ሓድሽ ዉሳነ ራሻ ንምዕራባዊያን ሃገራት ኣቖጢዕወን፡ ምጅማር ኲናት ኣብ ዝለዓለ ጠርዙ ደይቡ።

እቲ ህጹጽ ናይ ው.ሕ.ሃ. ኣኼባ ዝተገብረ፡ ፕረዚደንት ሩስያ ቭላድሚር ፑቲን ኣብ ምብራቓዊ ዩክረይን ዝርከባ ክልተ ዞባታትታት ናጻ ምዃነን ድሕሪ ኣፍልጦ ምሃቡ ፡ ሰራዊቱ ነቲ ሞስኮ ዓቃብ ሰላም ኢላ ዝሰመየቶ ናብቲ ዞባ ክኣትዉ ኣዘዘ ።

US Ambassador to the United Nations Linda Thomas-Greenfield. Source: EPA

ልኡኻት ሩስያን ዩክረይንን ኣብቲ ናይ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ህጹጽ ኣኼባ ባይቶ ጸጥታ መደረ ኣስሚዖም። እቲ ኣኼባ ብህጹጽ ዝተገብረ ፕረዚደንት ሩስያ ቭላድሚር ፑቲን ነቲ ኣብ ዩክረይን ብዕጡቓት ተታሒዙ ዘሎ ክልተ ዞባታት ከም ነጻ ሃገር ኣፍልጦ ሂቡ ሰራዊት ከዋፍሩ ድሕሪ ምእዛዙ ፡ ድሕሪ ሰዓታት እዩ ።

ሕቡራት መንግስታት ኣመሪካን መሻርኽታን ኣብ እዋን እቲ ኣኼባ ንሩስያ ከቢበን ፡ ንኣህጉራዊ ሕጊ ዝጥሕስን "ንውግእ ምኽንያት ዝኸውንን" ብምባል ክጽውዓኦ ከለዋ ፡ መንግስቲ ኣውስትራልያ ድማ እቶም ናብ ዩክረይን እተላእኩ ሩስያውያን ሰራዊት ፡ "ዓቃቢ ሰላም ኣይኰኑን" ኢላ ።

ኣምባሳደር ኣመሪካ ሊንዳ ቶማስ-ግሪንፊልድ ነቲ ብው.ሕ.ሃ. እተገብረ ህጹጽ ኣኼባ ኣብ ዝሃበቶ መግለጺ ፡ ሰራዊት ሩስያ ኣብቲ ተፈንጪሉ ዝነበረ ክልተ ዞባታት ፡ ማለት ኣብታ ርእሰ-ምምሕዳር ሪፓብሊክ ዶነስክን ፡ ህዝባዊ ሪፓብሊክ ሉጋነስክ ኢለን ገዛእ ርእሰን ዝጸውዓ፡ ዓቃብ ሰላም ክሰድድ ምዃኑ ምግላጹ ን ኣመሪካ ኣሰንቢድዋ እዩ ።

"ዓቃላት ሰላም ከኣ ይብሎም ። እዚ ዘይመስል እዩ ። ብምባል ሚስ ቶማስ-ግሪንፊልድ ፡ "ብሓቂ እንታይ ምዃኖም ንፈልጥ ኢና ።" ኢላ

ድሕሪ ሰሙናት ፡ ሩስያ ኣብ ጥቓ ዶባት ዩክረይን ክሳብ 150,000 ወተሃደራት ከም እተዋፍር ድሕሪ ምውቃሳ ፡ ኣብ ሞስኮን ኣብ ምዕራባዊያን ዋና ከተማታት ዘሎ ወጥሪ ኣዝዩ ከቢዱ ኣሎ ። ሩስያ ንዩክረይን ክትወርር ዝብል ክሲ ከምዘይትቕበሎን ናይ ምዕራባውያን ሆይሆይታ ነጺጋ ።

ዶባት ዩክረይን ፡ ሩስያ ኣብ ቀረባ ግዜ ትወሰደቶ ስጕምቲ ብዘየገድስ ፡ "ዘይቅየር" ኰይኑ ይቕጽል ከም ዘሎ ፡ ኣምባሳደር ኪየቭ ኣብ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ነቲ ዋዕላ ሓቢሩ ።

ሰርጂ ኪስልዩስያ ፡ "እቲ ዓለምለኻዊ ተቐባልነት ዘለዎ ዶባት ዩክረይን ፡ ብፈደረሽን ሩስያ ዝቐርብ ዝዀነ ይኹን ሓሳባትን ተግባራትን ብዘየገድስ ፡ ዘይቅየር ኰይኑ ክቕጽል እዩ" ኢሉ ።

