Internette aile ve paranızı korumanın 10 yolu

İnternet hayatımızın bir parçası oldu. Ancak çoğumuz, sanal dünyanın bizim ve başta çocuklarımız olmak üzere tüm sevdiklerimiz için yarattığı riskleri bilmiyoruz.

Online safety

Cov kev nyab xeeb thaum koj mus siv internet Source: Getty Images

İnternet sayesinde dünya, hiç olmadığı kadar bağlantılı. Türlü içerik, sadece parmağımızın ucunda. Eğlence, eğitim, bilgi, alışveriş ve daha niceleri. Hepsine evimizden ulaşabiliyoruz.

İnternette çocuğunuzun güvenliği

Bugünlerde birçok okul internetten eğitim veriyor. Öğrencilerin internete erişimi her zamankinden fazla. Bu yüzden de ebeveynlerin internetteki risklerden haberi olması çok önemli. Özellikle, siber-zorbalık, beyin yıkama ve aşırıcı grupların propagandası.

Avustralya Çokkültürlü Vakfı, yani The Australian Multicultural Foundation (AMF), evde internet güvenliği sağlamak için yeni bir uygulama geliştirdi. 17 ayrı dilde olan ’ın Türkçesi de var.

AMF Başkanı Hass Dellal, uygulamanın amacının ebeveynlere, çocuklarının internet ve sosyal medyada ne yaptığını göstermek olduğunu söylüyor.

CyberParent, çocuklarını internet ortamında güvende tutmaları için ebeveynlere gerekli bilgileri veriyor. Uygulama 50 toplum üyesi ve grubunun fikirleri alınarak geliştirildi ve interaktif eğitim yöntemini kullanıyor.

Online safety
Siv lub CyberParent app los pov puag kom koj tej me nyuam tau txais kev nyab xeeb thaum siv online Source: Getty Images

İnternet dolandırıcılığı

İnternet sadece çocuklar için tehlike oluşturmuyor. Yetişkinler de internete bağlı aletleri kullanırken dikkatli olmak zorunda.

Avustralya Rekabet ve Tüketici Komisyonu’na göre, The Australian Competition and Consumer Commission (ACCC), 2020’nin ilk 3 ayında, Avustralyalılar internet dolandırıcılarına 36 milyon dollar kaptırdı. En sık rastlanak dolandırıcılık yöntemi, phishing adı verilen e-posta ile gönderilen tuzak internet linklerine tıklama. Sonra da sahte fatura, internetten alıveriş ve kimlik hırsızlığı var.

Cyber Security Hub’ın istihrabarat müdürü Stas Filshtinskiy, bu tür tehlikelere karşı en iyi silahınızın mantığınız olduğunu söylüyor. Gerçek hayatta olduğu gibi, internette de, eğer size sunulan teklif gerçek olamayacak kadar iyi ise, büyük ihtimalle gerçek değildir.

Genel olarak, internetten size sunulan tekliflere şüphe ile yaklaşmanızı tavsiye ediyor.

İnternetten yaptığınız ödemelere dikkat edin

Her gün milyonlarca kredi kartı işlemi yapılıyor. Avustralya Ödemeler Ağı, The Australian Payments Network (APN), araştırmalarına göre kredi kartı dolandırıcılığı azalmış durumda. En son raporuna göre, çalıntı kredi kartı bilgileri ile yapılan alışverişler, tüm kredi kartı dolandırıcılığının yüzde 86’sını oluşturuyor.

APN’nin Genel Müdürü Andy White, bu tür kredi kartı dolandırıcılığının önüne geçmek için parekendecier ve bankalar dışında tüketicilerin de dikkatli olması gerekiyor.

Kredi kartı detaylarınızı sadece güvenli sitelerde kullanın. Alışveriş yaparken, kilit ikonu olduğuna dikkat edin. Ve en önemlisi, gerçek olamayacak kadar iyi tekliflere karşı dikkatli olun.

