KEY POINTS
- Đại sứ Trung Quốc tại Úc cho biết năm 2023 báo hiệu sự cải thiện mối quan hệ song phương.
- Ông Xiao Qian nói rằng các cuộc hội đàm cao cấp trong những tháng gần đây đã khôi phục “sự đồng thuận” trong mối quan hệ giữa hai nước.
- Ông gọi biến đổi khí hậu và xe điện là những lĩnh vực hợp tác mới.
Đại sứ Trung Quốc tại Úc, ông Xiao Qian, đã sử dụng bài phát biểu đầu năm để thể hiện sự lạc quan của mình về hướng đi của mối quan hệ giữa Úc và Trung Quốc.
Ông cho biết kể từ khi ông đảm nhiệm vai trò đại sứ hồi một năm trước, mọi việc đã diễn ra “tích cực, mang tính xây dựng và hiệu quả”.
Các kênh ngoại giao giữa các quan chức đã mở lại lần đầu tiên sau hai năm, sau một loạt các cuộc hội đàm cao cấp trong những tháng gần đây, bao gồm chuyến công du của Ngoại trưởng Úc Penny Wong đến Bắc Kinh vào cuối tháng 12/2022.
Ông Xiao cho biết tuyên bố chung được đưa ra từ cuộc gặp lịch sử – chuyến thăm đầu tiên của một bộ trưởng liên bang Úc tới Trung Quốc kể từ năm 2019 – chủ yếu vạch ra “sắc thái và các định hướng tương lai” tích cực của mối quan hệ song phương.
“Đây là tài liệu vạch ra lộ trình để cả hai bên thực hiện sự đồng thuận, theo đó Chủ tịch Tập và ông Anthony Albanese [đã thảo luận] trong cuộc gặp song phương của họ [ở Bali vào tháng 11],” ông Xiao nói tại Đại sứ quán Trung Quốc ở Canberra hôm thứ Ba.
“Và cụ thể là chúng tôi sẽ khởi động lại các cuộc đối thoại, cơ chế, tham vấn song phương trên nhiều lĩnh vực: quan hệ song phương, thương mại, kinh tế, đầu tư, biến đổi khí hậu, các vấn đề khu vực, các vấn đề toàn cầu.”
Foreign Minister Penny Wong met with Chinese Foreign Minister Wang Yi in Beijing in December. Source: AP / Zhang Ling
Ông nói thêm rằng năm mới sẽ đem lại may mắn và hy vọng rằng Úc và Trung Quốc có thể “vượt lên trên những khác biệt”.
“Năm con Thỏ được xem là năm vượt chướng ngại vật và gặp nhiều may mắn,” ông nói.
Các doanh nghiệp Úc rất mong muốn thấy một trong những lĩnh vực hợp tác đầu tiên là việc Trung Quốc dỡ bỏ các hạn chế thương mại áp đặt từ năm 2019 đối với các mặt hàng trị giá 20 tỷ đô la của Úc, bao gồm rượu vang, lúa mạch, tôm hùm, thịt bò, than, bông và gỗ.
Sau cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Bali vào tháng 11, ông Albanese cho biết các bước quan trọng đã được thực hiện để tạo điều kiện dỡ bỏ các lệnh trừng phạt thương mại.
Trong thời gian bà Wong đến thăm Bắc Kinh, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã khuyến khích người dân mua những mặt hàng vốn trước đó bị áp lệnh trừng phạt, chẳng hạn như tôm hùm Úc.
Trong khi quan hệ thương mại có thể sớm cải thiện những căng thẳng khác vẫn còn.
Đại sứ Xiao mô tả yêu cầu kiểm tra Covid đối với du khách Trung Quốc muốn vào Úc là phân biệt đối xử.
Ông Xiao cũng chỉ trích hiệp ước quốc phòng AUKUS Úc ký với Anh và Mỹ, theo đó Úc sẽ mua tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân. Đó là điều mà chính phủ Úc cho là cần thiết để giải quyết những căng thẳng đang gia tăng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
"Tôi không nghĩ AUKUS là một ý kiến hay. Tôi không nghĩ nó mang tính xây dựng, tôi không nghĩ nó hữu ích, đặc biệt khi bạn nhắm đến Trung Quốc như một mối đe dọa hoặc đối thủ tiềm ẩn bởi vì ngay từ đầu Trung Quốc là không tìm kiếm kẻ thù với Hoa Kỳ hoặc Vương quốc Anh hoặc Úc. Nếu quốc gia này thực sự chi tiền để mua tàu ngầm hạt nhân thì đó là một sự tiêu tốn không cần thiết tiền của người nộp thuế Úc," ông Xiao nói.
Hans Hendrischke từ Trung tâm Quan hệ Trung Quốc tại Đại học Sydney, cho biết phản ứng của ông không có gì đáng ngạc nhiên nhưng ông không tin rằng thỏa thuận AUKUS sẽ cản trở nghiêm trọng mối bang giao Úc-Trung.
"Ông ấy đã nói rất rõ ràng ngay từ đầu, chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ vấn đề cụ thể nào ảnh hưởng đến việc cải thiện quan hệ. AUKUS là một trong những điểm Bắc Kinh có quan điểm rõ ràng về điều đó, chúng tôi không thích nó nhưng nó sẽ không cản trở mối quan hệ đang được cải thiện của chúng ta."
Hai nước kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 21/12/2022.
Ông Xiao cho biết Trung Quốc muốn tiếp tục làm việc để củng cố “sự đồng thuận mới” – bao gồm cách tiếp cận để thảo luận các lĩnh vực căng thẳng, chẳng hạn như thương mại, “trên tinh thần xây dựng”.
“Chúng ta có thể giải quyết những khác biệt theo cách không cho phép những khác biệt gây ảnh hưởng đến mối quan hệ tổng thể giữa hai nước, không cho phép chúng tác động đến sự hợp tác giữa hai nước chúng ta.”
China's ambassador to Australia, Xiao Qian, says with Lunar New Year 12 days away, the Year of the Rabbit brings with it "good luck" and he hopes that translates to strengthened bilateral ties between China and Australia. Source: AAP / Dean Lewins
“Tôi hy vọng một giải pháp sẽ được đưa ra càng sớm càng tốt nhưng chúng ta cần tôn trọng thủ tục pháp lý,” ông nói.
Đối với những lo ngại về số ca nhiễm COVID-19 đang gia tăng ở Trung Quốc khi những hạn chế cuối cùng được dỡ bỏ vào đầu tuần này, ông Xiao cho biết đây là thời điểm để đưa ra những thay đổi.
“Virus ít gây chết người hơn và năng lực điều trị, xét nghiệm và chủng ngừa của Trung Quốc đã được cải thiện. Chính trong bối cảnh này, Trung Quốc đã chủ động cải tiến các biện pháp ứng phó với COVID của mình, với mục đích bảo vệ tính mạng và sức khỏe của người dân – đồng thời giảm tác động lên sự phát triển kinh tế và xã hội.”
