ኣብ ሞሮኮ ብዘጋጠመ ዘሰክሕ ምንቅጥቃጥ መሬት ብውሕዱ 2,000 ሞይቶም ኣሻሓት ድማ ተጎዲኦም።

ኣብ መሮኮ ዘጋጠመ ከቢድ ምንቅጥቃጥ መሬት ልዕሊ 2,000 ሰባት ምቕታሎም ሰብ መዚ ሓቢሮም።

People mourn victims of the Morocco earthquake in Moulay Brahim, Al Haouz province. Source: Getty / Fadel Senna

Key Points

• ኣብ ኣኽራን ኣትላስ ብ ዓርቢ ንሞሮኮ 6.8 ሬክተር ዝዓቐኑ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ኣጋጠማ ።
• እንተ ወሓደ 2,000 ሰባት ተቐቲሎም እዮም ።
• ነበርቲ እታ ናብ ኢፒክረ እትቐርብ ዓባይ ከተማ ማራከች ፡ ኣብታ ኣረጊት ከተማ ገሊኡ ህንጻታት ከም ዝፈረሰ ገሊጾም እዮም ።

እቶም ካብ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ሞሮኮ ዝደሓኑ ሰባት ፡ ኣብ ኣኽራን ኣትላስ ንሓንቲ ለይቲ እኳ እንተ ተዓቕቡ ፡እቲ ድሕሪ ሓደ መዓልቲ ንልዕሊ ሱሳታት ዓመታት ኣብታ ሃገር ዘጋጠመ ዝኸፍአ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ፡ ልዕሊ 2,000 ሰባት ቀቲሉ ፡ ናብቲ ከባቢ ዝርከቡ ኣቝሻት እውን ብሓሞኽሽቲ ከዲኑ ።

ጎረባብቲ ገና ነቶም ኣብ ጎቦታት እተቐብሩ ሰባት ይደልይዊም : ኣብኡ ድማ ናይ ጭቃ ሕጡብ: እምንን ሓርፋፍ ዕንጨይትን ኣባይቲን መሳጊድን በቲ ዓርቢ ብምሸት ዘጋጠመ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ዕንዩ ይረአ ።

እታ ታሪኻዊት ጥንታዊት ከተማ ማራከች እውን ብዙሕ ጕድኣት ወሪድዋ እዩ ።

ሚኒስትሪ ውሽጣዊ ጉዳያት ከም ዝሓበሮ ፡ 2,012 ሰባት ከም እተቐትሉን 2,059 ከም ዝቘሰሉን ፡ 1,404 እውን ኣብ ጽንኩር ኵነታት ከም ዝርከቡን ገሊጹ ኣሎ ። እቲ ኣብ ዩኤስ ጂኦሎጂካል መጽናዕቲ ዝርከብ ከም ዝሓበሮ ፡ እቲ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ካብ ማራከች ብሸነኽ ደቡባዊ ምዕራብ ኣስታት 72 ኪሎ ሜተር ርሒቑ ዝርከብ ኰይኑ ፡ 6.8 ዝዓቐኑ ዕምቈት ነበሮ ።

ድሕርቲ 6.8 ዝዓቐኑ ምንቅጥቃጥ መሬት ሞሮኮ ነበርቲ ኣብ ደገ ክሓድሩ ተገዲዶም። Source: Getty / Fadel Senna/AFP

ኣብታ ኣብ ጥቓ እቲ ማእከል ምንቅጥቃጥ መሬት ትርከብ ቊሸት ኣሚዝሚዝ ፡ ሰራሕተኛታት ህይወት ኣድሕን ጥራሕ ኢዶም ካብቲ ፍርስራስ ክፍሕሩ ተራእዮም ።

ዝወደቑ ህንጻታት ነቲ ጸቢብ ጐደናታት ዓጽዮም ነበሩ ።

ኣብ ወጻኢ ሆስፒታል ፡ ሓዘንተኛታት ኣዝማዶም ኣብ ጥቓኦም ደው ኢሎም ከለዉ ፡ 10 ሬሳታት ብጨርቂ ተሸፊኖም ይረኣዩ ።

"ምድሪ ኣብ ትሕቲ ኣእጋረይ ራዕራዕ ትብል ከም ዘላ ፡ እቲ ገዛ ድማ ናባይ ዝወድቕ ዘሎ ኮይኑ ተሰምዓኒ ፡ ተቐላጢፈ ንደቀይ ከውጽኦም ጀመርኩ ። እንተዀነ ግን ፡ ጎረባብተይ ኣይከኣሉን "በለ መሓመድ ኣዛው ።

"ሕማቕ ኣጋጣሚ ኰይኑ ግን ፡ ኣብታ ስድራ ዋላ ሓደ ሰብ ብህይወት ኣይተረኽበን ። እቲ ኣቦን ወድን ድማ ሞይቶም ተረኽቡ ፡ ሬሳ ናይት ኣደን ጓልን ከኣ ይደልዩ ኣለዉ "።

እቶም ህይወት ዘድሕኑ ሰባት ኣብቲ ኣብ ኣሚዝሚዝ ዝርከብ ሓደ ህንጻ: ምንፃፍ ቅሩብ እምንን ካብቲ ፍርስራስ ዝወጹ ኣቝሑን ደው ኢሎም ነበሩ ።

