Dün yapılan federal seçimlerde ülke çapında çok sayıda bağımsız adayın önde gelen bazı Liberalleri parlamento dışı bırakmasından sonra İşçi Partisi Genel Başkanı Avustralya’nın yeni başbakanı olacak. Scott Morrison ve koalisyonun iktidardaki zamanı sona erdi.
Sayılan oylara bakılacak olursa, İşçi Partisi Temsilciler Meclisi’ndeki 151 sandalyeden ihtiyacı olan 76’sını kazanabilecek gibi görünüyor. İşçi Partisi şimdiye kadar 72 sandalye kazanmış gibi görünüyor. Koalisyonun ise 50 sandalye kazandığı tahmin ediliyor. 10 bağımsız aday meclise girdiğini ilan ederken Yeşiller ise 3 sandalyeye sahip olacak. Sayılan oylara bakacak olursak, 12 sandalyenin sahibi henüz belli değil.
Öne çıkanlar
- Başbakan Anthony Albanese’nin hükümeti kurması için dışarıdan desteğe ihtiyacı olup olmadığı önümüzdeki günlerde belli olarak.
- Scott Morrison’ın başbakanlığını sona erdirenler Liberal kalelerde aday olan bağımsız kadınlar oldu.
- Yeni başbakan Yürekten Uluru Bildirisi’ni uygulama sözü verdi.
Dönemi sona eren Temsilciler Meclisi’nde koalisyonun 76 ve İşçi Partisi’nin 68 sandalyesi vardı.
Sonuçlar dokuz yıllık muhalefetten sonra İşçi Partisi’nin yeniden hükümeti kuracağını gösteriyor.
Mutluluğunu saklayamayan Albanese dün Sydney’in Camperdown bölgesindeki parti merkezinde galibiyet konuşması yaparken tüm Avustralyalılara bahşettikleri onur için teşekkür etti. “Avustralyalılar değişime oy verdi”
Engelli emeklisi olan annesi Maryanne’e teşekkür eden Albanese, kendisi yaptıklarının tüm Avustralyalılara ilham kaynağı olabileceğini söyledi. Ayrıca tüm Avustralyalıları güzel bir gelecek için birleştirmeyi hedeflediğini belirtti.
Konuşması sırasında ni uygulama sözü veren yeni başbakan, ayrıca iklim değişikliğine karşı mücadele engelleri kaldırıp sendikalar ve işverenlerle beraber maaşların yükselmesi için çalışma sözü verdi.
Azınlık hükümeti olasılığı yüksek
Oylar sayılmaya devam ederken Albanese’nin dışarıdan destek olmadan hükümeti kurabilme şansı devam ediyor. Ancak 76 sandalyeye ulaşamazsa Yeşiller veya bağımsızlarla işbirliği yapmak zorunda kalabilir.
Morrison ise dün gece 23:00’ten biraz önce halkın önüne çıkıp yenildiğini kabul etti. Albanese’yi arayıp tebrik ettiğini söyleyen ülkenin otuzuncu başbakanı, Liberal Parti’nin liderliğini de bırakacağını açıkladı.
Outgoing Prime Minister Scott Morrison concedes defeat in the 2022 Federal Election, at the Federal Liberal Reception at The Fullerton Hotel, Sydney Source: AAP/ DEAN LEWINS/AAPIMAGE
Morrison’ı bağımsız kadınlar yıktı
Seçim sonuçları birçok uzman için sürpriz oldu. Avustralya’nın tercihli oy sisteminde Liberal/Ulusal koalisyon ve İşçi Partisi’nin aldığı birincil oylar ilk defa dünkü kadar düşük çıktı. Seçmen büyük partiler yerine bağımsız adaylar ve ufak partileri seçti.
Özellikle kadın bağımsız adaylar Liberallerin en güçlü olduğu bazı seçim bölgelerinde rakiplerini egale edip Morrison’ın başbakanlığını devam ettirmesine en büyük darbeyi vurdu.
Morrison hükümetinin Hazine Bakanı ve Morrison’dan sonra Liberal Parti lideri olarak görülen Josh Frydenberg Melbourne’nun Kooyong bölgesinden büyük bir ihtimalle seçilmeyeceğini kabul etti. “Matematik olarak Kooyong’dan seçilmem hala mümkün ancak kesinlikle zor” diye konuştu.
Frydenberg’ün meclis dışı kalması Savunma Bakanı Peter Dutton’a liderlik yolunu açıyor.
Maddi olarak Climate 200 adlı gurup tarafından desteklenen bağımsız adaylar küresel ısınmaya kaşrı mücadele, siyasette ahlak ve cinsiyet eşitliği mesajlarıyla Liberal Parti’nin kalelerini birer birer yıktı.
Liberal Senatör Simon Birmingham seçim sonuçlarında cinsiyetin kesinlikle bir etkisinin olduğunu kabul etti ve partisinin halktan gelen “daha fazla kadın aday” mesajını anladıklarını söyledi.
İşçi Partisi’nin başarısında Batı Avustralya’dan gelen devasa desteğin de etkisi büyük.
Seçmen önüne gelen her adayı seçmeyeceğini, partilerin aday seçimlerinde biraz daha dikkatli olması gerektiğini iki büyük partiye de gösterdi.
İşçi Partisi liderliğinin Batı Sydney’deki Fowler’dan aday yaptığı ancak bölgeyle hiç ilişkisi olmadığı için büyük eleştiri çeken “paraşüt aday” Kristina Keneally de meclise seçilemedi. İşçi Partisi’nin Fowler Kalesi’ni yıkan da bağımsız kadın aday Dai Le oldu.
Erken verilen oylar ve postayla gönderilenler henüz sayılmadı.
