Evsel atığınızı geri dönüştürüyor musunuz? Birçoğumuzun bu soruya cevabı “Evet.” Peki, doğru bir şekilde geri dönüştürdüğünüzü düşünüyor musunuz?
Öne çıkanlar
- Kirliliğe en büyük katkıyı geri dönüştürmek isteyenler ancak neyi geri dönüştürebileceği konusunda emin olmayanlar yapıyor.
- Geri dönüştürülen malzemeleri birer kaynak olarak düşünmeniz gerekiyor.
- Daha iyi bir gelecek için tekrar kullan ve farklı kullanım alanları geliştir.
Clean Up Australia kurumunun başındaki Pip Kiernan, Avustralyalıların büyük çoğunluğunun geri dönüşümün farkında olduğunu ancak neyin geri dönüştürülebileceği ve neyin gerçekten çöp olduğu konusunda kafalarının karışık olduğunu söylüyor.
Nüfusun yüzde 89’u geri dönüşümün önemli olduğunu düşünüyor. Ancak sadece üçte birimiz geri dönüşüm kutusuna doğru malzemeleri koymayı başarıyor.
Geri dönüşüm kutusuna yanlış malzemeleri koymak veya malzemeleri kutuya torbayla atmanız durumunda, geri dönüşümdeki tüm malzemeyi kirletiyorsunuz. Bu durumda geri dönüşüm sürecine girecek malzemeler çöpe gidiyor.
Araştırmalara göre, çoğumuz bazı malzemeler konusunda emin olmasak da geri dönüşüme atıyoruz. Bunun ismi bile var: Umut dönüşümü (wish-cycling). Ve kirlenmenin en önemli nedenlerinden biri.
Kiernan peçete, mutfak havlusu, tekstil veya bebek bezi gibi malzemelerin bir kamyon dolusu malzemeyi kirletip zarar verebileceğini söylüyor.
Your recyclables should not be bagged when placing them into the kerbside recycling bin. Source: Getty Images/RUBEN BONILLA GONZALO
da sıkıntı yaratabiliyor. Özel pil veya elektronik atık geri dönüşüm istasyonlarına bırakılmaları gerekiyor.
Geri dönüşüm kuralları eyaletler ve bölgeler ve hatta komşu belediyeler arasında da farklılık gösterebiliyor. Bu yüzden de halkı geri dönüşüm konusunda bilinçlendirmek oldukça zor.
Geri dönüştürülenler değerli kaynak
Neyin geri dönüştürülebileceği ve neyin çöp olduğunu belediyenizden öğrenebilirsiniz. İnternetten ücretsiz olarak kullanabileceğiniz gibi kaynaklar bulunduğunuz bölgedeki kurallara dair iyi bir fikir verebiliyor.
Ancak takip edebileceğiniz birkaç genel kural var. Evinizdeki geri dönüşüm kutusuna koyduğunuz malzemenin temiz ve kuru olduğuna dikkat edin. Ayrıca hiçbir zaman plastik torbada olmamaları gerekiyor.
“Bu malzemeyi bir kaynak olarak düşünün” diyor Kiernan.
Malzemenin bir daha kullanılabilmesi için temizlenmiş ve kuru olması gerekiyor.
Örneğin cam şişenin boş, temiz ve metal kapağından ayrılmış olması gerekiyor. Yağlı pizza kutularının doğrudan çöp kutusuna atabilirsiniz.
Kiernan genel kuralları uygulamanın son derece önemli olduğunu söylüyor.
Australasian Recycling Label (ARL)
Birçok üründe bulunan (Okyanusya Geri Dönüşüm Etiketi) neyin geri dönüştürülebileceği neyin dönüştürülemeyeceği hakkında genel bir fikir sağlıyor. Örneğin, bazı malzemeleri geri dönüştürebilmek için kapağının veya plastik kısımlarının çıkarılması gerekebiliyor.
Eğer paketin üstünde ARL bulamadıysanız veya neyin geri dönüştürülebileceği konusunda emin değişseniz, en iyisi çöpe atmanız. Bir kamyon dolusu geri dönüştürülebilecek malzemeyi kirletme riskini almamak gerekiyor.
Australian Recycling Label (ARL) Source: Clean Up Australia
Geri dönüştürülebilecek malzemeleri belirli merkezlere bırakın
Yumuşak plastik belediyelerin sunduğu geri dönüşüm kutuları üzerinden geri dönüşüm sürecine sokulamaz ancak yine de geri dönüştürülebilirler. Yumuşak plastikleri geri dönüştürebilmek için ülke çağındaki çeşitli ana merkezlere bırakmanız gerekiyor.
