Kwalifikujący się do głosowania wyborcy zostaną wkrótce wezwani do podjęcia decyzji. Czy australijska konstytucja powinna zostać zaktualizowana w kwestii uznania Rdzennych Narodowości za pośrednictwem wprowadzenia organu przedstawicielskiego znanego jako Indigenous Voice to Parliament czyli Głos w Parlamencie Pierwszych Narodów w Australii.
Głos reprezentowałaby wybrana grupa, która doradzałaby rządowi w różnych aspektach, w podejmowaniu decyzji i ustanowieniu praw, które dotyczą Pierwszych Narodów Australii.
Rzecznik Australijskiej Komisji Wyborczej (AEC) Evan Ekin-Smyth wyjaśnia znaczenie zwołania referendum w tym procesie.
„Referendum to głosowanie krajowe w konkretnej kwestii, aby zmienić lub nie zmienić Konstytucję Australii” - mówi.
Jedynym sposobem na zmianę Konstytucji jest głosowanie ludu. Parlament nie ma uprawnień, aby to zrobić.Evan Ekin-Smyth
Konstytucja określa, jak działa rząd federalny. Określa podstawę interakcji Wspólnoty Narodów, stanów i obywateli; a także, jakie prawa mogą być ustanawiane przez parlamenty stanowe i federalne.
Obywatele zostaną poproszeni o głosowanie „tak” lub „nie” na następujące pytanie:
„Proponowane prawo: zmienić Konstytucję, aby uznać Pierwsze Narody Australii poprzez ustanowienie Głosu Ludów Aborygeńskich i Mieszkańców Wysp Cieśniny Torresa.
Czy zgadzasz się z proponowaną zmianą?”
A supporter is seen with the Aboriginal flag painted on her face in support of the vote hold placards during a Yes 23 community event in support of an Indigenous Voice to Parliament, in Sydney, Sunday, July 2, 2023. (AAP Image/Bianca De Marchi) NO ARCHIVING Source: AAP / BIANCA DE MARCHI/AAPIMAGE
„Aby referendum się udało, musi osiągnąć większość głosów w stanach głosujących na „tak” i większość głosów na „tak” w terytoriach. Więc, co najmniej cztery z sześciu stanów Australii muszą głosować na tak,” wyjaśnia Ekin-Smyth.
Obywatele „ACT i NT nadal głosują jak każdy inny obywatel Australii i zaznaczają „tak” lub „nie” na karcie do głosowania. Liczy się tylko większość narodowa, aby referndum przeszło. Głosy terytorialne są nadal niezwykle ważne dla uzyskania tej krajowej większości”.
Proponowany Głos rdzennych mieszkańców do parlamentu byłby organem przedstawicieli zrównoważonym pod względem płci, wybranym przez społeczności Pierwszych Narodów do reprezentowania ich w doradzaniu Parlamentowi przy opracowywaniu przepisów, które ich dotyczą.
READ MORE
What is Welcome to Country?
Nie miałby uprawnień do uchwalania ustaw, decyzji weta ani przydzielania środków finansowych. W innych kwestiach parlament nadal działałby bez zmian.
Profesor Megan Davis pochodzi z Cobble Cobble i przewodzi katedrą prawa konstytucyjnego na Uniwersytecie NSW.
Była częścią panelu ekspertów ds. uznania ludów aborygeńskich i wyspiarskich w Cieśninie Torresa w Konstytucji, który przedstawił propozycję głosu.
Mówi, że inne kraje z powodzeniem wdrożyły podobne modele.
„Jest to bardzo powszechna reforma, która jest przeprowadzana w systemach demokratycznych na całym świecie, aby zapewnić, że głosy rdzennej ludności będą słyszane, gdy rządy ustanawiają prawa i politykę ich dotyczącą” — mówi.
