Key Points
- Britanya’nın kralı, aynı zamanda Avustralya Devlet Başkanı.
- İngiliz Milletler Topluluğu üyesi tüm ülkeler, kendi egemenliklerine sahip.
- Kral, Avustralya’nın günlük idaresine karışmaz.
- Avustralya Cumhuriyet Hareketi, Avustralya’nın kendi devlet başkanını kendisinin seçmesi gerektiğine inanıyor.
Avustralya Demokrasi Müzesi’nde Araştırma Görevlisi Campbell Rhodes, “Avustralya, Büyük Britanya’nın bir kolonisi olarak kuruldu ve Britanya geleneklerinin birçoğunu benimsedi,” diyor ve ekliyor: “Bunlardan biri de monarşi.” Yani Birleşik Krallığın kralı, aynı zamanda Avustralya Devleti'nin de Başı.
Elizabeth Alexandra Mary Windsor, tahta çıktığı Şubat 1952’den bu yana Birleşik Krallık ve 14 İngiliz Milletler Topluluğu ülkesinin kraliçesiydi.
2. Elizabeth, Britanya tarihinde en uzun süre hükümdarlık yapan kişi oldu. Kraliçenin ölümüyle oğlu Charles tahta çıktı. Charles, ‘Kral 3. Charles’ olarak anılacak.
İngiliz Milletler Topluluğu’nu oluşturan ülkeler, kendi yasaları ve hükümetleriyle kendi egemenliklerine sahip ülkeler.
Hükümetimizin yapısı ve yetkileri Avustralya Anayasası’nda belirtilmiştir. Avustralya Cumhuriyetçi Hareketi (ARM) Ulusal Müdürü Sandy Biar, “Avustralya, yazılı bir anayasaya sahiptir. Bu yasa, diğer bütün yasaların üzerindedir. Anayasa, en üst düzeyde bulunan kişinin veya devletin başının, Birleşik Krallığın kralı veya kraliçesi olduğunu belirtir. Devletin başı, dünyanın diğer ucunda yaşadığı için, Avustralya’da kendilerini temsil edecek ve onlar adına hareket edecek bir kişi atar. Bu kişi Genel Vali’dir,” diyor.
With the death of Queen Elizabeth II, her son Charles became King. He has begun his reign as King Charles III. Credit: Carl Court/AP/AAP Image
Bizim Kralımız devletin başıdır, yani Avustralya bir ‘Anayasal Monarşi’dir.
La Trobe Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümünden Ordinaryus Profesör Judith Brett, Avustralya’da Devletin Başının törensel bir rolü olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Yürütme gücü yoktur, yürütme gücü olan Hükümetin Başı'dır. Yani, ülkenin birliğini temsil eden sembolik ‘Devletin Başı’ ile seçim ile gelen ve rekabete açık olan ‘Hükümetin Başı’ arasında fark vardır.”
Avustralya’da Kral, ülkenin günlük idaresine karışmaz ve topluma, ekonomiye veya hükümete direk etkisi yoktur.
Avustralya’daki olaylara ilişkin bilgilendirilir ve Başbakana tavsiyelerde bulunabilir.
Genel Vali’nin rolü nedir?
Kral 3. Charles’ı Avustralya’da, Canberra’daki Genel Vali ve her eyalet başkentinde Eyalet Valileri temsil eder.
Avustralya Hükümetinin önerdiği Genel Vali’yi kral veya kraliçe atar. Şu anda Genel Vali David Hurley’dir.
Kral gibi, Genel Vali de, Avusytralya’nın günlük idari işlerine karışmaz. Sandy Biar, Genel Vali’nin yine de önemli görevleri olduğunu söylüyor.
Parlamentoda kabul edilen her yasa veya seçim kararı alındığında Kralın temsilcisinin onayı gerekir.Sandy Biar, Avustralya Cumhuriyetçi Hareketi (ARM) Ulusal Müdürü.
Monarşinin temsilcisi ayrıca, “her zaman değil ama genellikle seçimde en çok milletvekilliği kazanan parti liderini başbakan olarak atar”.
Queen Elizabeth II watches Tjapukai Aboriginal ceremonial fire performance near Cairns, 2002. Credit: Torsten Blackwood/AFP via Getty Images
İlişkiyi kesmek
1986 Avustralya Yasası, Avustralya ve İngiliz Hükümetleri arasındaki kral hariç son resmi bağı da kesmiştir.
İngiliz kolonilerinin pek çoğu, monarşi ile ilişkisini koparmıştır. Bunlardan en sonuncusu Barbados oldu. Monarşiye bağlı devlet sayısı 15’dir.
İlk kez Avustralya’nın şimdiki hükümeti, Matt Thistlethwaite’ı Cumhuriyet Bakanı olarak atamıştır.
Avustralyalılar, artan oranda Cumhuriyet haline gelme eğiliminde. Sandy Biar ve ARM, bu değişimin gerçekleşmesi için çalışıyor.
Avustralya Cumhuriyetçi Hareketi, devletin başı olarak İngiltere kral veya kraliçesi yerine, Avustralyalıların seçtiği bir Avustralyalının Devletin Başı olması gerektiğine inanıyor.Sandy Biar
Sandy Biar "Buna inanıyoruz çünkü çok mantıklı. Bizim gibi bağımsız bir ülkede alınan bütün kararlar demokratik bir şekilde alınan kararlardır ve temsilcilerimiz Avustralya’nın çıkarlarına öncelik verir,” diye ekliyor.
Judith Brett, İngiliz monarşisine karşı duyguların da değiştiğine işaret ediyor.
Avustralya’ya kraliyet ailesi fetlerinin son yıllarda yaptığı ziyaretler, eskisi gibi heyecan yaratmıyor.
The Duke and Duchess of Cambridge visit Taronga Zoo, Sydney during their official 2014 tour to New Zealand and Australia Credit: Anthony Devlin/PA Images via Getty Images
Bazı İngiliz Milletler Topluluğu ülkelerinde Cumhuriyet Hareketleri güçleniyor. Kral 3. Charles Ruanda’da katıldığı İngiliz Milletler Topluluğu Devlet ve Hükümet Başkanları Toplantısı’nda bunu kabul etti. Charles, toplantı açılışında yaptığı konuşmada, "Her ülke anayasasını cumhuriyet veya monarşi, ne istiyorsa tamamen kendi kararı ve isteğiyle yapacaktır," dedi.
ARM geçen bir yılda 8 bin Avustralyalı ile görüşerek Avustralyalıların seçtiği cumhuriyet modelini belirledi ve bu yılın başında yayınladı. adlı raporda, devletin başının Avustralya halkı tarafından seçilmesi için Anayasada yapılması gereken değişiklikler yer aldı.
