Öne çıkanlar
- Eyalet ve bölgeler ayrı ceza hukuku sitemi uygular.
- Aile ferdinizin hangi cezaevinde olduğunu Correctional Services’den öğrenebilirsiniz.
- Hükümlülerin yarısı iki yıl içinde tekrar suç işliyor.
- Yakını hapiste olanlara yönelik destek hizmetleri verilir.
Eyalet ve bölgeler kendi ceza hukuku ve cezaevlerini kendileri yönetir. Avustralya’da cezaevlerinin yüzde 80’i devlete ait cezaevleridir.
Cezaevlerindeki nüfusa ilişkin bilgileri Avustralya İstatistik Bürosu (ABS) toplar.
ABS National Centre of Crime and Justice Statistics’den William Milne, “2021 yılı Haziran ayı itibarıyla yetişkinlerin tutulduğu cezaevlerinde toplam 43 bin kişi bulunuyordu. Bunların 15 bin kadarı mahkeme sürecindeki veya duruşmasını bekleyen tutuklular,” dedi.
Cezaevlerinde bulunanların orantısız bir bölümünün Aborijin ve Torres Boğazı Adalıları olduğunu belirtelim. Kuşaklardan bu yana gelen dezavantajlar, yaşanan tarihi travmalar dolayısıyla bu grubun cezaevlerindeki oranı, Avustralya’nın geri kalanına göre 10 kat daha fazla.
Cezaevine giriş
Bir kişi tutuklandığında değerlendirmeye tabi tutulur. NSW’de Metro West’te Gözetim Müdürü Emma Smith, terörizm gibi çok ciddi suçlulara, en yüksek güvenlik seviyesi uygulandığını söyledi. Smith, “maksimum, orta ve minimum güvenlik merkezlerimiz var. Yeni gelen birini inceleriz, neden geldiğine, mahkum olup olmadığına bakar ve yerleştireceğimiz yeri ve sınıfını ona göre seçeriz," diyor.
Gözaltına alınıp hakkında dava açılan ama henüz mahkemeye çıkmamış veya cezası kesinleşmemiş kişilere tutuklu (remand prisoner) denir.
“Cezaevleri nüfusunun yüzde 92’si erkeklerden oluşuyor, ancak son 10 yılda kadın nüfusunun oranı hızla arttı."
Cezaevlerinde kadınların, genellikle geçmişte daha fazla kötü davranışa maruz kalmaları, daha fazla oranda uyuşturucu ve alkol bağımlısı olmaları ve cezaevine geldiklerinde hamile olma ihtimalleri gibi nedenlerden dolayı farklı ihtiyaçları vardır ve bu nedenle erkeklerden ayrı yerlerde tutulur.
A prisoner in green uniform handcuffed Source: AAP Image/David Gray
Cezaevine girenler, suça neden olan davranışlarından kurtulmak için sağlık kliniği ve diğer programlara katılır. Ayrıca cezaevindeki bakım onarım işlerinde veya tesislerde bulunan makine, matbaa veya dükkanlarda (buy ups) çalışırlar.
Şartlı tahliye (On parole)
Smith, bazı hükümlülerin cezalarının tamamını cezaevinde tamamlamak zorunda olduğunu, ancak büyük bir kesime, yakından takip edilmeleri koşuluyla erken tahliye teklif edildiğini kaydetti.
“Mahkumların desteklenmeleri onlar için çok iyi bir fırsattır ve toplum da onların yakından izlendiğini bilir. Yeniden entegrasyon sağlar."
Parramatta Correctional Centre, former medium security prison Source: Getty Images/Andrew Merry
Yakınınızı bulmak
Bir aile ferdinizin nerede tutulduğunu eyaletinizdeki Department of Corrective Services’den öğrenebilirsiniz.
Cezaevinde birini ziyaret etmek için, ziyaretin önceden onaylanması gerekir.
Her cezaevinde ziyaret saatlerini, varsa kısıtlamaları ve hatta nasıl bir kıyafetle gelebileceğinizi öğrenebileceğiniz telefon randevu hizmeti bulunur.
Dışardaki ailelere destek
Gönüllü Nadia, adlı bir internet sitesinde, kendisi gibi yakını içerde olanlara internet üzerinden destek oluyor.
Nadia, Bars Between’in, utanma, damgalanma, izalasyon gibi duydular taşıyanlara karşı anlayışlı gönüllüler tarafından yürütülen destek ağlarının listesini sunduğunu söylüyor.
İçerdekilerin dışarda olan aileleri, bu durumun duygusal, mali yüklerini taşıyor.
“Biri bana ‘kişi suç işler ama cezayı ailesi çeker’ demişti. Gerçekten öyle."
Çıkınca tekrar suç işlemek
Neden yeniden suç işlendiği karmaşık bir konu. Uyuşturucu kullanımı, işsizlik, eğitim yetersizliği, akıl sağlığı sorunları, faktörler arasında. Cezayı tamamlayıp serbest kaldıktan sonra destek yetersizliği de öyle.
ABS’den William Milne, Avustralya Verimlilik Komisyonu’nun, tekrar suç işleme oranının çok yüksek olduğuna ilişkin raporuna işaret ediyor. Milne, “Hükümlülerin yüzde 46’sı tahliye olduktan iki yıl içinde tekrar suç işliyor. Şu anda cezaevinde bulunanların yüzde 60’ı geçmişte hapiste bulunmuş kişiler,” diye ekliyor.
Nadia, tahliye sonrası desteğin çok önemli olduğunu söylüyor ve “araştırmalar, cezaevinden çıkan bir kişinin arkasında güçlü bir aile desteği varsa, bu kişinin tekrar suç işlemeyeceği ve topluma entegre olabileceğini gösteriyor,” diye ekliyor.
SBS’in yeni belgesel dizisi , yüksek orandaki tekrar suç işleme konusunu işliyor.
Dizinin fragmanını buradan izleyebilirsiniz:
