Có thể bạn từng có một người bạn cùng nhà thỉnh thoảng để nhà bếp bừa bộn hoặc thích bật nhạc với âm lượng lớn vào đêm khuya.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bạn cùng nhà không chịu trả tiền trọ hoặc hóa đơn điện nước? Điều gì sẽ xảy ra nếu họ khiến cuộc sống của bạn trở nên không thể chấp nhận được? Bạn có thể tìm kiếm sự giúp đỡ ở đâu?
Khi bạn cùng nhà là ‘cơn ác mộng’
Khi Georgia (tên nhân vật đã được thay đổi), 22 tuổi, chuyển đến sống cùng bạn đời của một người bạn thân, cô không thể ngờ rằng rắc rối sắp sửa xảy đến.
Đầu năm nay, bạn cùng nhà nhắn tin cho cô và nói rằng anh ta chỉ có thể trả $800, trong khi tiền trọ mỗi tháng là $1.200.
Bên cạnh đó, những hành vi khác của bạn cùng nhà cũng khiến mối quan hệ của hai người trở nên tệ hơn.
“Anh ấy làm mọi việc rất tệ, hoặc hành động như thể không biết gì về chúng, và sau đó anh ấy sẽ bắt tôi làm điều đó,” cô nói.
“Tôi không nghĩ anh ấy đã từng liên lạc với bất kỳ người quản lý bất động sản hay bất kỳ ai khác… Tôi luôn phải làm tất cả những việc này.
“Nhiều khi tôi có cảm giác như tôi là mẹ anh ấy vậy, và tôi thực sự không thích điều này chút nào. Mọi chuyện đi xa đến mức vào tháng Bảy, anh ấy bắt tôi phải trả phần tiền thuê nhà còn lại của anh ấy.”
Georgia cảm thấy như không còn lựa chọn nào khác, vì cả hai sẽ bị trễ tiền nhà nếu cô không trả giúp bạn cùng nhà.
Trong trường hợp của Georgia, cả hai đều có tên trong hợp đồng thuê nhà (co-tenant). Trong một số trường hợp khác, người thuê chính có thể cho người khác thuê lại phòng (sublet). Người thuê nhà cũng có thể không có tên trong hợp đồng thuê nhà – mặc dù ở NSW, điều này có nghĩa là bạn sẽ không được bảo vệ bởi Đạo luật Thuê nhà (Residential Tenancy Act).
“Nếu hai người cùng thuê nhà (co-tenant), thì khá khó để buộc một trong hai người rời khỏi căn nhà,” ôngNed Cooke đến từ Trung tâm Pháp lý Redfern ở NSW nói.
Nếu một người đồng ý rời đi, hợp đồng thuê nhà của họ có thể được chuyển cho người thuê mới, nhưng phải có sự thoả thuận với bạn cùng nhà và chủ nhà.
Tình hình cũng tương tự ở Victoria, nơi Georgia đang sống.
Rebecca said there's nothing a tenant can do to remove someone else from the lease without their agreement. Credit: Credit: Supplied / Fitzroy Legal Service
“Nếu có vấn đề gì xảy ra trong quá trình thuê nhà, bạn có rất ít lựa chọn.
“Tại Victoria, chúng ta có điều khoản chấm dứt toàn bộ hợp đồng thuê nhà đối với những khó khăn nghiêm trọng không lường trước được – điều khoản này rất rộng và khá khó tiếp cận. Và chúng ta có các điều khoản về bạo hành gia đình và cá nhân.”
Những điều khoản này chỉ có thể được kích hoạt khi có lệnh can thiệp về an toàn cá nhân do thẩm phán ban hành.
“Nếu bạn lo ngại về sự an toàn mà không có lệnh can thiệp… bạn thực sự không thể làm gì cả,” bà Leighton nói.
Tìm kiếm sự giúp đỡ từ cơ quan chính phủ
Hồi năm ngoái, anh Jordan Crothers, 33 tuổi, đã đến Tòa án Hành chính Dân sự Queensland để xin hỗ trợ về tình hình nhà ở của mình.
Mối quan hệ của anh với những người cùng nhà đã xấu đi đến mức anh biết mình phải rời đi.
“Tôi đã gọi cho họ trước tiên để hiểu rõ hơn về toàn bộ quy trình. Họ giải thích qua điện thoại những gì cần phải xảy ra, những gì tôi cần phải chuẩn bị,” Jordan nói với The Feed.
“Sau đó tôi gửi cho họ một email, đính kèm tất cả các tờ khai ở đồn cảnh sát, đoạn ghi âm, tin nhắn mà tôi có, ảnh chụp màn hình của [bạn cùng nhà] với thái độ vô lý và khó giải quyết, tin nhắn từ Hàng xóm.”
Sau khi đợi vài ngày, anh được hẹn ra toà trong hai tuần sau đó. Tòa án đã ra phán quyết có lợi cho Jordan.
“Tôi lấy lại được tiền thế chân một giờ sau đó, gửi kết quả cho nhân viên bất động sản và tôi đã hủy hợp đồng thuê nhà vào ngày hôm đó,” anh nói.
