ስምምዕ ተኹሲ ደው ምባል እንተተገብረ'ኳ ኣብ ኻርቱም ከቢድ ዉግእ ቀጺሉ።

ካብ ሱዳን ናይ ዓይኒ መሰኻኽርን ናይ መራኸቢ ብዙሃንን ከም ዝገለጽዎ ፡ ኣብ ፈለማ ተዅሲ ደው ናይ ምባል ተስፋ እኳ እንተ ነበረ ፡ ኲናት ቀጺሉ እዩ ።

ኣብ ሱዳን ርእሰ ከተማ ካርቱም ኣብ መንጎ ሓይልታት ሰራዊት ሱዳንን ሰራዊት ንፈጣን ደገፍ ግጭት ኣብ ዝቕጽለሉ ዘሎ እዋን ትኪ ይተክኽ ። Source: Anadolu / Anadolu Agency/Anadolu Agency via Getty Images

Key Points

• ጸሓፊ ጉዳያት ወጻኢ ኣመሪካ ፡ "ሱዳናውያን ምስ ስድራ ቤታት ብደሓን ንኽራኸቡ" ተዅሲ ደው ክብል ጸዊዑ ።
• እቲ ናይ 24 ሰዓታት ስምምዕ ተኹሲ ደው ምባል: ነዊሕ ኸይጸንሐ ፈሪሱ ።
• መሰኻኽር ከቢድ ተዅሲ ከም ዝሰምዑን ካብ ምብራቕ ናብ ካርቱም ዝኣቱ ዓብዪ ሰራዊት ከም ዝረኣዩን ሓቢሮም እዮም ።

ኣመሪካ ኣብ ልዕሊ ተዋጋእቲ ወገናት ጸቕጢ ብምግባራ ፡ ኣብ ሱዳን ን24 ሰዓታት ስምምዕ ዝተገብረሉ ተኩሲ ደው ምባል ዉዕል ፡ ከቢድ ተዅሲ ብምቕጻሉ ነቲ ሰብኣዊ ቅልውላው ኣጋዲድዎ ኣሎ ።

ኣብ ዋና ከተማ ካርቱም ድሕሪ ሰዓት 6 ድ.ቀ. እቲ ስምምዕ ምቁራጽ ተዅሲ ደው ምስ በለ ድሕሪ ሒደት ደቓይቕ ኣብ መራኸቢ ብዙሃን መራኸቢ ብዙሃን ሃገራት ዓረብ ብዝቐረበ ጸብጻብ፡ ዓው ዝበለ ድምጺ ተዅሲ ክካየድ ተራእዩ ።

ነፈርቲ ውግእ ኣብ ልዕሊ ካርቱም ኣብ ዝርከብ ሰማያት ይዞራ ነበራ ፣ ሓያሎ መሰኻኽር ከኣ ካብ ምብራቕ ናብታ ከተማ ዝኣቱ ዓብዪ ሰራዊት ከም ዘሎ ሓቢሮም ።

ኣፈኛ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ስቴፋን ዱጃሪክ ኣብ ኒው ዮርክ ንጋዜጠኛታት ኣብ ዝሃቦ ሓበሬታ ፡ "ኣብቲ ውግእ ደው ከም ዝበለ ዝሕብር ዋላ ሓንቲ ሓበሬታ ኣይረኸብናን" በለ ።

ኣብ መንጎ መራሒ ሰራዊት ሱዳንን ምክትሉ ኣብ ናይ ሱዳን ገዛኢ ባይቶን ዝነበረ ርክብ ተበቲኹ ቅድሚ ኣርባዕተ መዓልታት እዩ እቲ ግጭት ተላዒሉ: ድሕሪ ኣርባዕተ ዓመታት እቲ ዉልቀ መላኺ ዖማር ኣል-በሽር ብናይ ህዝቢ ናዕቢ ድሕሪ ምዕላዉን ክልተ ዓመት ድሕሪ ወተሃደራዊ ዕልዋ መንግስቲን ብኣህጉራዊ ደገፍ ናብ ሲቪላዊ ደሞክራሲያዊ ምምሕዳር ንምስግጋር ዝወጸ መደብ ነይሩ እዩ ።

ዛጊት ኣብ መላእ እታ ሃገር እንተወሓደ 185 ሰባት ተቐቲሎም ኣለዉ።

ጸሓፊ ክፍሊ ጉዳያት ወጻኢ ኣንቶኒ ብሊንከን ኣብ ጃፓን ኣብ ዝሃቦ መግለጺ ፡ ብሰሉስ ንኽልቲኦም ሓለቓ ስታፍ ሰራዊት ዓብደል ፋታሕ ኣል-ቡርሃንን ንመራሒ ሰልፊ ራፒድ ጀነራል መሓመድ ሓምዳን ዳጋሎ ናይ ደገፍ ሓይልታት (RSF) ን ቴሌፎን ደዊሉ ፡ እቶም ተቐናቐንቲ ሓይልታቶም "እቶም ሱዳናውያን ምስ ስድራ በቶም ብደሓን ንኽራኸቡን" እፎይታ ንኽረኽቡን "ምሕጽንታ ኣቕሪቡ ነይሩ ።

