Avustralya’da emeklilik birikimlerinizi nasıl koruyabilirsiniz? Superannuation ve yurt dışında yaşam

Avustralya’nın emeklilik sistemine göre işverenler çalışanların superannuation özel emeklilik hesabına katkıda bulunmakla yükümlü. Peki, aktif olmayan süper birikimlerinize nasıl ulaşabilirsiniz? Yurt dışına taşınızsanız veya vefat durumunda süper birikimlerinize ne olur?

Superannuation fonunuzda internet hesabı açmak işverenden gelen zorunlu ödemeleri takip etmenizi sağlayacaktır. Credit: urbancow/Getty Images

ÖNE ÇIKANLAR

• Hak ettiğiniz süper birikimlerinizi kaybetmemek için üye olduğunuz superannuation kurumları ve ATO’daki iletişim bilgilerinizi sürekli güncelleyin.
• Vatandaşlar ve sürekli oturum hakkı olanlar için süper birikimlerine erişim sadece nadir durumlarda izin veriliyor.
• Vefat sonrası süper birikimlerinin bölüşülmesi üzerine oluşan anlaşmazlıklara bağımsız yasal bir kurum bakıyor.

Çalışma hayatımız boyunca işveren tarafından emeklilikte kullanmamız için kenara konan paraya superannuation veya kısaca süper adı veriliyor.

İşverenlerin çalışanların maaşının belli bir oranını süper hesabınıza yatırması zorunlu. Süper fonları da emekli olduğunuz güne kadar bu parayı yatırım için kullanıyor.

Avustralya’da kişilerin hesapları aktif olmasa da süper birikimlerini kaybetmemeleri için çeşitli önlemler uygulanıyor.

İletişim bilgileriniz değiştiği için süper fonunuz size ulaşamıyorsa birikimlerinizi Avustralya Vergi Ofisi’ne (Australian Taxation Office - ATO) aktarması gerekiyor.

Süper birikimlerinize kavuşma süreci

Vergi ofisi kendisine devredilen süper birikimlerini sahipleri ile buluşturmak için çeşitli adımlar atar. Eğer süper birikimlerinizi kaybettiğinizi düşünüyorsanız ATO’nun internet hizmetleri üzerinden arama yapabilirsiniz.

Talep edilmemiş süper birikimlerine ulaşmak için bir son gün yok. Ancak ATO’da bekleyen süper birikimine ulaşmadığınız her gün yatırım fırsatını kaçırıyorsunuz. Credit: rudi_suardi/Getty Images

Süper iletişim bilgilerinizi sürekli güncellemek çok önemli.

ATO’da superannuation sisteminden sorumlu başkan yardımcısı Emma Rosenzweig, “Yapabileceğiniz bir şey, daha önce üyesi olduğunuz tüm süper fonları ile iletişime geçip tüm bilgilerinizin ve ATO’daki banka detaylarınızın güncel olduğunu kontrol etmek” diyor.

Bağımsız superannuation tüketici hakları kurumu Süper Tüketicileri Avustralya’nın (Super Consumers Australia) Başkanı Xavier O’Halloran, bir kişinin birden fazla süper hesabının olmasının sık görülen bir durum olduğunu söylüyor.

Bir işe girdiğinizde özellikle belirtmediyseniz, otomatik olarak sizin için yeni bir süper hesabı açarlar. Credit: JohnnyGreig/Getty Images

Birden fazla hesabınız olduğunu öğrenirseniz, hepsini tek hesapta birleştirmek sizin için en iyisi olacaktır.

Hesaplara göre birden fazla süper hesabınızın olması emeklilikte elinize geçecek birikimlerinizin, olması gerektiğinden 50 bin dolar az olmasına neden olacak.

Süper Tüketicileri Avustralya’nın Başkanı Xavier O’Halloran

Birden fazla süper hesabı birden fazla sigortaya ödeme yaptığınız anlamına geliyor.

“Bu hesapların ayrıca sabit ücretleri var. Birden fazla hesabı açık tutmak için iki kat ücret ödüyorsunuz” diyor O’Halloran.

O’Halloran süper birikimlerinizin nerede olduğunu takip etmek ve gerekirse de tek hesapta birleştirmenin daha kârlı olduğunu söylüyor. Credit: djgunner/Getty Images

Geçici vizeyle Avustralya’da çalışıp süper biriktirenler ülkeyi terk ettiklerinde bu birikimi çekebilir.

Avustralya’dan Ayrılma Superannuation Ödemesi (Departing Australia superannuation payment - DASP) başvuru formunu henüz ayrılmadan doldurmaya başlayabilirsiniz. Ancak tamamlamak için ülkeden ayrılıp vizenizin son kullanma süresinin geçmesi veya iptal edilmesi gerekiyor.

Rosenzweig “Ayrıldıktan veya vizenizin kullanım süresinin geçmesinden sonraki altı ay içinde DASP başvurusu yapılmayan birikimler konusunda ATO fonları uyarır ve bu para ATO devredilir” diyor.

