Bu güne kadar, gösterip göstermediğimize dikkat etmemiz söylendi: Bu belirtiler; yüksek ateş, kuru öksürük, nefes darlığı ve hatta uykusuzluk olarak sıralandı.
Avustralya, İzlanda, Japonya ve Çin’deki Covid-19 vakalarındaki belirtiler üzerinde araştırmalar yapıldı.
JAMA Network Open’da yayınlanan araştırmada Çinli araştırmacılar, 78 hastanın yüzde 42.3’ünün hiç bir hastalık belirtisi göstermediğini belirledi.
Thorax’da yayınlanan ve Avustralya’da yapılan başka bir araştırmadaysa, 217 yolcu bulunan Greg Mortimer adlı turistik gemide, Covid-19 testi pozitif çıkan her 10 yolcudan 8’i, hiç bir belirti göstermedi.
Pre-semptomatik ve asemptomatik yayma nedir?
Pre-semptomatik dönem, virüsün bulaşması ile semptomların başladığı dönem arasındaki süre. Virüslü kişinin semptom göstermemesi, virüsü bulaştırma potansiyeli olmadığı anlamına gelmiyor. Yapılan araştırmalar, test sonucu pozitif çıkan bazı kişilerin semptom göstermeye 1 ila 3 gün sonra başladığını gösteriyor.
Asemptomatik yayma, hiç bir Covid -19 belirtisi göstermeyen kişinin virüsü başkalarına bulaştırmasına deniyor.
Yapılan çalışmaları uzmanlar nasıl değerlendiriyor?
Kirby Enstitüsü Biogüvenlik Programı Müdürü Profesör Raina MacIntryre, Covid-19’un hem presemptomatik, hem asemptomatik yolla yayıldığını gösteren pek çok kanıt olduğunu söyledi.
MacIntryre, yaşlı bakım merkezleri ve diğer sınırlı küçük Covid-19 salgınlar üzerinde yapılan araştırmaları örnek gösterdi. Bu çalışmalara göre yerel salgınlarda belirlenen pozitif vakaların yüzde 50’si, asemptomatik vakalardı.
Mayıs ayının ilk yarısında, Melbourne’da, Bacchus Marsh semtindeki Grant Lodge Yaşlı Bakım Merkezinde çalışan ve hiç bir belirti göstermeyen (asemptomatik) bir görevli, yapılan test sonunda pozitif çıktı.
Prof MacInyrte, "Artık tartışılır bir yönü yok. Bir küçük yerel salgın durumunda, aile ferdi veya yakın temas halindeki herkese, hastalık belirtisi gösterip göstermediğine bakılmaksızın test yapılmalı, aksi halde vakalar gözden kaçabilir" dedi.
Bazı uzmanlar, asemptomatik Covid-19 vakalarının özellikleri konusunda kuşkulu.
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nde bulaşıcı hastalıklar uzmanı Sanjaya Senanayake, Çin’de yapılan bir araştırmada, yazarların ulaştığı, asemptomatik vakaların belirti göstermedikleri için kendilerini izole etmemiş olabilecekleri sonucuna işaret ediyor.
Senanayake, "[Araştırmacılar] kendi kendilerini izole etmeyen vakaların başkalarına bulaştırıp bulaştırmadığına bakmamışlar" diyor.
Şubat ayında yayınlanan Dünya Sağlık Örgütü ‘a göre, semptom göstermeden test yapılan hastaların çoğunluğu daha sonra semptom göstermeye başladı. Prof Senanayake, raporda söz konusu edilen kişilerin hastalanıp hastalanmadığının belitilmediğini kaydetti.
İzlanda’da test sonuçları pozitif çıkan hastaların yarısı, Japonya’da yüzde 30.8’i, Çin’de yapılan bir başka araştırmada da bu ülkedeki hastaların yüzde 80’i semptom göstermiyordu.
Prof Senanayake, "Neyin doğru olduğunu bilmek zor. Semptom göstermeyen Covid-19 vakalarının oranını anlamaya yaklaştık ama hala bu vakaların bulaşma çapı ve etkisini tam olarak bilmiyoruz. Çok çabuk ve yaygın mı yayılıyor, yoksa az mı yayılıyor bilmiyoruz," diyor.
"Bir başka deyişle, her hastaya dört semptom göstermeyen vaka düşüyor."
Medical Research Walter and Eliza Hall Enstitüsü’nden Epidomolojist Profesör Ivo Mueller, Covid-19’un iyi anlaşılması için, sadece asemptomatik bulaşmanın ne kadar yaygın olduğunun öğrenilmesinin değil, aynı zamanda; salgının önümüzdeki dönemde nasıl ilerleyeceğinin anlaşılmasınında önemli olduğunu söylüyor.
Ivo Mueller, böylece, "ikinci dalga ve ölümleri önlemek için alınması gereken en önemli tedbirlerin de belirleneceğini," kaydediyor.
96 Avustralyalı yolcunun da bulunduğu Greg Mortimer turistik gemisinde yapılan incelemede, 217 yolcunun 128’inde yapılan test, Covid-19 pozitif çıktı. Bu yolcuların 104’ünde (yüzde 81) hiç bir hastalık belirtisi yoktu.
Prof Mueller, "Yani, gemide her hasta için dört asemptomatik taşıyıcı vardı. Bu durum her yerde aynıysa, sadece semptom gösterenlere test uygulayan ülkelerde gerçek virüslü hasta sayısı, tesbit edilen resmi hasta sayısının beş katı olması gerekir," Prof dedi.
Prof Mueller’e göre her yaştan asemptomatik taşıyıcıları belirlemek, yapılması gereken en acil şey olmalı.
Avustralya’da kişiler diğerleriyle aralarında en az 1.5 metrelik bir mesafe koymalıdır. Yaşadığınız eyaletteki toplantı sınırlamalarını Türkçe olarak kontrol edin. Avustralya’da her yerde test yaptırmak mümkündür.
Nezle, grip belirtileri varsa, test yaptırmak isterseniz doktorunuzu, veya 1800 020 080 numaralı telefondan ulusal Koronavirüs Sağlık Bilgi Hattı’nı arayın.
Federal Hükümetin COVIDSafe coronavirüs takip uygulamasını cep telefonunuza app store’dan indirebilirsiniz.
SBS, Avustralya’da çeşitli kültürlerden gelen toplumları COVID-19 konusunda bilgilendirmektedir. Bu konuda 63 dilde haber ve bilgi için buraya tıklayın: .
