ÖNE ÇIKANLAR
- Evlerde yangın çıkınca ilk akla gelenler ısıtıcılar ve sigara. Ancak evlerde yangının çok çeşitli nedenleri olabilir.
- Evinizde sakladığınız yanıcı maddelerin tehlike oluşturmadığına emin olmak evdeki yangın riskini asgariye indirmek için en iyi yol.
- Çocuklar yangına karşı güvenlik, yangını önleme ve yangın durumunda ne yapılacağı konusunda eğitilmeli.
Evinizde çıkan yangında yaralanmak veya ölmek insanların pek aklına gelmez. Evde çıkan yangınların hepsi önlenebilir olsa da sonuçları genelde korkunç ve trajik olur.
Risklerin farkında olup yangın çıkmasına karşı gerekli önlemleri almak hayatınızı kurtarabilir.
Natural Hazards Research Australia (Doğal Tehlike Araştırmaları Avustralya) ve Fire Rescue Victoria’nın (Victoria Yangın Kurtarma) beraber yaptığı ya göre, her yıl evlerde çıkan yangınlarda hayatını kaybedenlerin sayısı, sel, fırtına ve orman yangınları yüzünden ölenlerin toplam sayısından fazla.
Araştırmanın yazarlarından ve Natural Hazards Research Australia Genel Müdürü Andrew Gissing, “2003 ile 2017 arasında 900 kişi evlerde çıkan önlenebilir yangınlardan dolayı hayatını kaybetti” diyor.
Ev yangınları yıl boyunca herhangi bir anda meydana gelebilir. Önlenebilir yangınların en öne çıkan nedenleri kişilerin davranışları ve bulundukları ortamlar. Credit: Robert Niedring/Getty Images/Cavan Images RF/Getty Images
“Önlenebilir ev yangınlarının kurbanlarına bakınca, yangın nedenleri olarak kişinin davranışları ve evin bulunduğu ortam gibi birden fazla risk faktörü görüyoruz.
Yine de önlenebilir ev yangınlarının genelde sigara, elektrik kaçağı, ısıtıcılar ve açık ateşten kaynaklandığını belirtiyor.
LISTEN TO
Orman yangınlarına karşı hazırlıklı olmak çok önemli
SBS Turkish
05:30
En temel yangın önlemleri arasında evde çalışan yangın alarmları bulundurmak, yangından kaçış planı hazırlamak ve yanan ocakta yemek varken mutfaktan çıkmamak.
Queensland Yangın ve Acil Hizmetler Kurumu’nun (Queensland Fire and Emergency Services - QFES) Yangın Güvenliği Müdürü Mark Halverson, her ısı kaynağı ile ilişkili riskleri bilmek ve gerekli önlemleri almakla başlamanız gerektiğini söylüyor.
Tüm eyalet ve bölgelerde kendine özgü yangın alarmı yönetmelikleri uygulanıyor. Yetkililer yangın alarmlarınızı her yıl değiştirmenizi öneriyor. Credit: sturti/Getty Images
“Bu ısı kaynağı kullandığınız herhangi bir ısıtıcı veya pişirme aletinden yanlış bir şekilde şarj edilen pillere kadar her şey olabilir” diye de ekliyor.
Fırından çıkan duman. Credit: Henrik Sorensen/Getty Images
Alev almanın engellenmesi
Araştırmalara göre ölümcül yangınların çoğu soğuk havalarda, güvenli bir şekilde kullanılmayan ısıtıcılardan kaynaklanıyor.
“Önlenebilir ev yangınlarından kaynaklanan ölümler daha çok kış aylarında meydana gelir. Ana nedenlerse açık ateş ve ısıtıcılar” diyor Gissing.
İtfaiye yetkilileri ısıtıcıların üreticilerin tavsiye ettiği şekilde kullanılması gerektiğinin altını çiziyor. Tavsiyeler arasında açık havada kullanılması gereken cihazların evde kullanılmaması var. Bu da sıvı gaz (LPG) veya heat bead türü yakıt kullanan ısıtıcıların evde kullanılmaması anlamına geliyor.
Açık havada kullanmak için üretilen ısıtıcılar evde kullanılmaya uygun değil. Kullanılması durumunda evde zehirli karbon monoksit gazı üretip ölümcül sonuçlara yol açabilir.
LISTEN TO
Avustralya’da nasıl ambulans çağırırsınız?
SBS Turkish
09:10
Son yıllarda, elektrikli scooterların kullandığı enerji yoğun lityum-iyon piller de gittikçe artan sayıda yangına neden oluyor.
Halverson e-scooterların kullandığı pillerin son derece yoğun ve büyük miktarda enerji depoladığını ve yangın durumunda alevlerin hızla yayılmasına neden olacağını belirtiyor.