Jordan thừa nhận rằng đôi khi bạn nghe thấy “những câu chuyện kinh dị” về các tòa án, nhưng trải nghiệm của anh ấy “thực sự suôn sẻ”. Anh cũng có một lá thư ủng hộ từ một người thuê nhà trước đó, người đã sống chung với cả Jordan lẫn một trong những người bạn cùng nhà hiện tại.
Bạn có quyền được xét xử tại tòa án không?
Không phải ai cũng được bảo đảm có một phiên điều trần tại tòa án. Giống như các tòa án ở một số tiểu bang, QCAT thường không giải quyết các tranh chấp giữa người thuê nhà.
Tại ACT, bạn có thể nộp đơn lên Tòa án Dân sự & Hành chính ACT (ACAT) để giải quyết các tranh chấp với bạn cùng nhà.
Theo ông Ned Cooke, rất hiếm khi Tòa án NSW xem xét việc yêu cầu người thuê nhà chung phải rời đi, trừ một số trường hợp đặc biệt, chủ yếu có liên quan đến bạo hành gia đình.
“Nói chung, việc không hòa hợp hoặc có những bất đồng về việc rửa chén hay bất cứ điều gì, hoặc thậm chí có thể là các vấn đề về tiền thuê nhà và các thứ khác, chắc chắn sẽ không được giải quyết tại toà án,” ông nói.
Khi Georgia tìm kiếm sự giúp đỡ thông qua các kênh chính thức, cô gọi đó là một quá trình “vô cùng căng thẳng”.
Ban đầu, cô liên lạc với Tòa án Hành chính và Dân sự Victoria (VCAT), nhưng họ không thể giúp được gì vì đây là tranh chấp giữa những người thuê nhà.
Sau đó cô gọi cho Trung tâm Giải quyết Tranh chấp Victoria, nơi cô nhận được một tin nhắn trả lời tự động.
Theo trang web chính thức, đường dây điện thoại của trung tâm tạm thời bị đóng “để cung cấp dịch vụ hòa giải cho các tranh chấp về việc thuê nhà được gửi đến Tòa án Hành chính và Dân sự Victoria trong bối cảnh nhu cầu về các dịch vụ của VCAT ngày càng tăng”.
Vì vậy, Georgia đã cố gắng liên lạc với những nơi khác, nhưng tất cả đều hướng dẫn cô quay lại Trung tâm Giải quyết Tranh chấp, nơi cuối cùng cô đã nộp một mẫu đơn trực tuyến và nhận được phản hồi sau khoảng một tuần.
Georgia đã hy vọng có thể nhận được dịch vụ hoà giải và đạt được thỏa thuận càng sớm càng tốt, nhưng điều đó “không thể thực hiện được”. Cô cho biết Trung tâm Giải quyết Tranh chấp khuyên cô nên liên lạc với chủ nhà và sau đó liên lạc lại nếu có vấn đề khác.
Luật sư Leighton mô tả điều này là “chính xác là chu kỳ giới thiệu mà bạn sẽ nhận được”.
“Thực tế là trừ khi Trung tâm Giải quyết Tranh chấp có thể thực hiện một số hoạt động hòa giải thì không ai có thể làm được gì,” bà nói.
“Về cơ bản, bạn phải tự mình xoay xở trừ khi vụ việc leo thang đến mức cảnh sát phải vào cuộc.”
Chủ nhà có thể can thiệp vào tranh chấp giữa những người thuê nhà không?
Mặc dù biết điều đó là bất hợp pháp, Georgia vẫn lo sợ rằng chủ nhà hoặc người quản lý bất động sản sẽ đuổi cô và bạn cùng nhà nếu cô kể cho họ nghe về tình hình hiện tại.
“Trong cuộc khủng hoảng tiền thuê nhà, nếu họ đuổi chúng tôi đi, sẽ có những người khác sẵn sàng dọn vô ở. Họ có thể thay thế chúng tôi vô cùng dễ dàng đồng thời tăng tiền trọ.”
Ở Victoria và NSW, chủ nhà và người quản lý bất động sản không bắt buộc phải tham gia vào các tranh chấp.
“Về cơ bản, mối quan tâm của họ là… liệu tiền thuê nhà có được trả hay không, liệu ngôi nhà có bị hư hại hay không và những thứ tương tự,” ông Cooke nói.
“Tôi muốn nói rằng việc chủ nhà tham gia vào các tranh chấp trong nhà là khá hiếm, mặc dù họ có thể có vai trò trong những vấn đề như [chuyển nhượng hợp đồng thuê nhà].”
Jordan không có số điện thoại của chủ nhà, mặc dù anh ấy đã liên lạc với người quản lý bất động sản về tình trạng của mình.
“Thành thật mà nói, cô ấy không giúp đỡ được gì nhiều. Tất cả những gì cô ấy nói là, ‘Anh cần nhanh chóng liên lạc với QCAT’.”
