Noya hobor ókkol COVID-19 or baabote Rohingya zuban ót eçe zai so
COVID-19 Australia át
Australia ár sorkar yékucic gorer har uggwá Australia manúic ore hefazot arb ala COVID-19 vakisn dibolla zeítho
Aro zani bolla COVID-19 vaksin ór baabote ar booking goribolla eçe zo
zedice tuañar boc 40 bosor ór óré oíle tuñi vaksin faíbolla ofozotto asó.Kiccu manúic 16 ottú 39 bosor asedé itara yó ofozotto oíbo.
Zedice ofozotto noílé ar ar 18 oré boc oílé,tuañaré zanaí dibolla hoí fariba.
Booking goribolla GP hasé fariba ar tuañar zuba ót vakisn baabote zanibolla https
Hon Vaksin?
The Australian Technical Advisory Group on Immunisation itara mocawara deddé
COVID-19 Comirnaty (Pfizer) 16 ar 59 boc ólla.
COVID-19 Vaccine AstraZeneca 18 óttu 59 boc ólla.
Zedice ofozotto noílé ar ar 18 oré boc oílé,tuañaré zanaí dibolla hoí fariba.
16 bosor ór nisé asedé itara Australia át ofozotto noíbo.
Demaki halot ór modot ór baabote
2020 sorker ye 10 bar psychological therapy sessions sabsidi goijje Medicare ót,fotti bosor har ofozotto biyarmmalla (ibat mutabek ye bala gori Psychiatrists, Psychologists ar General Practitioners lot fafan iniciatif loí.
Australia ár sorkar ye COVID-19 dil demaki halot or maalumat ókkol dil demaki mosola ár portal ót diraíkke ‘’” maalumat ar cikaíbolla bala dil demakir aram rakibolla,corono virus or ar isolacion ór thaím ót.
Tuañar zuba ót demaki halot or modot laílé kol goró TIS National 131 450 ót
ya zai so hotá bañgidoya uggwá dibolla.TIS National ót 100 oré zuban asé ar 24 gonda dín yé,7 din hafta yé,loukel kos loí.
iba uggwá projek project Mental Health Australia soladé majmuk cómaj ór dil demaki ír mosolalla sujuk ókkol ar maalumat ókkol di raíkke.
"Thiéñya fuca ár muckil (Pandemic Leave Disaster Payment)
Thiéñya fucaár muckil oíle kontek goro COVID-19 Money Smart ya kontek goro National Debt Helpline on 1800 007 007.
Federal Government yé "disaster payment" biyaram ór thaim ot cutti oile.
Hamwala ziin ye hamai nafarer alok taa forede ya kuarantin taa forede ya hono ekzonore sa forede COVID-19 biayaram ma.
link iba kelik goro fotti territory ar state ''Pandemic Leave Disaster Payment'' baabote
Covid-19 kengóri folizagói ar kenggóri basi taíba?
COVID-19 insan óttu insan eçe faradé iín ór zoriyayé:
- Hono ekzon óttu óiyede itarar fuwati talukat takile tarattu biyaram farai faribode thaim ót ya tarar biyaram ór alamot curu no óibar agottú.
- Talukat goíjje hac eíde ya haccú de manúic loí zibare neiki biyaram óide yan fakka goíjje.
- Fakka góijje de biyaram ói hoiyare manúic ibar fuk hac eíde ya haccu góijjede iíntu jinis ya jinis ór oré doíjjo ( mesal dorzar doroni ya mez) dori bade tuáñr gal ya muk dóijjo.
Tuñi basi tai fariba bala gori hañt duíle saf rakilé ar bala gori haccu le,hac yi le ar hono guwa biayarammattu dure takon behtor virus ottú hefazot.Tuáñrtu :
- 1.5 meter dure ta foribo ekzon har 4 square meter ót
- gono gono hañtduiyo sabun loí ar fani loí,hana no haibar ar haibade,toilet ot zaibade.
- muk bon raikko haccu ar hacile,tissue ókkol felai diyo ar hand sanitizer estamal goijjo
- gat aram no taile manúic ottu dure taikko ar 1.5 meter dure taíkko.
Australia sorkar ye residen ore hodde COVIDSafe app iba download goribolla.
Australiar sorkare har uggwá residen óre cuwaris gorreddé ki COVIDSafe app iba donlod
COVID-19 ór alamot ókkol ki?
Coronavirus ór alamot óilde ki mazila ottu biyram loti pneumonia fan.