Queensland itfaiyesi verilerine göre doğrudan lityum-iyon pilleri ile bağlantılıydı. “Bir numaralı sıkıntı, insanların belirli bir alet için yanlış şarj cihazı kullanması” diye uyarıyor Halverson.
Şarj cihazının girişinin herhangi bir alete bağlanabilmesi uygun olduğu anlamına gelmiyor.Queensland Yangın ve Acil Hizmetler Kurumu’nun (QFES) Yangın Güvenliği Müdürü Mark Halverson
Cep telefonları ve diş fırçalarından dizüstü bilgisayarlar ve elektrikli süpürgeler gibi daha büyük aletlere kadar birçok ev eşyası artık lityum-iyon pilleri ile çalışıyor. Credit: Chonticha Vatpongpee / EyeEm/Getty Images
Halverson çim biçme makinası veya araba için yakıt saklayanların da çok dikkatli olmasını söylüyor. Yakıtın güvenli bir bidonda, diğer cihazlardan uzakta ve güneş ışığı veya ısı almayacak yerlerde depolanması gerektiği yönünde uyarıyor.
“Yakıt ve gübre tehlikeli bir karışım” diyor.
“Evde maddelerin güvenli depolanması için atılacak en önemli adım farklı maddelerin ayrı bir şekilde ve uygun kaplarda depolanması” diye de ekliyor.
Yanıcı maddelerin gelişi güzel bir şekilde kullanılması veya depolanması yangın riskini son derece arttırır. Credit: NoDerog/Getty Images
Yangını önlemese de insanların evi tahliye etmesi ve hatta alevler yayılmadan yangının söndürebilmesi için gerekli fırsatı yaratabilir.
Ancak Halverson hazırlıksız bir şekilde yangına müdahale edilmemesi gerektiğini söylüyor.
“Yangına müdahale konusunda kendinize güvenmiyorsanız veya elinizde gerekli aletler yoksa, yapabileceğiniz en önemli şey kendinizi, ailenizi ve evdeki diğer insanları güvenli bir yere götürdükten sonra hemen 000 acil hizmet hattını arayıp itfaiye çağırmak” diyor.
Yangın yayıldıysa veya gerekli yangına müdahale cihazlarına hâkim değilseniz tek başınıza yangını söndürmeye çalışmamanız gerekiyor. Credit: Michael Blann/Getty Images
Çocuklar ve yangın güvenliği
Yangınlarda yaralanma riski en yüksek olan nüfus 65 yaş üstü yaşlılar ve beş yaş altı çocuklar.
Sydney Çocuk Hastanesi Ağı Çocuk Sağlığı Bilinçlendirme Birimi’nin Müdürü Simone Sullivan çocukların aynı zamanda küçük ve kolayca söndürülebilir yangınlar da bile yanık risklerinin yüksek olduğunu söylüyor.
“Derileri yetişkinlerden daha ince. Yanıklar daha düşük sıcaklıkta oluşup derinin çok daha derinine iniyor” diyor.
Çocuklar genelde çok daha meraklı oldukları için mutfakta birkaç saniye yalnız bırakılmaları bile ciddi kazalara neden olabiliyor. Credit: tolgart/Getty Images
“Yapacağınız ilk iş, ev yangını kaçış planı hazırlayıp tüm aile pratik yapmanız” diyor Sullivan ve ekliyor: “Eğlenceli ve basit bir hale getirip pratik eylemler uygulamaya çalışın.”
Sullivan ayrıca akılda kalıcı eğlenceli deyimler geliştirmenizi tavsiye ediyor.
“Dumandan korunmak için ‘yat, yat, yat’ ve evden çıkmak için ‘kaç, kaç, kaç’ demeyi öğretebilirsiniz. Yere yakın hava daha temiz ve serin olur” diye konuşuyor.
“Kıyafetlerin alev alması durumunda ‘dur, düş, kapat ve dön’ ('stop, drop, cover and roll) tekerlemesini öğretebilirsiniz.”
Yere düşmek alevlerin yüze doğru yükselmesini engeller. Ellerinizle kapatmak yüzünüzü korur ve yaralanmaları engeller.
Evde yaşayan herkesin yangın durumunda ne yapacağını bilmesi çok önemli. Source: AAP
Sullivan çocuğunuzu yangına karşı eğitmenin ana fikrinin korkuyu aşıp güvenliğe odaklanmak olduğunu söylüyor.
“Yangın alarmının amacını, nasıl çalıştığını, nerede olduğunu, neye benzediğini, yangın anında veya pili azalınca nasıl sesler çıkardığını konuşun” diyor.
“Bilgi sahibi oldukları için alarmı duyunca panik olmazlar ve yangına karşı güvende kalabilmek için ne yapacaklarını bilirler” diye konuşuyor.
