Kluczowe punkty
- Etykieta kulturowa była przestrzegana przez Pierwszych Australijczyków od tysięcy lat.
- Starsi Aborygeni są szanowanymi członkami społeczności, posiadają i mogą dzielić się głęboką wiedzą kulturową.
- Nie bój się zadawać pytań dotyczących protokołów, powinieneś okazać szacunek.
- Używanie poprawnego i odpowiedniego słownictwa jest prostym sposobem okazywania szacunku.
Rdzenne protokoły kulturowe opierają się na zasadach etycznych, które kształtują nasze relacje zawodowe i osobiste z ludnością Aborygenów i mieszkańców wysp Cieśniny Torresa.
Ważne jest, aby pielęgnować te relacje, ponieważ są to Pierwsze Narody Australii. Mają głęboką wiedzę na temat ziemi i mogą nas nauczyć dbania o nasze środowisko.
Caroline Hughes jest Starszą Ngunnawal z ACT i regionu. Jako Starsza Rdzennej Ludności i posiadająca głęboką wiedzę kulturową, cieszy się dużym uznaniem swojej społeczności.
„Mamy systemy wierzeń i etykietę kulturową, które sięgają wiele wieków wstecz, od samego początku istnienia naszej kultury... ale są one nadal częścią naszego życia we współczesnej Australii” - mówi.
Przestrzegając protokołu kulturowego, uznajemy nieprzerwany związek, jaki Pierwsze Narody mają z ziemią i ze starożytnymi praktykami ich przodków.
Nieustannie wspierającą kultywowanie kultur Pierwszych Narodów jest Rhoda Roberts, ambasador Pierwszych Narodów w SBS.
„Przejęliśmy ustne historie, protokół i rytuały od eonów. I chociaż rzeczy się zmieniają – nie stoimy w miejscu jako naród – całe założenie i filozofia tego, kim jesteśmy, polega na trosce o Kraj, który jest naszą ziemią, naszym oceanem, naszymi drogami wodnymi i niebem."
Aboriginal dancers perform during the welcome to country before the friendly between AC Milan and AS Roma at Optus Stadium on May 31, 2024 in Perth, Australia. Credit: Paul Kane/Getty Images
Jak powinniśmy odnosić się do pierwszych Australijczyków?
„Aborygeni” lub „Wyspiarze Cieśniny Torresa” to odpowiednia terminologia dla całej Australii, mówi Caroline Hughes.
Ludzie identyfikują się z regionem, łącząc się z nim, z regionem z którego pochodzą, np. „Koori” często używane w Nowej Południowej Walii i Wiktorii, „Murray” w Queensland i „Palawa” w Tasmanii.
„Wolę aby nazywano mnie kobietą Ngunnawal, ponieważ to jest mój Kraj” - mówi Caroline Hughes.
Mój kraj to moja grupa językowa i moja grupa plemienna, to mówi innym Aborygenom, skąd pochodzę.Caroline Hughes
Dwie odrębne ludy rdzenne
Mieszkańcy Wysp Cieśniny Torresa to rdzenni mieszkańcy wysp między krańcem Półwyspu Cape York a Papui-Nowej Gwinei i są głównie pochodzenia melanezyjskiego.
Thomas Mayo pochodzi z Wysp Cieśniny Torresa i jest zastępcą sekretarza Narodowego Związku Morskiego Australii.
„Wszystkie Pierwsze Narody mają nieco inne kultury, ale istnieje naprawdę wyraźna różnica między kulturą Wyspiarzy a kulturą Aborygenów, więc Wyspiarze lubią być uznawani za odrębne narody rdzenne."
Both the Aboriginal and Torres Strait Islander flags are flown alongside the Australian national flag Source: AAP / AAP Image/Mick Tsikas
Używanie pełnej szacunku terminologii
„Rdzenny”, „Aborygen”, „Wyspiarz Cieśniny Torresa” i „Starszy” to rzeczowniki właściwe sygnalizowane wielką literą. Skróty są uważane za wyjątkowo obraźliwe, wyjaśnia Caroline Hughes.
„Nigdy nie skracaj słowa „Aborygen”. My też nie jesteśmy akronimem i bardzo na to zwracamy uwagę, ponieważ istnieją obraźliwe terminologie, a one zraniłyby nasze serca”.
Aborygeni australijscy, od łac. ab origine „od początku”, czyli „ci, którzy byli tu od początku” to Rdzenni Mieszkańcy Australii.
Kim są Starsi?
Starsi są szanowanymi członkami społeczności, którzy posiadają głęboką wiedzę kulturową. Nazywamy ich „Ciocią” i „Wujkiem”. Właściwe jest, aby nie-rdzenni mieszkańcy najpierw zapytali, czy mogą używać tych określeń.
"Powitania w Kraju" są często wykonywane przez Starszych w społeczności na której obszarze odbywają się dane wydarzenia.
Czym jest „Welcome to Country”?
Wygłoszona w 1980 roku przez Rhodę Roberts, "Welcome to Country" czyli 'Powitanie w Kraju" to tradycyjna ceremonia powitalna wygłaszana podczas otwarcia wydarzenia na cześć przeszłości. Może przybrać formę przemówienia, tańca, ceremonii palenia i dymu.
Podobnie, „Uznanie Kraju” czyli ‘Acknowledgement of Country’ to protokół powitalny wygłaszany na ważnych spotkaniach i może być wykonywany przez każdego, mówi Rhoda Roberts.
„Uznanie Kraju" to potwierdzenie, że możesz pracować lub mieszkać w miejscu, z którego nie pochodzisz, ale nie ma w tym żadnego problemu. Nadal do niego należysz i zamierzasz uznać i podziękować Opiekunom i Starszym”.
An Indigenous performer participates in a smoking ceremony. Source: Getty / Cameron Spencer/Getty Images
Niewłaściwy język
„Bardzo niewłaściwe jest mówienie o procentach, a nawet o kolorze skóry, oczu i włosów, ponieważ nasze dzieci są wychowywane w naszej kulturze, i to jest dla nas wyjątkowe. Społeczeństwo białe, nie-rdzenne, odrzuciło te dzieci, podczas gdy w kulturze Aborygenów są one darami ze świata duchów, przez nasze rodziny, przez nasze społeczności zawsze były akceptowane."
Okazuj szacunek, pogłębiaj swoją wiedzę
"Nie bój się zadawać pytań dotyczących protokołów, o ile pytania te są autentyczne i pełne szacunku", mówi Thomas Mayo.
„Następnie, najważniejsze jest słuchanie i zaakceptowanie wyjaśnienia a potem zachowanie się z szacunkiem”.
Mayo sugeruje również i poparli je.
Ambasador Rdzennych Narodów w SBS przypomina nam, że rdzenny protokół kulturowy polega na uznaniu drugiego człowieka.
Chodzi o życzliwość i współczucie, ale pod koniec dnia zawsze mówię, że to przede wsystkim dobre maniery.Rhoda Roberts
Ten materiał został po raz pierwszy opublikowany w maju 2022 roku.