COVID-19 ór alamot loí ar thañdi nozala loí ekkúidilla míkka ar kiki asé hoíle:
- Zor
- niyas ór laín ór alamot
- hac
- Gola thñon thañnani
- Niyac felai bolla duk
- oínno alamot ókkol nak óttu fani za,mata hora,gíra hora,hogorani,serani,hono kiccu fuai ehsas no farer,gal or moza bodoli giyoí,búk morigiyoí ar bol naí.
Alamot íin añrtu oíle ki gora foribou?
Zedice tuáñrtu alamot oíle tes gora foribo.
Tuáñar alamot ór baabote honikkall loí hotá hoíto mon hoílé,Netional Coronavirus Helpline 1800 020 080 oíldeki nombor.
Zedice tuáñár elakat mazé ajo notakilé health direct ór hasé zaí so ya tuáñar zaí so aro maalumat ólla.
Zedice niyac felaí nafaíllé ya medikal ór emerjensi oílé ,000 kol goro.
COVID-19 ólla hono añrtu tes gora foribouné?
Tuáñare bana ei halot ót tes goribodé zedice daktor yan faísela góijje deiki tuni kereteria íin ót fóijjo:
Covid-19 kengóri folizagói?
COVID-19 insan óttu insan eçe faradé iín ór zoriyayé:
- Hono ekzon óttu óiyede itarar fuwati talukat takile tarattu biyaram farai faribode thaim ót ya 24 gonda butore tarar biyaram ór alamot curu no óibar agottú.
- Talukat goíjje hac eíde ya haccú de manúic loí zibare neiki biyaram óide yan fakka goíjje.
- Fakka góijje de biyaram ói hoiyare manúic ibar fuk hac eíde ya haccu góijjede iíntu jinis ya jinis ór oré doíjjo ( mesal dorzar doroni ya mez) dori bade tuáñr gal ya muk dóijjo.
COVID-19 ór alamot ókkol ki?
Federal sorkar ór webhseíth ór mutabek ye Coronavirus ór alamot óilde ki mazila ottu biyram loti pneumonia fan.
COVID-19 ór alamot loí ar thañdi nozala loí ekkúidilla míkka ar kiki asé hoíle:
- Zor
- Gola thñon thañnani
- Hac
- Bol fora
- Niyac felai bolla duk
Sorkar ye COVID-19 alamot ókkol baabote cek goribolla banaí ye tuñi gorot tai cek gori fariba
Alamot íin añrtu oíle ki gora foribou?
Tuáñar daktor hasé kol goro ya necional Coronavirus Health Information Hotline ót kol goro 1800 020 080 ibat.Daktor hana ya hocital ót nozaíyo tuáñartu alamot ókkol óiyede yan nohoíyaré.
No foónsi bar agottú, daktor hanat ya hocital ót kol goro ar tararé yan zanai diyo tuáñar sofor ór tarik or baabote ya COVID-19 Fakka oíyede biyaramma loí zukazuk aíccilade yan.Tuáñrtu alok gorí taka foribou tuáñar gorot ók,hotol ót ya daktor hanat zeíto din fan publik ór aramiyot ór zimadaré tuáñare ijazot nóde tuáñar normal din guzari bolla.
Zedica tuáñrtu niyac felaíbolla duk óile ya medikal emerjensi oíye,000 kol goro.
Hoçe tes goijjum?
Eçe kelik goro tes ór kelinik tuaíbolla fotti state ót
Kengóri virus ibaré elac goribou?
Ekhono butore coronovirus olla hono ekan háse eleac naí,kinu baz thaim ót alamot ókkol medikal ór modot ye elac gori fare.Antibiotik virus iballah úddur has no gore.
Hona beci ris ót asé srius biyaram ókkol óíbolla?
Hudun manúic ottú biyaram iba faraíle hono kicu noó,kiccu ottú mazila gori alamat ókkol ó ar tokkor gori gom oíza goí,kiccu beci biyaram fori zagoí tokkor gori.Agor corona virus baabote ór tuwajju loí yan lor faídé ki ,eí manúic gin beci ris ót asé Sirius infekcion oíbolla:
- Abroginal ar Torres starit Islander 50 bosor ór ore ar koronik biyaram asé
- 65 bosor ór ore manúic zitara attu koronik biyaram asé,ar zetho beci alamot ókkol neíli bo aro ason oíbo koronik biyaram hoíbolla
- 70 bosor ór ore manúic ókkol
- immune (takot ór system) beci norom
- Hom biyaram ottú hefazot raka takkot asédé itara( mesal kanser)
- Burá manúic ókkol
- Aboriginal ar Torres Strait Islander ór manúic,zehon itarattu koronik biyaram ór ret beci
- Koronik medikal ór mosola asédé itara
- Fañç gori gor ókkollot takédé itara
- Garat ót asédé itara
- Gura fuaín ar latura fuaín*
*Ekhon ór butore gura fauín or latura fuín huddur ris ar fuaín dor paç ki COVID-19 biayaram faradé yan ór baabote uddur zana naí.Kintu aíja fan COVID-19 ór kes gura fuaín dor butore beci hom.