ሞስኮ ገና "ንዲፕሎማሲያዊ ፍታሕ ንምርካብ ዲፕሎማሲ ክፉት" ዩ "ክብል ኣምባሳደር ሩስያ ቫሲሊ ነበንዚያኣብቲ ህጹጽ ኣኼባ ባይቶ ጸጥታ ተዛሪቡ ።

ወሲኹ ድማ ፡ ንዶነስክን ሉጋንስክን ዝሓቘፈ ዞባ ብዝምልከት ፡ "ይኹን እምበር ፡ ኣብ ዶንባስ ሓድሽ ምፍሳስ ደም ፡ ክህሉ ዘይንሓስቦ ነገር እዩ" በለ ።

እቲ ሚስተር ፑቲን ዝሃቦ ትእዛዝ ፡ ገለ ክፋል እቲ ኣብ ዶባት ዩክረይን ጃምላዊ መጥቃዕቲ ክፍኑ ዝኽእል ሓይሊ ወራር ንኺዋፈር መገዲ ዝጸርግ ኰይኑ እዩ ተራእዩ ።

ሚስተር ፑቲን ብቴለቪዥን ኣብ ዝቐረቦ ነዊሕ ሃገራዊ መደረ፡ ነቲ ብተቓወምቲ ተታሒዙ ዘሎ ዞባታት ከም ነጻ ከባቢ ኣፍልጦ ብምሃብ ኣብ ዩክሬን ዘሎ መንግስቲ ዝፈሸለን ናይ ሃገራት ምዕራብ ከም "ኵርኩር" ከም ዝዀነን ገሊጹ ።

ሚስ ቶማስ-ግሪንፊልድ ከምዝገለጸቶ፡ እቲ መደረ "ንውግእ ምኽንያት ንምፍጣር" ዝዓለመ ፡ "ዘቘጥዕን ሓሶትን ክሲ" ከም ዝዀነ ገለጻ ።

"ነቲ ኣብ መንጎ ሰራዊት ዩክረይንን ብሩስያ ዝድገፉ ፈለይትን ምብራቓዊ ዩክረይን ዘሎ ግጭት ደው ንምባል ዘኽእል ስምምዕ 2014ን 2015ን ብምጥቃስ ድማ ፕረሲደንት ፑቲን ነቲ ናይ ሚንስክ ስምምዕ ከም ዝቕህም ጌርዎ ኣሎ ። " በለት ።

ናይ ቻይና ኣምባሳደር ኣብ ዉሕሃ ፡ እዚ ኩነታት ናብ ዝኸፍአ ደረጃ ከይምዕብል ፡ "ብዅሉ ሸነኻት" ዓቕሊ ክግበር ጸዊዑ ።

"ኵሎም እቶም ዝምልከቶም ወገናት ፡ ነቲ ወጥሪ ዘጋድድ ዝዀነ ይኹን ስጕምቲ ክወስዱ የብሎምን ። ዲፕሎማሲያዊ ፍታሕ ንምርካብ ንዝገበርናዮ ጻዕሪ ሓንጐፋይ ኢልና ንቕበሎን ነተባብዖን ኢና "በለ ።

እዚ ኣኼባ እዚ ፡ ኣብ ልዕሊ ዩክረይን እተገብረ ሳልሳይ ኣኼባ ባይቶ ጸጥታ እዩ ። እቲ ኣካል ብዛዕባ እቲ ሩስያ ኣብ ዞባ ክረሚያ ዩክረይን ብ2014 ዘጋጠማ ቅልውላው ንምዝርራብ ብዙሕ ግዜ ተራኺቡ እዩ ።

ሩስያ ምስ ፈረንሳ ፡ ብሪጣንያ ፡ ቻይናን ሕቡራት መንግስትታት ኣመሪካን ናይ ቀውፊ ድምጺ ምሃብ ስልጣን ስለ ዘለዋ ፡ ዝዀነ ይኹን ስጕምቲ ክውሰድ ኣይከኣልን እዩ ።

ዋና ጸሓፊ ው.ሕ.ሃ. ኣንቶንዮ ጉተረዝ ፡ ሩስያ ንምብራቓዊ ዩክረይን ከም ናጻ ሃገራት ኣፍልጦ ንምሃብ ዝወሰደቶ ውሳነ ፡ ግዝኣታዊ ሓድነትን ልኡላውነትን ዩክረይን ከም ዝተጣሕሰ እዩ ዝኣምን ።

ወሳኒ ህሞት

ኣብዚ እዋን እዚ ፡ ኣብቲ ዘዋሪ ፕረሲደንትነት እቲ ባይቶ ስልጣን ሒዛ ዘላ ሩስያ ፡ እቲ ኣኼባ ዕጹው ክኸውን እኳ እንተ ደለየት ፡ ሕቡራት መንግስታት ኣመሪካ ግና ህዝባዊ ክኸውን ኣትሪራ ሓቲታ ።

