Bộ trưởng cần bài học lịch sử về các nỗ lực của ADF trong việc khắc phục thiên tai

Federal minister Bridget McKenzie Source: AAP Image/Lukas Coch

NHỮNG GÌ ĐÃ ĐƯỢC TUYÊN BỐ

Cách đây 20 năm, điều 'không được nghe đến' là yêu cầu Australian Defence Force (ADF) (Lực lượng Quốc phòng Úc) giúp đỡ sau các vụ thiên tai ở trong nước Úc.

NHẬN ĐỊNH CỦA AAP FACTCHECK

Sai. ADF đã trợ giúp sau các thảm họa thiên tai trong nước Úc từ khi ADF được thành lập vào những năm 1970.

Bộ trưởng Liên bang Bridget McKenzie đã bênh vực cho sự chậm trễ được tường thuật về việc gởi các binh sĩ của Australian Defence Force đến các khu vực bị lũ lụt tàn phá ở NSW và Queensland, nói rằng điều mà cách đây 20 năm “không được nghe đến” là quân đội được yêu cầu trợ giúp sau thảm họa thiên tai.

Tuyên bố này sai. ADF đã tham gia vào các nỗ lực khắc phục thiên tai ở Úc từ những năm 1970. Tuy nhiên, một chuyên gia đã cho AAP FactCheck biết là mức độ thường xuyên của việc tham gia của ADF vào khắc phục thiên tai, đã tăng lên trong những năm gần đây.

Thượng Nghị sĩ McKenzie, bộ trưởng về quản lý và hồi phục trên toàn quốc về tình trạng khẩn cấp, đưa ra tuyên bố này trong một cuộc phỏng vấn trên chương trình ABC News Breakfast vào ngày 11 tháng 3. Như một phần của cuộc trao đổi về ứng phó của chính phủ đối với lũ lụt, bà nói “một tầng nữa” đã được bổ sung cho các hoạt động cứu cấp thường lệ và việc “yêu cầu ADF giúp đỡ đối với thiên tai trên lãnh thổ nội địa là điều không được nghe đến cách đây 20 năm”.

Khi được hỏi về cơ sở cho tuyên bố này của Thượng Nghị sĩ McKenzie, văn phòng của vị bổ trưởng này đã gửi cho AAP FactCheck một danh sách gồm 36 lần trong đó ADF đã tích cực trong các nỗ lực khắc phục thiên tai trong nước Úc kể từ năm 2015. Danh sách này bao gồm Bão Debbie vào năm 2017, các trận cháy rừng của Úc vào năm 2019/20 và vai trò liên tục của lực lượng Quốc phòng trong ứng phó của chính phủ đối với đại dịch COVID-19.

ADF được thành lập vào tháng 2 năm 1976 với sự hợp nhất của ba binh chủng của Úc – lục quân, hải quân và không quân – đặt dưới một sự chỉ huy duy nhất. Ngoài vai trò quân sự của mình, ADF có một lịch sử dài lâu về hỗ trợ hoạt động nhân đạo đối với các thảm họa ở nước ngoài như trận sóng thần Boxing Day vào năm 2004.

Tuy nhiên, Giáo sư John Blaxland, một nhà quân sử tại Strategic and Defence Studies Centre (Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc phòng) thuộc ANU (Đại học Quốc gia Úc), nói rằng ADF còn đã cung cấp sự hỗ trợ cho việc khắc phục thảm họa ở Úc trong nhiều dịp.

Trong cuốn sách năm 2013 của mình mang tên The Australian Army From Whitlam to Howard (Quân đội Úc từ Thời Thủ Tướng Whitlam đến Thời Thủ Tướng Howard), Giáo sư Blaxland đã liệt kê các thí dụ về các phân đội của ADF hỗ trợ các nỗ lực giải cứu, khắc phục hay dọn dẹp ở Úc trong thời gian từ giữa những năm 1970 đến giữa những năm 1980. Các thí dụ được đưa ra (từ trang 37-41) bao gồm:

