KEY POINTS:
- Người Úc sẽ bỏ phiếu về Tiếng nói bản địa trước Quốc hội vào ngày 14 tháng 10.
- Anthony Albanese cuối cùng đã tiết lộ ngày trưng cầu dân ý.
- Đây sẽ là cuộc trưng cầu dân ý đầu tiên được tổ chức ở Úc kể từ năm 1999.
Thủ tướng Anthony Albanese đã tuyên bố một cuộc “marathon” của những người Úc Đầu tiên đã trở thành một “cuộc chạy nước rút cho tất cả chúng ta”, xác nhận người Úc sẽ bỏ phiếu về Tiếng nói của người bản địa tại Quốc hội trong sáu tuần nữa.
Ông Albanese đã chấm dứt nhiều tháng đồn đoán bằng cách tuyên bố cuộc trưng cầu dân ý đầu tiên trong một thế hệ ở Úc sẽ được tổ chức vào ngày thứ Bảy 14 tháng Mười.

Anthony Albanese has announced the date of the Voice to Parliament referendum. Source: AAP / Mark Brake
Phát biểu tại Adelaide hôm thứ Tư, ông Albanese kêu gọi cử tri nắm bắt cơ hội để "nói đồng ý [Yes] với một ý tưởng đã chín muồi".
"Nhiều lần khi nói về sự thay đổi này, tôi đã hỏi: ‘nếu không phải bây giờ thì khi nào?’ Bây giờ đã rõ," ông nói.
"Ngày 14 tháng Mười là thời điểm của chúng ta. Đó là cơ hội của chúng ta. Đó là khoảnh khắc thể hiện những gì tốt đẹp nhất trong tính cách người Úc của chúng ta. Đối với người thổ dân và người dân đảo Torres Strait, đây là một cuộc chạy marathon. Đối với tất cả chúng ta, giờ đây là một cuộc chạy nước rút."
Bất chấp những câu hỏi về quyền hạn của mình, ông Albanese khẳng định quan điểm của Voice sẽ “đơn giản, rõ ràng, không mơ hồ”.
"Công nhận, lắng nghe lời khuyên, quốc hội tiếp tục là người ra quyết định," ông nói.
“Đó là yêu cầu rõ ràng, tích cực và thiết thực của người Úc bản địa. Đó là bàn tay chìa ra yêu cầu chúng ta, những người Úc không phải bản địa, hãy nắm lấy bàn tay tình bạn đó.
“Và đó là những gì chúng ta bỏ phiếu Yes [Có].”
Ông cho biết Voice sẽ dựa vào kiến thức của các cộng đồng khắp nơi tận xa xôi, từ Canberra đến Arnhem Land ở Lãnh thổ phía Bắc, nhấn mạnh rằng “có những câu chuyện thành công ở địa phương ngoài kia” đã bị thủ đô bỏ lỡ.
Và ông kêu gọi người Úc đừng “đóng cửa” đối với “thế hệ tiếp theo của người Úc bản địa”.
“Hãy tưởng tượng những tiến bộ mà chúng ta có thể đạt được với Tiếng nói kết nối các khu vực với quốc gia, giúp người dân địa phương có tiếng nói,” ông nói.
“Tất nhiên, điều đó có nghĩa là chúng tôi cũng tiết kiệm được tiền. Bởi vì chúng tôi sẽ bảo đảm nguồn tài trợ thực sự đến được với người dân ngay tại chỗ.”
Cuộc vận động bỏ phiếu chính thức bắt đầu
Thông báo này mở đầu chiến dịch vận động chính thức cho cuộc trưng cầu dân ý, với hàng chục ngàn tình nguyện viên dự kiến sẽ tham gia trên khắp nước Úc trong sáu tuần tới.
Trong khi cuộc thăm dò cho thấy phe Có đang đối mặt với thất bại, họ khẳng định rằng một phong trào mạnh mẽ tại cơ sở sẽ có thể thuyết phục người Úc ủng hộ sự thay đổi.
Megan Davis, người phụ nữ Cobble Cobble và đồng chủ tịch của Đối thoại Uluru, cho biết điều quan trọng là những người Bản địa muốn ở lại cộng đồng của họ phải được lắng nghe.
“Họ không cần phải là bạn bè cá nhân với các quan chức hoặc chính trị gia, hoặc có các bộ trưởng có thể bốc máy gọi nhanh một cuộc điện thoại để gây ảnh hưởng đến cách thức cộng đồng của họ được tài trợ và cách phân bổ nguồn lực,” bà nói.

Professor Megan Davis greeting Anthony Albanese at the announcement of the referendum date. Credit: Peta Doherty
Bà Davis là kiến trúc sư chủ chốt của Tuyên Bố Uluru Từ Trái Tim năm 2017, lần đầu tiên kêu gọi Tiếng nói và cho biết 80% người bản địa ủng hộ đề xuất này.
“Chúng tôi cũng biết rằng những người không ủng hộ Tiếng nói sẽ nhận được 80% sự đưa tin của các phương tiện truyền thông,” bà nói.
“Nhưng người dân chúng tôi là những người thiết thực và thực tế. Khi tôi nghe một số người nói Tiếng nói chưa đủ mạnh - làm sao có ai có thể nói rằng tiếng nói của chúng ta cùng nhau đoàn kết chưa đủ mạnh?”

Hundreds of people turned out in Adelaide to hear Anthony Albanese announce the date. Credit: Peta Doherty
Truy cập cổng thông tin Cuộc trưng cầu dân ý về Tiếng nói người bản địa của SBS để truy cập các bài viết, video và podcast trong hơn 60 ngôn ngữ hoặc xem trực tuyến tin tức và phân tích, tài liệu và giải trí mới nhất, miễn phí tại .