እቲ ስምምዕ ምቁራጽ ተዅሲ ካብቲ ስምምዕ 24 ሰዓታት ንላዕሊ ከም ዘይዝርጋሕ ኣባል ናይቲ ኣብ ሱዳን ዝመደበሩ ወተሃደራዊ ባይቶ ጀነራል ሻምስ ኢል ዲን ካባሺ ኣቐዲሙ ኣብ ተለቪዥን ኣል-ዓረቢያ ቀሪቡ ነይሩ ።

እዚ ውግእ ፡ ኣብቲ እስላማዊት ቅድስቲ ወርሒ ረመዳን ዝግበር ጾም ዝጽወመሉ እዩ ኣጋጢሙ ።

ኣብታ ሮይተርስ ዘረጋገጻ ቪድዮ ፡ ኣባላት RSF ዝኾኑ ሰባት ኣብ ውሽጢ እቲ ኣብ ካርቱም ዝርከብ ቀንዲ ቤት ጽሕፈት ሰራዊት ተራእዮም እዮም ።

እቶም ተዋጋእቲ ነቲ ሰፊሕ ቦታ ክቈጻጸርዎ ከም ዘይክእሉ ሓደ ኣብታ ርእሰ ከተማ ዝርከብ ጋዜጠኛ ሮይተርስ ገሊጹ ኣሎ ።

ሚስተር ቡርሃን ድሕሪ 'ቲ ኣብ 2021 ዝተኻየደ ወትሃደራዊ ዕልዋ መንግስቲን ኣብ 2019 ካብ ስልጣን ዝተኣልየ ኣል በሽር ዝተሾመ ገዛኢ ቤት ምኽሪ ክመርሕ እንከሎ ፣ እቲ ሑመድቲ ተባሂሉ ዝፍለጥ ዳጋሎ ከኣ ኣብ ገዛኢ ባይቶ ምክትሉ እዩ ።

እዚ ኩነታት ኣብ ትሕቲ ቁጽጽር እንተ ዘይኣትዩ ፡ ኣብ መንጎ ሩስያን ሕቡራት መንግስታት ኣመሪካን ዝገብራኦ ዞባዊ ጽልዋ ኣብ ውድድር ክዋስኡ ይኽእሉ እዮም ።

ዕጡቓት ንሰራሕተኛታት ረዲኤት ፡ ሆስፒታላትን ዲፕሎማሰኛታትን ፡ እንተላይ ንኣምባሳደር ሕብረት ኤውሮጳ ኣብ መንበሪ ገዝኡ መጥቃዕቲ ከፊቶም እዮም ።

ናይ ሕቡራት ሃገራት ናይ ረድኤት ሓላፊ ማርቲን ግሪፊዝ ሰራሕተኛታት ሰብኣዊ ረድኤትን መሳለጥያታትን ኣብ ሱዳን ዒላማ ኮይኖም ይቕጽሉ ከምዘለውን ውዱብ ሕቡራት ሃገራት "ኣብ ልዕሊ ሰራሕተኛታት ረድኤት ናይ መጥቃዕትን ጾታዊ ዓመጽን ጸብጻብ ይረክብ" ከምዘሎን ገሊጹ ።

ሚስተር ግሪፊዝ ኣብ ትዊተር "እዚ ተቐባልነት ዘይብሉን ደው ክብል ዘለዎን እዩ" ብምባል እቲ ኣብ ደቡብ ዳርፉር ዝርከብ ቤት ፅሕፈት ረድኤት ውድብ ሕቡራት ሃገራት እውን ሰኑይ ከም እተዘርፈ ገሊጹ ኣሎ ።

ኣብቲ ቀዳም ዝተኻየደ ውግእ ሰለስተ ሰራሕተኛታት ፕሮግራም መግቢ ዓለም ተቐቲሎም: ኣብ ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ካርቱም ድማ ሓንቲ ናይ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ነፋሪት ብጥይት ተሃሪማ እያ።

ሚስተር ብሊንከን ከምዝበሎ ፡ ናይ ኣመሪካ ልኡኽ ፡ ዲፕሎማስያዊ መዘወሪ ፍቓድ ዝሓዛ መካይንን ባንዴራታት ኣመሪካ ተሸኪመን እናሃለዋ ፡ መጥቃዕቲ ተፈጺሙ እዩ ።

ኣብ ፈለማ ጸብጻብ ከም ዝሕብሮ ፡ እቲ መጥቃዕቲ ምስ RSF ዘለዉ ሓይልታት ከም እተፈጸመ እዩ ዝገልጽ ፣ ነቲ ተግባር ድማ "ሓላፍነት ዝጎዶሎ" ኢሉ ጸዊዕዎ ።

ሚስተር ብሊንከን ድሕሪ 'ቲ ኣጋጣሚ ኩሎም ኣባላት ኣመሪካ ድሓን ከምዝኾኑ ገሊጹ ።

ብሊንከን ድሕሪ ዝገበሮ ጻዊዒት፡ ሀመዲቲ ምስ RSF ውሑስ ዝኾነ ናይ ሰላማውያን ሰባት ጉዕዞን ውጉኣት ናብ ሃገሮም ናይ ምምላስ ተዅሲ ከምዘጽደቖ ገሊጹ ።

ንሱን ሚስተር ብሊንከንን ኣብ ትዊተር ኣብ ዝጸሓፍዎ ጽሑፍ ፡ "ብዛዕባ ዘተሓሳስብ ጕዳያት ከም እተዘራረቡ ፡" ተወሳኺ መደባት ድማ ከም እተመደበ ገሊጹ ።