Kengóri COVID-19 foli zabo goí de yan ottú modot gori fariba?
Hát safgora ar háccú/ sap gori hac ón ar tuáñrtu biyaram oíle ar ekzon ottú dúre takon beci bala troika virus ibattu basi takon,Tuáñrtu ki gora foribou hoíle:
- 1.5 social mutabek ye dure takiba ar 4square meter dormian rakiba har uggwá manúic loí
- Gono gono hát duíyo sabun ar fáni loí,hana no haíbar agottú ar hana hai bade, ar létin zaí badé.
- Ha car háccu goribat cot bongori raíkko,tissue cundur gori felaí diyo,ar alkohol asédé iíndilla sanitiser estamal goíjjo.
- Biyaram oíle oínno manúic ottú duré takiyo(1.5 meter fan )
- Zimadari lo de yan cikko ar gor ót beci takiyo.
Tuáñáre COVID-19 daignos goíjjedé oíle tuáñrtu hamaka gorot taka foribou:
- Publik ór zaga ókkollot nozaí yó mesal oíldeki hamor zaga,bazaar ókkollot, fuaín soledé zaga ya university
- Hono uggwá ar modót so hana faní kini dibolla yan oínno lagé de jinis ókkollolla ar tararé hoíbadé kéí jinis gin tuáñar dorzar muntu raki zaíbolla
- Górba ókkol góilto no diyo,sitif zitara tuáñar gor ót také tararé goílto diyo
Social mutabek dúre gori takon hodé yan ki?
Social mutabek dúre gorí takon oíldeki ekan torika virus agagura foili zagoí de yan hom goribolla zein neiki COVID-19.Eçe butore ki asé hoílé gorot takon jisím ót gom no lagilé,borof publik zomo ódé zagattú dúre takonzoruri noílé,tuñi loí at oínno manúic loí 1.5 meter dormían raki baa r zúddur fare úddur kucic goribadé ki hónnika ré no doribolla mesal hat milon ya gola milon.
Social mutabek dúre takon iín ór butore ki asé hoíle fakka góijje de biyaram ói hoiyare manúic ibar fuk hac eíde ya haccu góijjede iíntu jinis ya jinis ór oré doíjjo ( mesal dorzar doroni ya mez).
yan nut gori har ekan state ar territori saat aíccil kintu WA razi no border kabu gorede iín lari di bole hono ekan thaim ót. Framework yan banaí ye de Australia dubara 'COVID Normal' mutabek ye kuli bolla zedice soi ar hefazot lagile.Desember 2020 oti. COVID-19 huddur or yan o basi aramiyot ór mutabek ye.
COVID-19 Vaccine: 13 November ót the National Cabinet ye Australian COVID-19 Vaccination Policy, re fas goíjje zeçe zimma ar zimmadari ri baabote tik go ijje komonwealth ór COVID-19 vaccination or. National Kabinet ye Komonwealth ye elan goíjje yan or razi. Australia ye 134.8 million doses sairgan leading vaccine candidates. Aro maalumat :
Burá manúic sóunlede zagat ar egana gucci ír hasé beratoí zaí fajjumne?
Am corot ókkol oíldeki Australiar butore,aged care ót nozaíyo zedice:
- 14 din agé bedec ottú foóñse de oílé
- Fakka goijje de COVID-19 oíyedé biyaramma loí zukazuk góijjo de oíle 14 din agé
- Zor uíththé de oílé ya niyac ór laín ór infekcion ór alamot ókkol ehsas oílé (mesal hac,gola thoñ thañnani,niyac baiththá óíle).
May 1 ottú loti tuáñrtu influenza fuc mara foribou zedice tuñi burá manúic souñlede gor ókkollot zaíto saílé.
Yan not goriba deíki har ekan state ar territorittú tarar haás kanun ókkol asé iín National Cabinet ór moswara ókkolloí hilaf oí nafaribou.
