ cơ quan y tế New South Wales cho thấy đến nay chỉ có một số lượng nhỏ các trường hợp ở Úc nhiễm biến thể mới, nhưng mọi người được khuyên nên tiêm vắc-xin liều tăng cường, nhất là những người dễ bị nhiễm bệnh.
