Çevrenizde yeşille yaşamanın önemi

Avustralyalılar için yeşil alan çok önemlidir. Bitki örtüsünün kişisel, toplumsal ve çevresel yararı anlatmakla bitmez. Bu yüzden de bahçemizde ve sokaklarımızda yapabileceklerimiz kesin kurallara tabidir.

Sebze bahçelerine bakan bir baba oğul. Credit: SolStock/Getty Images

Öne Çıkanlar

• Bitki size anavatanınızı ve çocukluğunuzu hatırlatabilir.
• Belediyelerin kentsel örtüyü (urban canopy) korumak için çeşitli kurallar uygulamaya koyar.
• Kiracılar bahçede bir değişiklik yapmadan önce emlakçı ile iletişime geçmelidir.

Evinizde bahçe ile uğraşmak ve bitkilerle ilgilenmenin sayısız yararı vardır.

Bahçecilik uzmanı (horticulturalist) Justin Calverley insanın dış dünya ile bağlantısını inceleyen biyo-fili üzerine çok sayıda çalışma olduğunu söylüyor.

“Aşırı şehirleşmiş bölgelerde dış dünyadan uzaklaşıyoruz. Ancak hepimiz doğal ortamlarında bitki örtüsüyle çevrelendiğimizde çok daha iyi hissettiğimizi biliyoruz.”

Sydney’de dışında asma bahçeler ve bitkiler olan bir bina. Source: iStockphoto / Elias/Getty Images/iStockphoto

Bitki örtüsünün gölgelik alan yaratıp serinletmek gibi yararları var. Ayrıca yerleşmiş bitki örtüsünün filtrelediği temiz havayı da unutmamak lazım.

Calverley ayrıca Avustralya’ya yeni yerleşmiş bir göçmenin beklemediği bir yerde bildiği bir bitkiyi görmesinin duygusal coşkusundan bahsediyor.

“Bir anda memleketinizi hatırlatıyor. Her şeyin iyi olacağına dair küçük bir işaret” diye konuşuyor.

Binalarla dolu bölgelerde rahatsız edici görüntüler ve seslerin etkisini sıfırlamak için çocukluğunuzdan tanıdığınız bir bitkiyi görmek, koklamak, ona dokunmak ve hatta yemek yeterli olabiliyor. Özellikle de koku ve tat doğrudan sizi memleketinize ve çocukluğunuza götürebiliyor. Bitkiler ve bahçelerin de benzer bir etkisi olabiliyor.

Bahçecilik uzmanı Justin Calverley

McElhone Place Surry Hills, Sydney Credit: Richard Gurney

Verimli bir bahçe yaratmanın fiziksel yararı dışında ürettiği sebze ve meyveler sayesinde besinsel getirisi de var.

Calverley, “Güneş ışığından D vitamini alıyoruz. Aslında bu yaratılış amacımıza da uygun. Hafif egzersiz ve toprakla çalışmak” diye konuşuyor.

Kentsel örtü ne demek?

Birçok şehir merkezinde açık alan sıkıntısı vardır. Kentsel örtü (urban canopy) bu yüzden çok değerli.

Melbourne’daki Port Phillip Belediye Başkanı Marcus Pearl ağaçların hem doğal yaşam hem de toplum için kritik önemde olduğunu söylüyor.

Avustralya’da ağaçlar Ağaç Koruma Yasası ve yerel belediyelerin Ağaç Muhafaza Talimatları ile korunur.

Melbourne’daki ağaç örtüsü. Credit: Mark Burban / Getty Images

Şehirde yaşayanların kendi bahçelerinde olanlar dahil olmak üzere büyük ağaçları kesmeden önce belediyeden onay almaları gerekiyor.

Belediye Başkanı Pearl, “Şehirlerde büyük ağaçların kesilmesine yönelik kapsamlı kısıtlamalar vardır. Belediyeler şehirdeki gölge ve ağaçları kapsayan kentsel örtüyü korumak için ellerinden geleni yapar” diyor.

Belediyeler bahçenizdeki ağaçlara ne yapıp ne yapamayacağınız konusunda çeşitli dillerde kılavuzlar sunar.

Darlinghurst, Sydney Credit: Nina Rose / EyeEm / Getty Images

Doğal kaldırımlar

Açık alanı kısıtlı olan Port Phillip’te yaşayanlar çevrelerini daha yaşanabilir yapmak için bir inisiyatif başlatmış. Toplum danışma toplantıları sonrası belediyeye ait kaldırımlardaki yeşil alana ve evlerin çevresine bitki dikme yasağını kaldırıldı.

Pandemi yasakları sırasında hayret verici bir gelişme yaşadık. Bir anda çok sayıda insan mahallelerindeki, evlerinin veya yaşadıkları binanın önündeki toprak alana (natüre strip) bakmaya başladılar.

Port Phillip Belediye Başkanı Marcus Pearl

“Herkes için kültürel ve toplumsal yararı olduğu için Port Phillip belediyesinde insanların bu tür eylemlerine izin veriyoruz” diyor.

Kiracılar ne yapabilir?

Kiracıların bahçelerine bakması gerekiyor. Buna çimleri biçmek ve bitkileri budamak da dahil.

Sydney’den emlakçı Iggy Damiani isteyen kiracının bahçeyi geliştirmesine izin verildiğini söylüyor. Ancak kapsamlı değişiklikler ve ileride manzarayı kapatabilecek ağaç dikimleri için önceden izin almak gerekiyor.

“Kiracı bahçede bir değişiklik yapmak istiyorsa önceden mal sahibinden izin almak en mantıklısı” diyor.

Göçmenler için memleketlerinden bir bitki görmenin verdiği keyif benzersiz olabiliyor. Credit: Adene Sanchez / Getty Images

Kiracılar için saksı kullanmanın pratik getirileri var.

Calverley, “Taşınırsanız, beraberinizde götürebilirsiniz. Gölgeye veya güneşe koyabilirsiniz” diyor. Ancak küçükten başlamanızı tavsiye ediyor. “Saksılı bahçelerde doğru bitkinin doğru saksıda olması gerekir. Bu yüzden önceden biraz araştırma yapıp bitkiye uygun toprak karışımı ve saksıyı bulmanız iyi olur”

Avustralya’ya özgü bitkileri seçmek de daha iyi olabilir. Özellikle de bazı bölgelere özgü yerli bitkiler.

“İdeal olarak, bulunduğunuz iklim ve toprağa uyumlu yerli bitkilerde başarı şansınız daha yüksek” diyor.