Her gün artan sayıda Avustralyalı, koronavirüsün neden olduğu büyük küresel ekonomik kriz yüzünden devlet yardımlarını araştırmaya başladı. Federal hükümet de son haftalarda çeşitli yeni yardım paketleri açıkladı ve bunlardan yararlanmayı kolaylaştırdı.
Peki, bu paketlerden kimler ne kadar yararlanabiliyor.
JobKeeper ödemeleri
130 milyar dolarlık bir maaş destek programı. 30 Mart 2020, Pazartesi günü açıklanan programın önümüzdeki altı ay boyunca altı milyon Avustralyalıya destek olması bekleniyor.
Pandemi öncesinde işsiz kalanların yararlandığı eskiden Newstart ve şimdiki adıyla JobSeeker ödemeleriyle karıştırılmaması gerekiyor.
1 Mart’tan sonra salgın yüzünden işini kaydeden veya önümüzdeki dönemde işini kaybetme riskiyle yüz yüze kalacak çalışanları kapsıyor. Amacı, işverenlerin çalışanları işten çıkartmaması. Bu sayede kriz bitince hem işletmeler hem de çalışanlar kaldıkları yerden devam edebilecek.
İşverenlere çalışan başına iki haftada bir 1,500 dolar ödenecek. Bir gün içinde 60 bin işletmenin bu programdan yararlanmak için baivurduğu belirtiliyor.
Ödemenin ortamala bir tam zamanlı maaşın yüzde 70’ini karşıladığını belirten federal hükümet, hem çalışanın hem de işletmenin kapsam içinde olması gerektiğini söylüyor.
- geçen yıl aynı dönemle kıyaslandığında gelirlerinin en az yüzde 30 azaldığını ispatlaması gerekiyor. Geliri 1 milyar dolardan fazla olna işletmelerin, gelirin yüzde 50’den fazla düştüğünü ispatlaması gerekiyor.
- arasında tam zamanlı, yarı zamanlı veya tek başına çalışan zanaatkarlar da olacak. Sosyak mesafe kuralları yüzünden çalıştıkları yer kapandığı için işsiz kalanlar da bu ödemeden yararlanacak.
Casual olarak çalışanlar sadece aynı işi son 12 aydır yapıyorlarsa ödemeden yararlanacak. Paketten de yararlanması yönünde baskı var.
Ödemeler en erken Mayıs başında başlayacak ancak Mart ayının başından itibaren olan süreyi kapsayacak.
Genelde Centrelink ödemeleridnen yararlanama Yeni Zelanda vatandaşları bu ödemelerden yararlanacak. Başbakan Scott Morrison, ödemelerin diğer geçici vize sahiplerini de kapsamasının düşünüldüğünü söyledi.
Prime Minister Scott Morrison announces the government's $130b wage subsidy package at a press conference at Parliament House Source: AAP
Koronavirüs Desteği
JobKeeper paketi, federalhükümetin açıkladığı üçüncü yardım programı. Devlet desteği ödemelerini artıran paket geöen hafta açıklanmıştı.
Koronavirüs desteği adı verilen bu program, iki haftada bir ilave 550 dolar anlamına geliyor. 27 Nisan’da uygulanmaya başlanacak bu ödeme altı ay geçerli olacak.
27 Nisan’dan itibaren aşağıdaki desteği alanlar ilave ödemeden yararlanacak.:
- JobSeeker payment
- Sickness Allowance
- Youth Allowance
- Parenting Payment (both partnered and single)
- Partner Allowance
- Farm Household Allowance
- Austudy
- ABSTUDY
Yıllardır JobSeeker ödemelerine artış yapılması yönünde yapılan baskıya direnen federal hükümet, salgınla beraber ödemeleri iki kat artırmıştı. 27 Nisan’dan itibaren çocuğu olmayan tek kişi, iki haftada bir 1,100 dolar alacak.
Engellilik ödemesi veya bakım ödemesi alanlar, koronavirüs desteğinden yararlanamıyor.
Ekonomik Destek Ödemesi
Verigden muaf olan tek seferlik 750 dolarlık destekten yaklaşık altı milyon Avustralyalının yararlanacağı belirtiliyor.
Şu anda herhangi bir yardım ödemesi alanlar ve 13 Nisan’a kadar yardım için Centrelink’e başvuranlar bu ödemeden yararlanacak.
Koronavirüs destek ödemesi gibi, ekonomik destek ödemesi, uygun olna herkese otomatik olarak ödenecek.
Koronavirüs destek ödemesini alamayan engellilik ödemesi veya bakım ödemesi alanların ilerleyen aylarda ilave bir 750 dolar ödeme alabileceği belirtiliyor.
Mevcut ödemeler
İlave olarak, mevcut ödemelerde de bazı değişikliklere gidildi.
JoSeeker ödemesi veya Youth Allowance almak için gereken kriterler genişletildi.
27 Nisan’dan sonra:
- İşini kaybeden tam zamanlı çalışan
- Kriz yüzünden 1,075 dolardan az kazanan tek başına çalışan zanaatkarlar, kendi işi olanlar, casual veya kontratla çalışanlar,
- COVID-19’lı bir kişiye bakanlar veya hasta bir kişiyle temasta olduğu için tecritte olanlar
ödeme alabilecek. Bir kişi JobSeeker ve JobKeeper ödemesini aynı anda alamaz.
Ancak Pazartesi günü açıklanan yeni kriterlere göre, eşi yılda 79,762 dolardan az kazananların JobSeeker ödemeleri değişmeyecek. Daha önceki sınır 48,000 dolardı.
Ayrıca mülk testi de bazı ödemer için geçici süreliğine kaldırıldı. Mevsimsel İşçi Bekleme Dönemi ve Yeni Gelen Sürekli Oturum Sahibi Bekleme Süresi de kaldırıldı.
People are seen queueing outside the Centrelink office in Southport on the Gold Coast. Source: AAP
Ayrıca Centrelink’e İşçi Fesih Sertifikası, Kira Kontratı ve ilişki statüsü onay belgesi verilme zorunluluğu da geçici olarak kaldırıldı.
Avustralyalılar diğer insanlarla aralarında en az 1.5 metrelik bir mesafe koymalı. Kapalı alanlarda, yoğunluk 4 metrekareye 1 kişi düşecek şekilde düzenlenmeli.
Federal hükümetin sunduğu son bilgilere göre Koronavirüs belirtileri hafif sağlık sıkıntısıyla zatürre arasında değişebiliyor. Semptomlar arasında yüksek ateş, öksürük, yorgunluk ve nefes darlığı var.
Yakın zamanda yurt dışından dönmüş veya COVID-19 kapmış biriyle temasta olup 14 gün içinde hastalık semptomları gösterenlerin doktor kontrolüne gitmesi gerekiyor.
Virüsü kapmış olabileceğinizi düşünüyorsanız, doktorunuzla irtibata geçin, kliniği ziyaret etmeyin. Veya 1800 020 080 numaralı telefondan ulusal Koronavirüs Sağlık Bilgi Hattı’nı arayın.
Nefes almakta zorlanıyorsanız veya bir acil sağlık sıkıntısı yaşıyorsanız, 000’ı arayın.
Koronavirüs hakkında haberler ve en son haberler için SBS Türkçe’nin ziyaret edin.
