Öne çıkanlar
- Avustralyalılar, kendilerine kalan miras için vergi ödemez. don’t pay inheritance tax.
- Mirasın dağıtımınına yardımcı olması için ‘executor’ atanır. executor is appointed to help administer an inheritance.
- Eğer vasiyetname varsa mirasın dağıtımı kolaydır, aksi halde mahkeme devreye girebilir. is easiest when there is a Will. Otherwise, the courts can intervene.
Bir kişi öldüğünde geride bıraktığı her şeye ‘ölenin mal varlığı’ denir. Bu varlık aile fertlerine, arkadaşlara veya kurumlara bırakılabilir.
Victoria Eyaleti Yeddiemin (State Trustees) Hizmetleri Genel Müdürü Melissa Reynolds, “Mal varlığı ev, banka hesabı, araba, hisse senedi, ev eşyası gibi alınıp satılabilen şeyler olabileceği gibi, manevi değeri olan şeyler de olabilir. Bir mal hediye edilebilir. Örneğin arabamı A’ya bırakıyorum denebilir. Veya, komşuma 10 bin dolar bırakıyorum diyerek bağış yapılabilir. Veya, genel bir bırakma olabilir, örneğin bütün varlığımı çocuklarıma bırakıyorum denebilir,” diyor.
Executor nedir?
Vasiyetname, kişinin ölümünden sonra mallarının nasıl paylaşılacağını açıklar.
Vasiyetname, yasal olarak bir executor atar, ve bu kişi malların kayyumudur. Executor’un görevi, ölen kişinin isteklerini yerine getirmek ve bütün koşulların yerine getirilmesini sağlamaktır.
Mirastan pay alacaklardan biri executor olabilir.
Hem Filipinlerde hem Avustralya’da hukuki konularda çalışmış olan Florante Abad, eğer bir executor atanmazsa, mahkemenin devreye girebileceğini söylüyor. Abad, “o kişiye trustee veya administrator, denir. Yani, Vasiyetnamenin atadığı kişi executor, mahkemenin atadığı kişi trustee veya administrator olarak adlandırılır,” diyor.
Eğer executor olarak atandıysanız ve bu görevi yerine getiremeyeceğinizi düşünüyorsanız, görevi sizin yerinize yapması için State Trustees’e yetki verebilirsiniz. Bu devlet kurumu, ’hayata son verme’ konularına da yardımcı olur.
Executor veya administrator, varislerle iletişime geçerek ‘probate’ (vasiyetnamenin onayı) başvurusu yapar.
Melbourne Supreme Court issued widespread Australian gagging order over political bribery allegations revealed by 'Wikileaks' today 30-July-2014 Melbourne Australia Credit: Nigel Killeen/Getty Images
Probate nedir?
Probate, vasiyetnameyi onaylayan ve executor’a mal varlığının idaresi izni veren bir mahkeme emridir.
Probate başvuruları Supreme Court’ta kaydedilir. Kendi bölgenizdeki Supreme Court Probate Registry’i görebilirsiniz.
Eğer vasiyetname yoksa mallar kime kalır?
Bu soruyu Melissa Reynolds, “Eğer ölen bir kişi vasiyetname bırakmamışsa, buna ölüm ‘intestate’ denir,” diye yanıtlıyor.
Yasada, malların kime hangi oranda dağıtılacağını belirten bir formül vardır.Melissa Reynolds
“Mallarda en büyük payı alacağı varsayılan kişi probate başvurusu yapabilir veya malların idaresi için Public Trustee’e yetki verebilir.”
Vasiyetname olmayan koşullarda malların dağıtımı için uygulanan formüle Succession Act denir.
Her eyalet ve bölgede farklılıklar göstermesine karşın, malların çoğu hayattaki eşe gider, gerisi de çocuklara.
Bir eş veya de facto eş olduğu ama çocuk olmadığı koşullarda mal varlığı eşe gider. Eş ve çocuk olmadığı durumlarda mal varlığı, yasada yer aldığı gibi en yakın akrabaya gider.
Eğer akraba da yoksa mal varlığı devlete kalır.
Cropped shot of a senior couple meeting with a consultant to discuss paperwork at home Credit: shapecharge/Getty Images
Vergi yükümlülüğüm nelerdir?
Avustralya’da mirastan vergi alınmaz ama bazı mali yükümlülükler vardır.
Avustralya Vergi Dairesi (ATO) size miras kalan bir mülkü satarsanız bu satıştan vergi alır.
Yetkili Kamu Muhasebecisi Akram El-Fahkri, “Eğer miras kalan mal, ölen kişinin yaşadığı eviyse bir vergi alınmaz," diyor.
Ölen kişinin yaşadığı miras kalan ev iki yıl içinde satılırsa, Capital Gains Tax (CGT)’dan muaftır. Ayrıntılı bilgi için profesyonel birine danışılması tavsiye edilir.
Paraya çevrilen hisse senetlerine de CGT uygulanır. Ayrıca miras kalan banka hesaplarındaki faiz geliri de tax return’da bildirilmelidir.
Miras kalan yurt dışındaki mülk
Aynı şekilde, iki yıl içinde satılan yurt dışı mülkünden de vergi alınmaz.
El-Fahkri, “İki yıl içinde satar ve parayı Avustralya’ya getirirseniz, Avustralya kuralları uygulanır ve vergi alınmaz. Tek sorun, sattığınız ülkedeki özel vergiler olabilir. Paranın transferi sırasında o ülke tarafından vergi uygulanabilir,” diyor.
Eğer sürekli oturma hakkınız yoksa, özel CGT kuralları uygulanabilir. En iyisi uzmana danışmaktır.
codicil to a last will and testament and irrevocable trust being signed by a 50 year old woman. Credit: JodiJacobson/Getty Images
Bir mirasa itiraz edebilir miyim?
Eğer bir vasiyetnamede size bir şey bırakılmamışsa, veya vasiyetname yoksa ve mirasta hakkınız olduğuna inanıyorsanız, Succession Act gereğince itiraz edebilirsiniz. Buna Public Family Provision Claim denir.
Supreme Court mirası eşit dağıtabilir.
Öte yandan, hiç kimse bir mirasta otomaik olarak hak sahibi olamaz. Abad, iddianın kanıtlanması gerektiğini söylüyor.
Mali olarak bir bağlantınız olması gerekir. O kişi öldüğü için mağdur olduğunuzu, vasiyetnamede size uygun önlem alınmadığını kanıtlamalısınız. Kesin kurallar yoktur. Supreme Court iddianızı ve durumunuzu göz önünde bulunduracaktır.Florante Abad
Miras konusu karmaşık bir hale gelebilir. Ama ve gibi kuruluşlar aracılığıyla yardıma erişebilirsiniz. Bu kuruluşlar yaşadığınız yerde sizin dilinizi konuşan veya miras hukuku alanında çalışan avukatların listesini sağlayabilir.
Ayrıca vasiyetname hazırlama, executor görevi üstlenme konularında eyalet ve bölgenizdeki State Trustees web sayfalarından bilgi edinebilirsiniz.