“Hala size ait. Bize gelip paranızı almak için başvuruda bulunabilirsiniz. Ancak fon yerine para ATO’da tutulur” diye ekliyor.

Geçici vizeyle çalışanlar ülkeyi terk ederken süper birikimlerini almak için başvuruda bulunabilir Source: Moment RF / Robert Lang Photography/Getty Images

Ancak yurt dışına taşınan Avustralya vatandaşları veya sürekli oturum hakkına sahip olan kişilerin süper birikimlerine erişebilmesi, Avustralya’da yaşayanlara uygulanan normal kurallara tabi.

“Avustralya’yı terk etmiş olsanız bile süper birikimlerinize, aşırı maddi sıkıntı veya Medicare’in karşılamadığı kritik önemde bir tıbbi tedavi gibi son derece nadir durumlar dışında erişemezsiniz” diyor.

Yurt dışında yaşayanların süper yatırımları

O’Halloran’ın yurt dışında yaşayanların buradaki süper birikimlerini verimli bir şekilde yönetmesi için çeşitli önerileri var.

• Süper birikimlerinizi kaybetmemek için iletişim bilgilerinizi güncel tutun.
• ATO’nun YourSuper comparison tool uygulamasından üye olduğunuz fonun performansını ve aldığı ücretleri takip edin.
• Süper fonunuzun sizin için seçtiği sigortanın yurt dışında çalışırken sizi koruyup korumadığını kontrol edin.

Avustralya vatandaşlarının veya sürekli oturum hakkı sahiplerinin yurt dışına çıkması tabi olduğu süper kurallarını değiştirmiyor. Source: Moment RF / Mongkol Chuewong/Getty Images

Gereksiz ödemeler yapıp yapmadığınızı da kontrol edin. Katkıda bulunmaya devam etmeniz de önemli.

“Piyasadaki ortalama ücret yüzde 1. Hesabınızda 50 bin dolar varsa yüzde birini her yıl ücret olarak verirsiniz. Piyasada kesinlikle bundan daha az ücret alan fonlar var. Araştırıp düşük ücretli bir hesaba geçmekte yarar var. Bu şekilde siz yurt dışındayken birikiminiz ücretler yüzünden azalmaz” diyor.

Ayrıca yurt dışına çıkmış olsanız da birikimlerinizin artmaya devam etmesi için süper hesabınıza eklemeler yapmanız da iyi bir fikir olarak öne çıkıyor.

Vefat sonrası süper

Superannuation’ın ana hedefi emeklilik döneminizde size destek olmak. Yine de vefat durumunda süper birikiminizin kime (beneficiaries) gitmesini istediğinizi de belirlemek de çok önemli.

Vefat sonrası süper birikimleri konusundaki anlaşmazlıklarla Australian Financial Complaints Authority (AFCA) ilgileniyor.

AFCA’nın superannuation baş ombudsmanı Heather Gray, süper birikiminizin genel varlıklarınızın bir parçası olduğunu düşünmemenizi tavsiye ediyor.

Birçok insan için superannuation birikimi konuttan sonraki en değerli mülkleri. İnsanlar genel olarak bir vasiyetname hazırlıyor olabilirler ancak tavsiye almayabiliyorlar. Özel olarak superannuation ile ilgili önlem almıyorlar.

AFCA’nın superannuation baş ombudsmanı Heather Gray

Fonunuzdaki yetkililer (trustee) süper vefat birikimleri ile ilgili kararlarını tüm ilgili kişilere iletmekle ve hazırladıkları planın adil olmadığını düşünenleri de 28 gün içinde AFCA’ya itirazda bulunabileceklerini konusunda bilgilendirmekle yükümlü.

Eğer yazılı bir vefat birikim bildirgesi (death benefit nomination) doldurup fona sunmadıysanız, süper birikimlerinizin kime gideceğine süper fonunuzun trustee adı verilen yetkilisi karar veriyor. Credit: Kemal Yildirim/Getty Images

AFCA süperin bölüştürülmesi kararı değerlendiriliyor ve itiraza yönelik bağlayıcı bir karar veriliyor.

Gray insanların genelde karmaşık aile ilişkileri olduğunu ve süper birikimlerinin paylaştırılmasına yönelik itirazların sık görüldüğünü söylüyor.

“Birden fazla ilişkiden çocukları olabilir. Belki de yasal bir eşleri var aycak ayrılar ve bir de beraber yaşadıkları de facto bir eşleri var. Ve bu ilişkiden de küçük çocukları var” diyor Gray.

Birçok fon kişinin süper birikiminin paylaştırılmasına yönelik superannuation kanunları kapsamında bağlayıcı karar almasına izin veriyor. Bu durumda fon yetkilileri sizin kararlarınıza rıza göstermek zorunda.

“Bu ölümünüz durumunda superannuation birikiminizin kime gitmesini istediğinizi belirten yasal bir belge” diyor.

Eğer süper birikimlerinizin nasıl dağıtılacağına karar vermek istiyorsanız, bu konuya biraz kafa yorup gerekli belgeleri fona sunmanız, ileride birçok yasal sıkıntıyı engelleyecektir.