• Một tiểu đoàn ở Sydney đã trợ giúp State Emergency Services (Các Dịch vụ Cứu cấp Tiểu bang) trong việc di tản và phân phối nhu yếu phẩm sau Bão Ted xảy ra ở Gulf Country của Queensland vào năm 1976.
• Khoảng 300 binh sĩ đã giúp đỡ hoạt động dập lửa trong trận cháy rừng tại Blue Mountains ở NSW vào năm 1977.
• Quân đội còn được gọi đến cho các nhiệm vụ giải cứu và cung cấp cũng như “nhiều cuộc di tản y tế” sau Bão Peter ở cực Bắc của Queensland vào năm 1979. 
• Khoảng 800 binh sĩ từ Puckapunyal và Watsonia ở Victoria được huy động trong ứng phó với các trận cháy rừng ở Gippsland vào năm 1980.
• Các binh sĩ từ Adelaide đã trợ giúp các nỗ lực cứu trợ lũ lụt ở Balhannah, Nam Úc, vào giữa năm 1981, cho phép SES “tập trung vào các nỗ lực của mình ở các khu vực khác”.

Cuốn sách còn liệt kê một số lần khi lực lượng quốc phòng của Úc tham gia vào các nỗ lực ứng phó với tình trạng cứu cấp trong nước trước khi ADF được chính thức thành lập vào năm 1976, trong đó có một chiến dịch giải cứu và dọn dẹp lớn sau Bão Tracy tấn công vào Darwin vào năm 1974.

AAP FactCheck tìm thấy thêm bằng chứng về sự tham gia của ADF trong các hoạt động hồi phục sau các thảm họa khác, như trận động đất xảy ra ở Newcastle vào năm 1989 (trang 124) và một trận bão mưa đá ở Sydney vào năm 1999 (trang 5).

Vì vậy, tuyên bố của Thượng Nghị sĩ McKenzie rằng sự tham gia của ADF trong các thảm họa thiên tai trong nước Úc là điều “không được nghe đến cách đây 20” là không đúng.

Tuy nhiên, Giáo sư Blaxland cho AAP FactCheck biết, ông tin là số lượng những lần ADF được gọi đến giúp đỡ trong việc khắc phục thảm họa đã tăng lên trong những năm gần đây, điều mà ông cho rằng, vừa là do lực lượng quốc phòng được chuẩn bị tốt hơn, vừa là do có nhiều thảm họa thiên nhiên hơn.

“Số lần nhiều hơn là vì năng lực của họ đã tăng lên nhưng còn là vì tần suất xảy ra các thiên tai đã tăng lên,” ông nói trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại.

Giáo sư Blaxland, người ủng hộ việc lập ra dịch vụ ứng phó thiện nguyện của cộng đồng đối với thảm họa để giảm nặng căng lên ADF, cũng nghĩ rằng các cấp chính phủ đang ngày càng được thuyết phục về việc gửi các binh sĩ đến khi thảm họa xảy ra.

“Người ta có thể nhìn thấy các kết quả thực tế hiển nhiên về quyết định của thủ tướng khi các binh sĩ trong quân phục rằn ri dọn sạch những đống rác trên đường phố… Rất khó để bất kỳ một chính phủ nào cưỡng lại sự thúc bách đó,” ông nói.

NHẬN ĐỊNH CUỐI CÙNG

Tuyên bố của Thượng Nghị sĩ Bridget McKenzie không đúng khi nói rằng cách đây 20 năm việc lực lượng Quốc phòng được gọi đến sau các thảm họa ở Úc là điều “không được nghe đến”.

Có đầy đủ tư liệu về nhiều thí dụ cho việc Australian Defence Force hỗ trợ các nhiệm vụ giải cứu, khắc phục và dọn dẹp sau các thạm họa trong nước Úc từ những năm 1970 đến nay. Lực lượng Quốc phòng còn đã tham gia vào các nỗ lực giải cứu và khắc phục từ trước khi ADF được thành lập.

Sai – Tuyên bố này không chính xác.

AAP FactCheck là thành viên được công nhận của International Fact-Checking Network (Mạng lưới Quốc tế về Kiểm tra Dữ kiện Thực tế). Muốn được cập nhật về những kiểm chứng dữ kiện thực tế mới nhất của chúng tôi, hãy theo chúng tôi trên Facebook, Twitter và Instagram.