Añartu tu hono mask laga foribouné?
Eçe cek goro fotti state or kanun ólla
Mask ó fíni ba fuáñti fuáñti
- gór ót takiyo aram nolaí lé
- social mutabek ye duré takiyo har ekzon óttu (1.5m óre)
- zoma ó de zaga iín óttu basi takiyo
- hañt ar niyac ór laín sap rakiyo
Tuañar state ya territory ír halot bódolilé toí mask or babaote yo bódoli bo.Tuañar loukel elakar moswaralla boí takiyo.
Zedice tuáñáre alok gori takito order dilé, eí halot ót tuáñrtu surgikal mask laga foribou(tuáñrtu ekan takilé):
- Tuáñrtu gorottú neila forer ar publik take de elaka iika za forer
- Daktor hana za forer
- Tuáñrtu alamot ókkol oíyé ar eík kamarar butore arekzon asé tuáñar fuwati
Australiat nelon ar golon
Faílé har uggwá Australian óttu zoruri naídé sófor dec ór butore no goron sa.
Mandatory data collection curu 1 Oktober loti har domoestik flightar state ar territori re moodt goribolla manúic tuai bolla:nam,email address,mubaik nombor ar hon statear thikana.
Publik gaçi guça iin oíldeki statear territori ir zimma,National Kabinet ye kiccu jinis fas goijje hamwla re hefazot goribolla,ar gaçi guça gak ólla yo;gat aram notaile no solibola,dure taibola gaçi solade ibattu ar thiéñya tu dire taíbolla.
State ar territori ókkolle tarar nizor pwandi lagaí faribou ziíndila neíki bouthar bón goron.Public Transport National oíldeki zibayé zímmadar asé Publik ór gaçi guçalla.Iín ór zimmafótti state ar territori óre forer,ar Nacional cabinet yé itarare fas goride hudun jinis ót také ham walar aram ara hefazot gori faré fan ar publik gaçi gúça át fasinjer ór hefazot gori faré fan ziíndila neíki biyaram oíle gaçi ít no solibolla,gaçi soloya yallloí ar hono ekzon loí farat rakibolla.Nogot thíéñya fuca no doribolla. Publik ór gaçi uçi bo de itarattú mask fina noforibou kíntu kuci kuci finto mono hoíle faribou.Ar maalumat lagíle gaçi uçí bar baabote COVID-19 ór comót eçe faíba:
Internacional sófor goróya.
Toita maze sorkarye cek gore internacional flight
- Yan ólla boli tuañar flight or ore asor oibo
Aro maalumat cehck goro Smart Travelle's updet
kuarantin ae tes har state ar territori ye nize gorede:
- NSW and
- VIC , and
- ACT and
- NT and
- QLD and
- SA and
- TAS and
- WA and
Zedugun internacional sófor goróya foóñci bou.Zéí nacíonal ók ya zííntu aíbo ók hamaka nizore alok góra foribou 14 din fan zeçe zaga banaí diyé eçé gór ót nozaíbar agottú.
Beggun sófor aí Australia aíccedé itarattú coronavirus ór tes gora foribo quarantine taáti ar no zaí bar agottú.
Tuáñrtu tu yo quarantine ór horsa alla bol diya foribo.Quarantine iín fottí state ar territory ír sorkar yé souñledé.
- Sófor gorodoé iín COVID-19 biyaram ór zoriya,modot goribolla
- industri ar has harbar ólla tuáñar sófor zoruri(eksport ar import industri yo).
- elac goribolla zín elac Australiat nafá
- personal hasbar bar ólla sófor gora forér
- Humanitarian ar insaniyot ór hisab ye sófor gorá forer
- tuáñar sófor gora iba necional balaílla
Aro maalumat lagilé tuáñár zuban ót Department of Home Affairs óttu: information for your community in Rohingya
Australiat har uggwá manúic ottú hama oínno manúic ottú homos hom 1.5 meter dúre taka foribou.Tuáñar state ór kanun cek goro hozon manúic doúla oífaribode yan
Zedice tuáñrtu thañdi ya flur alamot oíle, gór ót takó ar tes goribolla tuáñar dakto ya Coronavirus Health Information Hotline ór hasé kol goro 1800 020 080 ót.
SBS is committed to informing Australia’s diverse communities about the latest COVID-19 developments. News and information is available in 63 languages at .
- Tuánar state ar territory mutabek ye :