ሰባት ረድኤት ከናድዩ ከለዉ ፡ ኣብ ወጻኢ እታ እንኮ ክፉት ድኳን ነዊሕ ጕንዲ ተላዕለ ።

ካብ ኣሚዚዝ ናብ ሓንቲ ኣብ ጥቓኣ እትርከብ ቊሸት ዝወስድ መገዲ ብፍርስራስ ነገራት ብምዕጻዉ፥ ኣገልግሎታት ኣድሕን ተገቲኡ ይርከብ።

ዳርጋ ኵሉ እቲ ካብ ማርራኬክ ብሸነኽ ደቡብ 40 ኪ.ሜ. ርሒቑ ኣብ ከባቢ ኣስኒ ዝነበረ ኣባይቲ ዓንዩ ፣ ነበርቲ እታ ቚሸት ከኣ ኣብ ግዳም ክሓድሩ ይዳለዉ ነበሩ ።

ናሕሲ ኣብ ክሽነታት ስለ ዝፈረሰ ፡ ሕጽረት ምግቢ ከም ዝነበረ ፡ ኣብታ ዓዲ ዝነብር መሓመድ ኦሃሞ ገሊጹ ።

ሓደ ሰብ ብማእከል እቲ ፍርስራስ ይንቀሳቐስ Source: Getty / Fadel Senna/AFP

ሞንታሲር ኢትሪ ዝስሙ ተቐማጢት ኣስኒ ፡ ብህይወት ዘለዉ ሰባት እንተተረኺቦም እቲ ምድላይ ይቕጽል ከምዘሎ ይግልጽ ።

"ጎረባብትና ኣብ ትሕቲ እቲ ፍርስራስ እዮም ዘለዉ ፡ ሰባት ድማ ኣብ ከባቢኦም ንዘሎ መገዲ ተጠቒሞም ኣብ ምድሓን ኣበርቲዖም ይሰርሑ ኣለዉ" ኢሉ ።

እታ ኣብ ከባቢ ኣንሲ እትርከብ ታንሸርት እትበሃል ኣብ ሸነኽ እቲ ካብ ማራከች ናብቲ ልዑል ኣትላስ ዝወስድ ስንጭሮ እትርከብ ቊሸት: ካብቲ ሮይተርስ ዝረኣዮ ዝኸፍአ ዕንወት ዝወረዶ ከባቢ እዩ ።

እቲ ኣብ ሓደ ዅድዅዶ ዝነበረ ጽቡቕ ኣባይቲ ፡ በቲ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ፈሪሱ እዩ ።

ክልተ ናይ መስጊድ ኣዕኑድ ወዲቑ እዩ ።

አብደላጢፍ አይት ቤላ ዝበሃል ሸቃላይ ኣብ መሬት በጥ ኢሉ: ክንቀሳቐስ ወይ ክዛረብ ዘይክእል: ብሰንኪ ምውዳቕ ፍርስራስ ብዝፍጠር ቍስሊ ርእሱ ተሸፊኑ ነበረ ።

ብዓልቲ ቤቱ ሰይዳ ቦዲቺች ፡ "ካብ ትማሊ ኣትሒዝና ናብ ቤቱ ኽንወስዶ እንኽእል ቤት የብልናን ፣ ምግቢ እውን ኣይነበረናን" ብምባል በዓልቲ ቤቱ ዝኾነት ሳይዳ ቦንድቺች ገሊጻ ፣ ብዛዕባ መጻኢ እቶም በቲ ተጎዲኡ ዘሎ ናባይ ኦም ዝዀኑ ሽዱሽተ ስድራ ፍርሓ ገሊጻ ።

"ብዘይካ ኣብ ኣምላኽ ኣብ ካልእ ኽንውከል ኣይንኽእልን ኢና ።"

ህዝቢ እታ ቚሸት ክልተ ጐራዙት ዝርከብዎም ዓሰርተ ሰባት ብምማቶም ድሮ ኣብ ሓዘን ከምዘሎ ላ ሓደ ነባሪ እታ ቚሸት ገለጸ ።

ብሰንኪ እቲ ኣብ ሞሮኮ ዝወረደ ምንቅጥቃጥ ኣብ ደቡባዊ ስጳኛ ኣብ እትርከብ ሁዌቫን ጃንን ፡ ራዕዲ ከም እተሰምዐ ተፈሊጡ ኣሎ ።

ውዱብ ጥዕና ዓለም ኣብ ማራከችን ከባቢኣን ልዕሊ 300,000 ሰባት ከምዝተጠቕዑ ሓቢሩ ኣሎ ።

ኣብ ማራከች ዝርከብ ናይ ጐደና ካሜራ ፡ ሰባት ብሓንደበት ናብዝን ናብትን ክብሉ ከለዉ ፡ ምድሪ ኽትናወጽ ምስ ጀመረት ፡ ገሊኦም ከኣ ናብ ኣለይ-መለይ እናጐየዩ ፡ ኣብ ዙርያኦም ሓመድን ፍርስራስን እናተዓጻጸፈ ክሃድሙ የርእይ ።

ናይ ዩኔስኮ ዓለማዊ ውርሻ ዝኾነት ጥንታዊት ከተማ ፡ ኣብ ኣደባባይ ጅማ ኣል-ፋና ፡ መስጊድ ወዲቑ ኣሎ ።

ዕጡቓት ሓይልታት ሞሮኮ ፡ ጕጅለታት ምድሓን ብምውፋር ፡ ነቲ እተጐድአ ቦታታት ጽሩይ ዝስተ ማይ ፡ ቀረብ መግቢ ፡ ድንኳናትን ኮቦርታን የቕርቡ ኣለዉ ።