Avustralya ve Yeni Zelanda’da en keyifli etkinliklerden biri kaya balıkçılığı. Her yıl bir milyondan fazla Avustralyalı kayalara çıkıp oltalarını atıyor. Ancak daha önce bilmediğiniz yerlerde veya hava koşullarında kaya balıkçılığı, son derece tehlikeli bir uğraş.
Avustralya’nın muhteşem güzellikteki kıyılarında, her yıl bir milyondan fazla balıkçı kayalara çıkıp balık tutuyor. Ancak 2004’ten beri yaklaşık 200 kişi kayalarda balık tutarken öldü.
Bu da her yıl ortalama 13 kişinin aslında keyifli ve huzur verici olması gereken bir etkinlikte hayatını kaybettiğini gösteriyor.
Öne çıkanlar
- 2004’ten beri 200 kadar insan Avustralya kıyılarında kayadan balık tutarken hayatını kaybetti.
- Ölümlerin yüzde 71’inde dalgalar balıkçılar denize süpürdü.
- Ölenlerin dörtte üçü yurt dışı doğumlu
Ölüm nedeni genelde kayalardan balık tutmanın riskleri hakkında bilgisizlik. Bir başka önemli istatistik, kurbanların dörtte üçünün yurt dışında doğmuş olması.
Surf Life Saving Australia’nın kıyı güvenliğinden sorumlu Genel Müdürü Shane Daw, doğdukları ülkelerdeki durgun sularda balık tutmaya alışık olup da Avustralya’nın gelgitlerinden ve kıyılardaki hava koşullarından haberi olmayanların özellikle riskte olduğunu söylüyor.
Daw misinayı fırlatmadan önce yarım saat kadar havayı kontrol etmek gerektiğini söylüyor.
Birçok insanın dalgaların kıyıya vurması anlamına gelen sörfü okuyamadığını, 10, 15 veya 30 dakika sonra büyük bir dalganın kıyıya vuracağının farkına varamadığını söylüyor. “Beş dakika bekleyip hiç büyük dalga gelmeyince, balık tutmaya başladıklarını ancak 10 dakika sonra da büyük bir dalga gelince denize çekildiklerini belirtiyor.

Strong waves can wash people off the rocks. Source: Getty Images
Kıbrıs doğumlu Spyros Vassiliades 20 yıldan uzun süredir kayadan balık tutuyor. Favori etkinliğinin her seferinde kalbinin hızla atmasına neden olduğunu söylüyor ancak koşulları yanlış okumanın tehlikelerinin de farkında.
Her balığa çıkmadan önce karısına onu çok sevdiğini söylediğini ve utlu ayrılmaya çalıştığını söyleyen Spyros, havayı yanlış okuması durumunda veya başka bir hata yaparsa olacakların farkında olduğunu ifade ediyor.
Yılların tecrübesi sayesinde, kayalarda bir yanlış yaparsam ne olacağını biliyorum
Surf Life Saving’in yaptığı bir araştırma, kaya balıkçılarının dörtte birinin okyanusta iyi yüzemediğini ve dalga ve kaygan yüzeyin ölümlerin yüzde 85’ine neden olduğunu gösterdi. Ayrıca olay sırasında ölenlerin sadece yüzde 4’ü can yeleği kullanıyormuş.
Shane Daw, kayadan balık tutarken can yeleği kullanmanın hayat kurtardığını söylüyor.
Birçok bölgede can yeleği kullanmanın zorunlu olmadığını söyleyen Daw, bu yüzden de birçok balıkçının kullanmadığını belirtiyor.

According to Surv Life Saving Australia, only four per cent of victims who died in rock fishing related incidents were wearing a life jacket. Source: Getty Images
Ancak balık tutarken boğulmak mümkün. Ayrıca dalgaşlar yüzünden denize düşen ve can yeleği sayesinde hayatta kalan kurtarılıp sağ salim eve gidebilenlerin de olduğunu biliyoruz
Vassiliades de can yeleğinin önemli olduğunu söylüyor. Ancak gelgit hakkındaki bilgi sahibi olmanın ve hava koşullarının değişmesini yorumlayabilmenin de önemine değiniyor.
Ayrıca kayadan düşmenin ciddi yaralanmalara neden olabileceğini de hatırlatıyor.
Spyros, bazı ciddi tehlikeleri anlatıyor. “Kayalar midyelerle kaplı ve ciddi kesiklere neden olabilir. İnsanlar kayaya başlarını çarpıp denize düşmeden önce ölebiliyor. Bu ne yazık ki bir arkadaşımın başına geldi” diyor.
Malcolm Poole, Amatör Balıkçılık Birliği’nin NSW branşında güvenlik uzmanı.
Ülkeye yeni yerleşen göçmenlerin balığa çıkmadan önce hava ve gelgit koşullarını kontrol etmemesinden şikayet ediyor.
Haya koşulları ve denizin durumu, balığa çıkmadan önce kontrol etmeniz gereken iki şey
Ayrıca balık tutarken de bir gözünüzün sürekli havada ve denizde olması gerektiği konusunda uyarıyor.
İlave önlemlerde var. Tek başına balığa çıkmayın. Ve her zaman bir kaçış planınız olsun.
Poole kolay yüzebilmek için ince kıyafet giymenizi, kaymayan terlik kullanmanızı ve kayanın ucundan güvenli bir mesafede doğru ekipmanla balık tutmanızı tavsiye ediyor.

Since 2004, nearly 200 rock fishing-related deaths have been recorded in Australia. Source: Getty Images
“Kayalar kısa oltayla balık tutmak için uygun değil” diyen Poole, kayanın ucundan güvenli bir mesafede balık tutmak için oltanın en az 3 metre olması gerektiğini, bunun da sizi tehlike bölgesinden uzak tutacağını söylüyor. Bu sayede tutacağınız balığı yere koymak için de yeterince alanınız olacak.
Balığa çıkmadan önce yapacağınız ilk şey plan yapmak. On yıllardır balık tutan Poole, kendi kullandığı tedbirleri anlatıyor.
“Balık tuttuğunuz yere gidince kendinize soracağınız sorulardan biri: Kayalar neden ıslak? Gelgit yüzünden mi yoksa yağmur mu yağmış? Okyanus ne durumda? Okyanus ne yapıyor? Su seviyesi yükseliyor mu yoksa alçalıyor mu?
Balıkçıların kullanması gereken iki telefon uygulaması öneriyor. Biri Meteoroloji Kurumu’nun uygulaması. Diğeri de Seabreeze. İkisi de hava durumu, gelgitler ve büyük dalgaların sizin olduğunuz yere doğru gelip gelmediğini size haber veriyor.
Bulunduğunuz bölge için hava kurumu raporunu kontrol etmeniz gerektiğini söylüyor. “Bu karadaki hava durumu değil. Kıyı boyunca tahmin edilen hava koşulları” diyor. Deniz ne yapıyor? Gelgit dalgaları ne durumda, rüzgâr ne durumda. “Balık tutarken güvenliğiniz için bunları takip etmenizin şart olduğunu söylüyor.
Kaya balıkçılığı için güvenlik tedbirleri için aşağıdaki siteleri ziyaret edebilirsiniz.
Ayrıca balıkçıların acil bir durumda cep telefonlarına indirecekleri “Australia's Emergency Plus” uygulamasını kullanması veya “000” acil yardım hattını arayıp GPS koordinatlarınızı paylaşmanız isteniyor.