Parlamentoda Yerli Sesi referandumunda sorulacak soru belli oldu

Federal hükümet ve Referandum Çalışma Grubu hem halka sorulacak soruyu hem de EVET çıkması durumunda Avustralya Anayasası’nın nasıl değiştirileceğini açıkladı.

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ve İlk Uluslar’dan Referandum Çalışma Grubu üyeleri Parlamento’da basına konuşuyor. 23 Mart 2023 Source: AAP / Lukas Coch

ÖNE ÇIKANLAR

• Anayasa değişiklikleri ve referandumda sorulacak sorunun son haline Parlamento karar verecek.
• Referandumun bu yıl Ekim ila Aralık arasında yapılması planlanıyor.
• Şimdiye kadar Avustralya’da düzenlenen 44 referandumdan sadece sekizi onaylandı.

Avustralyalıların önümüzdeki aylarda planlanan Parlamentoda Yerli Sesi referandumda cevaplaması gereken soru belli oldu. Federal hükümet de Parlamento’ya anayasayı değiştirecek yasa tasarısını sunmaya hazırlanıyor.

Başbakan Anthony Albanese referandumda seçmene sorulacak soruyu açıkladı:

Yasa Taslağı: Avustralya’nın İlk Ulusları’nın tanınması için Aborijin ve Torres Boğazı Adalıların Sesi’ni kurmak üzere Anayasa’nın değiştirilmesi. Bu değişikliği kabul ediyor musun?

Aylardır soruyu son haline sokmak için toplanan Referandum Çalışma Grubu, son tavsiyesini dün Başbakan Albanese’ye sundu.

Anayasa’daki değişiklikler

Referandumda onaylanması durumunda yapılacak değişiklikler sonrası Anayasa’da ilgili metnin son halinin Türkçe çevirisi şöyle:

“Aborijin ve Torres Boğazı Adalıların Avustralya’nın İlk Ulusları olarak tanınması kapsamında:

1. Aborijin ve Torres Boğazı Adalıların Sesi adlı bir kurum olacak. 
2. Aborijin ve Torres Boğazı Adalıların Sesi’nin Parlamento’da ve Federal hükümete Aborijin ve Torres Boğazı Adalıları ilgilendiren konularda temsilci bulundurabilir.
3. Parlamento’nun Anayasa’da belirtilen kapsamda, Aborijin ve Torres Boğazı Adalıların Sesi ile ilgili, maiyeti, işlevi, yetkileri ve süreçleri dahil tüm konularda yasa yapma yetkisi var.

Şimdi değilse, ne zaman?

Anayasa’nın değiştirilmesini sağlayacak yasa taslağının olası değişiklik önerileri için önümüzdeki Perşembe Parlamento’ya sunulacağı belirtildi. Referandum'da sorulacak sorunun ve Anayasa değişikliğe Parlamento'da son şekli verilecek.

Muhalefet lideri Peter Dutton, düzenlediği basın toplantısında, açıklanan soru veya anayasa değişiklikleri hakkında olumlu veya olumsuz bir yorumda bulunmazken, hükümetin baş yasal danışmanı görevini yürüten Solicitor General’ın başbakana sunduğu yasal tavsiyenin açıklanmasını istedi.

Yerli Avustralyalılar Bakanı Linda Burney, Avustralyalıların bu fırsatı değerlendirmesi çağrısında bulundu.

“Şimdi değilse ne zaman?” diye soran Burney, on yıllardır Aborijin ve Torres Boğazı Adalıların anayasal olarak tanınmasının konuşulduğunu ve ülkenin bu fırsatı şimdi yakaladığını söyledi.

Bakan Yardımcısı Malarndirri McCarthy de anayasal değişikliklerin mantıklı ve dengeli olduğunu ve ülke çapındaki Aborijin ve Torres Boğazı Adalıların umutlarına cevap olduğunu söyledi.

Yürekten Uluru Bildirisi’nin yazarlarından Profesör Megan Davis de bugüne gelmek için yapılan tüm çabaların altını çizdi ve ekledi: “Altı yedi yıl önce, 12 ayrı anayasal diyalog ve ulusal anayasal konvansiyon düzenledik. Ses ve Parlamento’da Yerli Sesi’nin anayasal tanınma için anlamlı olduğunu belirttik. Bu hem sembolik hem de gerçek anlamda bir tanınma” diye konuştu. Ayrıca Patrick Dodson, Linda Burney, Marcia Langton ve birçoklarının bugüne gelinmesindeki çabasının altını çizdi.

LISTEN TO

Turkish: The Uluru Statement from the Heart

SBS Turkish

04/11/202004:47

Play

Referandumda “çifte evet” gerekiyor

Referandumda halka sorulan sorunun onaylanması için çifte çoğunluk gerekiyor. Bu hem toplamda halkın çoğunluğu ve eyaletlerin çoğunluğunun onayı anlamına geliyor.

Uzlaşma ve Yürekten Uluru Bildirisi’nin Uygulanması Özel Elçisi Patrick Dodson referandumu “Aborijin ve Torres Boğazı Adalılar için yapısal değişim için gelmiş geçmiş en iyi fırsat” olarak niteledi.

Avustralya’nın federasyon olduğu 1901 tarihinden beri düzenlenen 44 referandumdan sadece sekizi başarılı oldu.