ülke çapında yumuşak plastiklerin geri dönüşüm için bırakılabileceği bin 900 merkezin listesini yapmış. Bunlar arasında büyük süpermarketler de var.
RED Group Pazarlama ve İletişim Müdürü Rebecca Gleghorn, atık sahasından devasa miktarda yumuşak plastik alıp geri dönüştürme sürecine aktardıklarını söylüyor.
Her gün dört milyon parça yumuşak plastik REDcycle kutuları üzerinden geri dönüştürülüyor.
Gleghorn “Ortalamamız 4 gram ki bu da her gün ülke çapında atık alanına gitmeyen ve geri dönüştürülen 16 bin kilogram yumuşak plastik anlamına geliyor” diyor.
Manav torbalarından ekmek paketlerine sandviç torbalarına ve hatta paketleme plastiklerine kadar bir günde ne kadar yumuşak plastiği geri dönüştürebileceğinizi düşünürsenizü siz de şaşırırsınız.
Ancak istisnalar var. Bu yüzden de her zaman ARL’yi incelemek gerekiyor. kendilerinin ne tür malzemeleri geri dönüştürebileceklerini gösteren bir kılavuz sunuyor.
Yasak olan malzemeler arasında içeriğinde yüksek oranda alüminyum ve gümüş içerenler, ve biyolojik olarak bozulabilen (biodegradable) yumuşak plastikler var.
Belediyeler önceden belirledikleri günlerde geri dönüşüme dahil edilemeyecek elektronik eşyalar, beyaz eşyalar ve diğer evsel atıkları topluyor. Tehlikeli kimyasallar ve pillerin güvenli bir şekilde atılması hizmetini de sunuyor olabilirler.
Daha iyi bir gelecek için tekrar kullan
Normalde çöpe gidecek malzemeleri alıp geri dönüştürüp tekrar kullanmanın çevreye son derece olumlu bir etkisi var. Ancak tüm bu çaba, inanılmaz miktarda üretim ve tüketim yaptığımız gerçeğini değiştirmiyor.
Avustralya dahil dünyanın birçok yerinde yakın zamanda başlayan bir program kapsamında insanlar yeniden kullanım veya farklı kullanım için eşyalarını paylaşıyor veya bedavaya başkasına veriyor
2013’te ABD’de başlayan tüm dünyaya yayıldı bile. Sydney’deki Hills bölgesindeki büyük Buy Nothing Project grubunun idarecisi Liv McGuiness, insanların artık kullandıkları kaynakların nereden geldiğini ve nereye gittiğini sorguladığını belirtiyor.
Kırmızı kutuyu hiçbir suçluluk duygusu duymadan içine koyduğumuz şeylerin kaybolduğu sihirli bir sistem olarak göremiyoruz artık.
Halkın geçmişten farklı olarak atık üretme sürecine katkıda bulunmak istemediğini düşünüyor.
Çocukların artık oynamadığı oyuncaklardan yıllardır dolapta duran kıyafetlere kadar türlü eşya her gün grup üyeleri tarafından paylaşılıyor. Genelde hiçbir ekonomik değeri olmadığını düşündüğünüz eşyaların en popülerler olduğunu söylüyor. Saksıdaki bitkinizden küçük bir parça veya taşınmakta kullanılan karton kutular gibi.
Reusing and repurposing, the way of the future Source: Getty Images/Su Arslanoglu
Eşyaları yeniden ve farklı bir şekilde kullanmanın (Reusing and Repurposing items) hem çevreye son derece olumlu bir etkisi var hem de toplumsal bağları kuvvetlendiriyor.
“Hiç tanımadığınız, sizin hayatınızla herhangi bir bağı veya çıkarı olmayan bir kişinin cömertliğinden karşılıksız bir şekilde yararlanmak bence son derece olumlu bir şey” diyor.
Daha önce kimseyi tanımadığınız bir bölgeye taşınıyorsanız, yeni insanlarla tanışmak ve yeni arkadaşlık bağları oluşturmak için de çok güzel bir fırsat.
Her gün ürettiğimiz atıkla ne yaptığımız, neyi geri dönüştürdüğümüz ve neyi çöpe attığımız üzerinde biraz kafa yorarsak dünyayı daha temiz bir yer yapmak için üzerimize düşeni yapmaya başlamışız demektir.
Değişim bugün başlayabilir.