ምክትል ዋና ጸሓፊ ፖለቲካውን ንሰላም ሃናጽን ጕዳያት ሮዝሜሪ ዲካርሎ: ወተሃደራት ሩስያ ሰራዊታ ናብ ምብራቓዊ ዩክረይን ክኸዱ ትእዛዝ ምሃባ "ዘጉህይ እዩ" ብምባል ድምጻ ኣስሚዓ ።

ሚስ ዲካርሎ ፡ "ዝመጽእ ሰዓታትን መዓልትታትን ኣዝዩ ጽንኩር ክኸውን እዩ" በለት ። "እቲ ቀንዲ ግጭት ናይ ምጅማር ተኽእሎኡ ናይ ሓቂ ስለ ዝዀነ ፡ ዘሎ ክሳራ ኣውጺእናር ክንከላኸሎ ኣሎና ።

ሞስኮ ፡ ሓይልታት "ዓቃብ ሰላም" ዝርዝርን መዓስን ከምተዋፍር ኣይገለጸትን። ፡ "ካብታ እተኸተመትላ መዓልቲ ንደሓር" ጥራይ ምዃኑ እያ እተመልክት ።

ናይ ብሪጣንያ ልእኽቲ ባርባራ ዉድዋርድ እቲ ቤት ምኽሪ ንሩስያ "ከስገድግድ" ከምኡውን 'ግዴታታ ከተኽብር "ብምምሕጻን ሓድነት ክህልዎ ኣለዎ ኢላ ።

"ሩስያ ክሳብ ኣብዚ ኣምጺኣትና ኣላ ። ንድሕሪት ክትስሕብ ኣለዋ" ኢላ። ወኪል ኬንያ ማርቲን ኪማኒ ብወገኑ ሩሲያ ወሲዳቶ ዘላ ስጉምቲ "ናይ ዩክረይን ግዝኣታዊ ሓድነት ዘፍርስ እዩ" ኢሉ ።

ኣውስትራሊያ ንራሻ ኮኒናታ

ኣኼባ ው.ሕ.ሃ. ኣብዝቕጽለሉ ዝነበረ ፡ መንግስቲ ኣውስትራልያ ነቲ ሩስያ ዝኣወጀቶ ምውፋር ወተሃደራት ኮኒናቶ።

ሚኒስተር ጉዳያት ወጻኢ እታ ሃገር ማሪዝ ፓይነ ብሰሉስ ድሕሪ ቀትሪ ኣብ ዝሃበቶ መግለጺ ፡ እቶም ናብ ክልታት ዩክረይን ዝስደዱ ዘለዉ ወተሃደራት ፡ "ዓቀብቲ ሰላም ኣይኰኑን" ኢላ ።

"መንግስቲ ኣውስትራሊያ ንሩስያ ከቢድ ወጻኢታት ከምዝሓታ ንምርግጋጽ ምስ ሕቡራት መንግስታት ኣመሪካ ፡ ዩናይትድ ኪንግደም ፡ ኤውሮጳዊ ሕብረትን ኣብ መላእ ዓለም ዘለዋ ካልኦት መንግስታትን ብቐረባ ይተሓባብር ኣሎ" ድማ ኢላ ።

"ምስ መሻርኽትና ኴንና ፡ ንሉኣላውነትን ግዝኣታዊ ሓድነትን ዩክረይን ንምፍራስ ሓላፍነት ዘለዎም ሩስያውያን ውልቀ ሰባትን ትካላትን ዕላማ ዝገበረ ቅልጡፍን ከቢድን ማዕቀብ ንምእዋጅ ተዳሊና ኣለና ።"

ንሳ ብተወሳኺ ገና ኣብ ዩክረይን ዝርከቡ ኣውስትራሊያዊያን ሰበ-ስልጣን ካብታ ሃገር ክወጹ መምርሒ ተዋሂብዎም ከምዘሎን ናብቲ ኣብዚ ወርሒ "ዚ ኣብ ለቪቭ ዝርከብ ግዝያዊ ኤምባሲ ከምዝገዓዙን ሓቢራ ።

እቶም ሰበ-ስልጣን ናብ ምብራቓዊ ፖላንድን ሩማንያን ተዋፊሮም ነቶም ካብ ዩክረይን ክወጹ ዝደልዩ ካልኦት ኣውስትራሊያዊያን ንምሕጋዝ ተዋፊሮም ኣለዉ ።

With Evan Young, Reuters.