Key Points
- Theo Cố vấn Luật pháp Liên bang, các cuộc bổ nhiệm bộ trưởng bí mật của Scott Morrison là hợp pháp.
- Nhưng các bổ nhiệm không phù hợp với nguyên tắc "chính phủ có trách nhiệm" được quy định trong Hiến pháp.
Theo Cố vấn pháp luật Liên bang, các cuộc bổ nhiệm bộ trưởng bí mật của Scott Morrison là hợp pháp, nhưng chúng không phù hợp với "chính phủ có trách nhiệm".
Lời khuyên được Thủ tướng Anthony Albanese đưa ra sau tiết lộ rằng ông Morrison đã bí mật tuyên thệ giữ chức bộ trưởng của 5 danh mục khác nhau trong giai đoạn 2020 và 2021.
Ông Albanese cho biết Nội các liên bang đã đồng ý tổ chức một cuộc điều tra độc lập về các hành động của ông Morrison.
Vào cuối nhiệm kỳ thủ tướng, ông Morrison được bổ nhiệm làm bộ trưởng phụ trách các danh mục y tế, tài chính, công nghiệp, năng lượng và tài nguyên, ngân khố và nội vụ.
Lời khuyên được cung cấp cho chính phủ liên quan đến quyền kiểm soát của ông Morrison đối với Danh mục Công nghiệp, Khoa học, Năng lượng và Tài nguyên (DISER), nơi ông sử dụng quyền hạn của mình để phủ quyết một đề xuất gây tranh cãi về khí đốt.
Cố vấn pháp luật Liên bang Stephen Donaghue QC nhận thấy việc bổ nhiệm ông Morrison là "hợp lệ" nhưng nói thêm rằng sai lầm đã giữ bí mật các bổ nhiệm đó với các đồng nghiệp trong nội các và công chúng là không phù hợp với nguyên tắc "chính phủ có trách nhiệm" như được trình bày trong chương thứ hai của Hiến pháp.
"Việc Quốc hội, công chúng và các Bộ trưởng khác sau đó đã điều hành DISER đồng thời với ông Morrison không được thông báo về việc bổ nhiệm ông Morrison là không phù hợp với các quy ước và thông lệ tạo thành một phần thiết yếu của hệ thống chính phủ có trách nhiệm," ông viết .
"Do đó, việc làm suy yếu của chính phủ có trách nhiệm không phụ thuộc vào mức độ mà ông Morrison thực hiện quyền lực theo luật do DISER quản lý, bởi vì từ thời điểm được bổ nhiệm, ông ấy chịu trách nhiệm cả về mặt pháp lý và chính trị đối với việc điều hành của bộ phận đó, nhưng ông ấy có thể không phải chịu trách nhiệm về cách mà ông đã thực hiện (hoặc không thực hiện) vai trò đó."
Chương II của Hiến pháp "cố tình" mơ hồ hóa chi tiết khi nói đến quyền hành pháp của Khối thịnh vượng chung.
Nhưng lời khuyên lưu ý rằng Tòa án Tối cao đã nhận thấy hiến pháp được “thấm nhuần và xuyên suốt với tinh thần của… thể chế của chính phủ có trách nhiệm”.
Chính phủ có trách nhiệm có nghĩa là chính phủ chịu trách nhiệm trước các thành viên được bầu của quốc hội và thông qua họ, trước cử tri.
Ông Albanese cho biết lời khuyên đưa ra "một lời chỉ trích và phê phán rất rõ ràng về những tác động... đối với hệ thống chính phủ dân chủ của chúng ta".
Nội các vẫn chưa xác định được bản chất và phạm vi của cuộc điều tra, nhưng ông Albanese xác nhận cuộc điều tra sẽ xem xét những gì đã xảy ra, các tác động pháp lý và cải cách trong tương lai.
"Sự cân nhắc của tôi là đi đến tận cùng của những gì đang xảy ra, cuộc điều tra cần phải làm được điều đó," ông nói với các phóng viên ở Canberra.
"Tôi muốn điều hành một chính phủ nhận được lời khuyên thích hợp và đưa ra quyết định dựa trên nó, trái ngược với những gì chúng ta đã thấy về sự lung lay và hỗn loạn của chính phủ tiền nhiệm."
Kể từ thời điểm được bổ nhiệm, ông ấy phải chịu trách nhiệm về mặt pháp lý và chính trị đối với việc điều hành của bộ phận đó, tuy nhiên ông ấy không thể chịu trách nhiệm về cách thức mà ông đã thực hiện (hoặc không thực hiện) vai trò đó.Stephen Donaghue
Các cuộc bổ nhiệm của ông Morrison đã được Toàn quyền David Hurley ký bằng các công cụ hành chính và không được chính phủ công khai vào thời điểm đó.
Hầu hết các đồng nghiệp nội các của ông cũng không biết về các bổ nhiệm bí mật.
Cố vấn Luật pháp Liên bang nhận thấy hành động của ông Hurley phù hợp với quy ước.
"Ngài Toàn quyền không có quyền từ chối chấp nhận lời khuyên của Thủ tướng liên quan đến một bổ nhiệm như vậy," ông viết.
Ông Albanese tái khẳng định sự ủng hộ của mình đối với Ngài Toàn quyền và cho biết Bộ Thủ tướng và Nội các sẽ làm việc với văn phòng Thư ký chính thức của ông để bảo đảm tất cả các cuộc bổ nhiệm bộ trưởng trong tương lai được công bố trên Công báo Quốc hội.
Hôm thứ Hai, Văn phòng Thư ký của Toàn quyền đã lên tiếng ủng hộ các cải cách nhằm tăng tính minh bạch xung quanh việc bổ nhiệm các bộ trưởng.
Sau khi đảm nhận quyền hạn của bộ trưởng tài nguyên, ông Morrison đã can thiệp để chặn giấy phép thăm dò khí đốt PEP-11 ngoài khơi bờ biển NSW, chống lại quyết định của Tổng trưởng Tài nguyên Keith Pitt.
Quyết định này hiện đang là vấn đề trong vụ kháng án trước Tòa án Liên bang.
Ông Morrison đã tuyên bố đây là lần duy nhất sử dụng quyền lực của mình.
Cựu Bộ trưởng Nội vụ Karen Andrews đã kêu gọi ông Morrison từ chức thành viên của ông Cook sau vụ bê bối.
