Sınavla alan devlet liseleri, başarılı öğrenciler için hem ekonomik hem de akademik olarak büyük fırsatlar sunan bir alternatif.
Öne çıkanlar
- Victoria, NSW, Queensland ve Batı Avustralya’da sınavla öğrenci kabul eden devlet liseleri var.
- Bu okullara girmek için son derece zorlu giriş sınavlarında başarılı olmak gerekiyor.
- Birçok öğrencinin kurs ve özel dersler sayesinde bu okullara girebildiği ve bu yüzden de öğrenciler arasında tespit edilen ekonomik uçurumun büyüyeceği yorumu yapılıyor.
Avustralya’da dört eyalette sınavla alan devlet liseleri var. Bu liseler sınırlı sayıda öğrenci kabul ediyor.
NSW’de sadece sınavla alan 21 lise var. Eyalette 26 lise de yarı-seçmeli bir süreç işliyor. Bu liseler her yıl toplam dört bin 200 yedinci sınıf öğrencisi kabul ediyor.
Öğrenci yerleştirme sınavları
NSW Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Ben North, bu okullara talebin çok yüksek olduğunu söylüyor.
Toplamda yedinci sınıflar için 47 okulda dört binin biraz üzerinde yer var ve biz toplam 15 bin başvuru alıyoruz.
North öğrencilerin girmesi gereken testin zor olduğunu, öğrencinin kapasitesini değerlendirmek için özellikle zorladıklarını söylüyor.
Bakanlığın bu yılki Selective High School Placement Test adlı seçme sınavında öğrencilerin düşünme, matematiksel muhakeme ve problem çözme yeteneklerinin değerlendirildiğini söyledi.
Sınavı hazırlayan kurumun Cambridge Üniversitesi’nin bir kurumu olduğunu ve testin dört ayrı bölümden oluştuğunu söylüyor. Düşünme yeteneği testi, okuma testi, matematik ve yazı. Yıldan yıla sınav sorularının, soru sayılarının ve verilen zamanın değiştiğini söylüyor.

In NSW, there is a little bit over four thousand places spread across the 47 selective schools for which over 15,000 students compete. Source: Getty Images/SolStock
Batı Avustralya’da bir tane sınavla alan devlet lisesi var.Academic Selective Entrance Test’e giren öğrencilerden 225’i Perth Modern School’a kabul ediliyor.
Queensland’de yarı seçmeli bir lise var. Bu okulda seçilen öğrenciler ileri düzeyde İngilizce, matematik ve bilim dersleri alıyor. Ayrıca tam olarak sınavla alan üç tane lise var.
Victoria’da sınavla alan dört lise var. Dokuzdan 12’nci sınıfa kadar bin öğrenci seçiliyor. Sınav sonuçları ve okuldaki başarıları değerlendiriliyor. Bir okuldan en fazla öğrencilerin yüzde beşi bu dört okuldan birine kabul ediliyor.
Victoria’nın sınavı beş bölümden oluşuyor. Sözlü muhakeme, matematiksel muhakeme, yaratıcı yazım, okuduğunu anlama ve matematik.
Adi Joshi çok heyecanlansa da sınavdan iyi not alıp Werribee’deki Suzanne Cory Lisesi’ne kabul edildi.
Çok heyecanlı olduğumu hatırlıyorum. Kollarım titriyordu ve kalbim güm güm atıyordu
Yazımda daha zayıf olduğunu ve konunun çok zor olduğunu söylüyor. Konunun: Bir dükkânda gizemli bir eşya var. O eşyanın ne olduğu hakkında yazmamız gerekiyordu, diyor. Elimizde dört resim vardı ve o resimleri de hikâyeye yedirmemiz gerekiyordu. En fazla sınavın bu bölümünde zorlandığını söylüyor.