Jednym z powodów, dla których nie byliśmy w stanie zlikwidować niejasności w tej niekorzystnej sytuacji w Australii, jest to, że rząd bardzo rzadko konsultuje się ze społecznościami, gdy ustanawia prawa i zasady ich dotyczące.Profesor Megan Davis
Reprezentanci Pierwszych Narodów Australii mają różne poglądy polityczne, niektórzy nie zgadzają się z propozycją Głosu.
Dotyczy to wybitnych rdzennych polityków - liberalny senator z Terytorium Północnego Jacinta Price i były czołowy przedstawiciel Partii Pracy Warren Mundine - którzy twierdzą, że Głos do Parlamentu niewiele zrobi, aby rozwiązać niekorzystną sytuację rdzennych narodów.
W miarę zbliżania się referendum, kampanie „Tak” i „Nie” przedstawią argumenty za i przeciw Głosowi, a w całym kraju.
Country Liberal Party Senator Jacinta Nampijinpa Price walks with a young Indigenous woman wearing an Australian flag ahead of a press conference at Parliament House in Canberra, Wednesday, March 22, 2023. (AAP Image/Lukas Coch) NO ARCHIVING Source: AAP / LUKAS COCH/AAPIMAGE
W dniu referendum będziemy mieć tysiące lokali wyborczych w całym kraju.
„W tygodniach poprzedzających to będą również dostępne centra wczesnego głosowania, więc jeśli nie możesz tego zrobić w ciągu dnia, możesz osobiście przybyć do centrum wczesnego głosowania. Będziemy ułatwiać głosowanie za granicą, zdalne głosowanie mobilne, będzie dostępne głosowanie pocztowe, a także głosowanie telefoniczne dla osób niewidomych”.
Przedstawiciel AEC Pat Callanan wyjaśnia różnorodność materiałów, które będą dostępne dla wyborców.
„Będziemy mieć materiały przetłumaczone na ponad 30 języków zróżnicowanych kulturowo i językowo, dostępne na naszej stronie internetowej, a także za pośrednictwem usług tłumaczy telefonicznych”.
Wyjaśnia, że jeśli dana osoba zostanie zapisana do głosowania w wyborach, będzie również uprawniona do głosowania w referendum.
Podobnie jak w wyborach, głosowanie jest obowiązkowe.
„Po prostu musisz być obywatelem Australii. Zachęcamy wszystkich, że jeśli się przeprowadziłeś lub nie masz pewności, czy Twoja rejestracja jest aktualna, możesz sprawdzić swoją rejestrację na aec.gov.au i upewnić się, że wszystkie szczegóły rejestracji są aktualne”.
Ekin-Smyth uważa, że ważne jest, aby wziąć udział w debacie i przeprowadzić sondaże przed głosowaniem.
„Naprawdę pomyśl o sprawie. Tak właśnie różni się to referendum. Nie myślisz o kandydatach, których chciesz wybrać, myślisz o problemie,” mówi.
Zastanów się, czy chcesz głosować na „tak”, czy „nie” i upewnij się, że idziesz do urny wyborczej właściwie poinformowany.Evan Ekin-Smyth
Ważne jest, aby wiedzieć, że wynik jest aktualny, mówi Callanan.
„To naprawdę ważne, aby mieć coś do powiedzenia, niezależnie od tego, w jaki sposób głosujesz. W AEC nie obchodzi nas, jak ludzie głosują, wszystko, co nas obchodzi to fakt, że ludzie głosują, i że to naprawdę wyjątkowa rzecz, możliwość wypowiadania się na ten temat. Dlatego zachęcamy obywateli do traktowania tego poważnie”.
Bądź na bieżąco z referendum Indigenous Voice to Parlament 2023 na stronie SBS, spójrz z perspektywy Pierwszych Narodów za pośrednictwem NITV. Odwiedź , aby uzyskać dostęp do artykułów, filmów i podcastów w ponad 60 językach, lub zapoznaj się z najnowszymi wiadomości i analizami, programami dokumentalnymi i rozrywkowymi za darmo, w centrum na SBS On Demand.