Malware gibi virüslü e-postalar veya phishing saldırılarının gittikçe daha karmaşık olduğuna dikkat çeken Andy White, tanımadığınız kişilerden gelen tüm e-posta ve mesajların şüphe ile karşılanması gerektiğini söyledi. Size tavsiyesi, linklere hiç tıklamamanız ve şifre gibi özel bilgilerinizi hiç paylaşmamanız yönünde.
The COVID-19 crisis has seen a rise in internet users and digital connectivity.
The COVID-19 crisis has seen a rise in internet users and digital connectivity. Source: Getty Images

Bilgisayarınızın güvenliğine dikkat edin

Kendi ağınızın güvenliği için uzman bir tedarikçi ile konuşabilirsiniz. Ayrıca, sistemdeki yöentici şifrelerinin sayısını azaltın. Ağınızı korumak için de firewall programları yükleyin.

Aşınızdaki bilgileri belirli bir sıklıkta yedekleyin. Tüm yazılımlarınızı ve virüs programlarınızı güncel tutmanızda da yarar var.

İnternet bağlantısı

İnternetiniz, dış dünya ile bilgisayarınız arasındaki bağlantı. İyi bir şekilde güvenliğiniz sağlamazsanız, başkası bağlantınızı ve hatta biglisayarınızı istediği şekilde kullanabilir.

İnternet bağlantınızın güvneliği için yönetici şifresini değiştirmeniz ve uzaktan bağlanma seçeneğini iptal etmeniz tavsiye ediliyor.

Şifrenizi kimse ile paylaşmayın

Şifrelerinizin karmaşık olduğuna dikkat edin ve kimse ile paylaşmayın. Tavsiye edilen şifre, sekiz karakterden fazla rastgele seçilmiş rakam, harf ve noktalama işaretlerinden oluşuyor.

Her hesapta aynı şifreyi kullanmamanız ve tüm şifrelerinizi de güvenli bir yer5de muhafaza etmeniz isteniyor.
No more passwords, says Apple, Google, and Microsoft
Source: Getty Images

Bilmediğiniz sitelerden dosya indirmeyin

Şüpheli dosyaları, e-postaları, mesajları ve  açmayın. Otomatik olarak silmeniz tavsiye ediliyor.

Cep telefonunuzu sürekli yanınızda taşıyın

Taşınabilir cihazlarınızı yanınızdan ayırmayın. Taşınabilir cihasınız güvende değilse, kolayca paranıza veya kimlik bilgilerinize ulaşmak için kullanılabilir.

Kimlik bilgilerinizi ve Mahremiyetinizi koruyun

Kimlik bilgilerinizi paranızı korur gibi koruyun. Başkalarının erişimine kesinlikle açmayın. Kimlik bilgilerinizi çalan bir kişi, banka hesabınızı girip adınıza kredi kartı veya banka kredisine başvurabilir. Devlet ödemelerine başvurabilir. Canberra Üniversite’sinden Nigel Phair, genelde insanların kötü kredi notu gelene kadar hiç birşeyden haberdar olmadığını belirtiyor.
Online safety
Source: Getty Images

Yardım edebilecek kurumlar

Avustralya Rekabet ve Tüketici Komisyonu, yardım isteyeceğiniz ilk yer. En yaygın dolandırıcılık yöntemleri hakkında güncel bilgiler sunuyorlar. ACCC’nin internetten erişebileceğiniz Eğer, kişisel veya maddi mahremiyetinize bir saldırı olduğunu düşünüyorsanız, yardım için 1300 363 992’den the Office of the Australian Information’a ulaşın.

Ayrıca, sitesinden en güncel internet tehditleri hakkında da bilgi almayı unutmayın.


Share
Published 4 May 2020 9:44am
Updated 12 August 2022 3:20pm
By Shamsher Kainth, Ildiko Dauba


Share this with family and friends