In Victoria, the selective entry high school examination comprises five tests. Source: Getty Images/SDI Productions
Ortam ilham veriyor
Dr Majeda Awawdeh 2005’te Avustralya’ya göçtüğü zaman sınavlı liselerden haberi olmadığını ve büyük kızının da bu yüzden normal liseye gittiğini söylüyor. Ancak küçük kızı NSW’de sınavla alan bir liseye girebilmiş.
Dr Majeda, okul ortamının kızlarının öğrenme sürecine ne kadar etkisi olduğunu gözleme fırsatı bulmuş.
Sınavsız liseye giden kızının çalışmayı bıraktığını, “Tüm arkadaşlarım 40, 50, 60 alırken ben 90 alıyorum. Durumum iyi, çalışmama gerek yok” dediğini söylüyor. Sınavlı liseye gidenin ise etrafında çok başarılı öğrenciler olduğunu ve bu yüzden de daha çok çalıştığını söylüyor.
Suzanne Cory Lisesi’den onuncu sınıf öğrencisi Adi Joshi de aynı fikirde.
En akıllı öğrencilerle bir arada olduğum fikri hoşuma gidiyor
Başarılı öğrencilerle yarışmanın daha başarılı olmak için hırslandırdığını söylüyor. Normal liseyle karşılaştırılınca, çok daha fazla çalışması gerektiğini ve sınavla alan liselerdeki öğrencilerin hepsinin akademik olarak son derece başarılı olduğunu söylüyor. “En iyi olmak istiyorlar. Okula sadece eğlenmek için gelmiyorlar. Eğlenmek istiyorlar ancak onlar için öncelik eğitim” diyor.
Sınavla alan liseler öğrenciler için iyi mi?
Sydney Teknoloji Üniversitesi’nden sosyal ve siyasal çalışmalar Docenti Christine Ho, sınavla öğrenci kabul eden liseleri inceleyip Aspiration and Anxiety: Asian Migrants and Australian Schooling. Adlı kitabı yazmış
Sınavlı kabul eden liselerin çoğunda öğrencilerin göçmen kökenli olduğunu, ailelerin eğitime son derece önem verdiğini söylüyor. Ancak öğrenciye başarılı olması için uygulanan uzun süreli baskının psikolojik sorunlara yol açacağı yönünde de uyarıyor.

Pushing any child to perform at a high level over a long period could negatively impact mental health. Source: Getty Images/Carol Yepes
Baskının öğrenciler üzerinde psikolojik baskı unsuru olduğunu söylüyor. “Konuştuğum göçmen çocukların çoğu anne ve babalarının neden böyle davrandığını anlıyor.Göçmen olarak diğerleriyle aynı fırsatlara ulaşmak için daha fazla çalışmaları gerektiğini biliyorlar” diyor.
İlave dersler gerekli mi?
2011’de Dr Majeda, araştırmaların merkezde olduğu bir öğrenme enstitüsü kurdu. Burada öğretmenler öğrencilere yerleştirme sınavlarında başarılı olmaları için ders veriyor.
Bir yıllık Kursa giden öğrencilerin yüzde sekseninin NSW’de sınavla alan liselerden birine kabul edildiğini söylüyor. Ancak enstitüye gelen öğrencilerin yüzde 50sinin okulda ortalama öğrenci olarak kabul edildiğini söylüyor.
Ortalama öğrenci olarak görülen bu öğrencilerin aslında yüksel potansiyel gösteren ancak gerekli yapısal desteğe ulaşamayan ve kendilerine güvenemeyen öğrenciler olduğunu söylüyor. Bu durumda da yüksek performans göstermeleri zor. Performansları ortalama ancak potansiyelleri yüksek diyor.

Selective schools are competitive and result-oriented environments where students are nurtured to become the world’s future leaders. Source: Getty Images/SDI Productions
Dr. Majeda ayrıca, öğrencilerin 3 tercihlerini doğru sıralamasının da önemine değiniyor.
Performanslarının takip edildiğini ve deneme sınavları üzerinden asıl sınavda nasıl bir sonuç alacaklarının tahmin edebildiklerini söylüyor. Sonra da ebeveynlerle konuşup hangi liselerin tercih listesinde yer alması gerektiğini belirliyorlar. Gerçekçi ve bilinçli olmanın başarının anahtarı olduğunu söylüyor.
NSW Eğitim Bakanlığı müsteşarı Ben North, çocuğun her gün uzun mesafeler kat etmemesi için tercihleri evinizin konumuna göre yapmanızı tavsiye ediyor.
Ayrıca bakanlığın sınav öncesi dershanelere gitmesini tavsiye etmediğini söylüyor.
Genel olan bakanlığın bu tür kurs veya dershaneleri tavsiye etmediğini söylüyor. Bakanlığın sınavla alan liselerle ilgili web sayfasında örnek sınavlar olduğunu ve bunların yanında cevaplar ve yazılı açıklamaların da bulunduğunu söylüyor. Öğrencilerin uzun süreli ve pahalı kurslara ihtiyacı olmadığını belirtiyor.
Dr Ho ise daha düşük gelirli ailelerden gelip kursa gidemeyenlerin bu liselere kabul edilmesinin güç olduğunu söylüyor. “Bu süreç yavaş da olsa eğitimde artan miktarda eşitsizliğe doğru gidiyor” diyor.
Çocuğunuzu dershaneye gönderemiyorsanız, sınavla kabul eden liselere büyük ihtimalle giremeyecek.
Adi Joshi, sınavdan altı ay önce hafta sonları sekiz saatlik özel ders almış.
“Eğer kursa gitmeseydim testte ne sorulduğu konusunda gafil avlanabilirdim, çünkü testte sorulanla okulda öğretilen arasında büyük fark var” diyor.
Bu yüzden de özel derslerin kendisini sınava iyi hazırladığını söylüyor.
Eyaletinizde sınavla öğrenci kabul eden liseler hakkında daha detaylı bilgi ve örnek sınavlar için aşağıdaki linkleri ziyaret edebilirsiniz.