Główne punkty artykułu
- Etykiety kulturowe były przestrzegane przez pierwszych Australijczyków od tysięcy lat
- Starsi Aborygeni to szanowani członkowie społeczności, którzy posiadają głęboką wiedzą kulturową i mogą się nią dzielić
- Nie bój się zadawać pytań na temat protokołów, o ile robisz to z szacunkiem
- Używanie odpowiedniego i prawidłowego języka to prosty sposób na okazanie szacunku
Ten odcinek przewodnika Settlement Guide jest wprowadzeniem do niektórych ważnych protokołów, które mogą wpłynąć na nasze zachowanie a także uhonorować unikalną mądrość oraz status Pierwszych mieszkańców Australii.
Rdzenne protokoły kulturowe opierają się na zasadach etycznych, które kształtują nasze osobiste relacje z ludnością aborygeńską i mieszkańcami wysp Cieśniny Torresa.
Ważne jest, aby pielęgnować te relacje, ponieważ to oni są pierwszymi Australijczykami. Ludy aborygeńskie i wyspiarskie Cieśniny Torresa posiadają głęboką wiedzę o ziemi i mogą nauczyć nas w jaki sposob dbać o środowisko.
Caroline Hughes jest kobietą ze starszyzny ludu Ngunnawal regionu ACT. Jako Starsza jest wysoko ceniona za swoją szeroką wiedzę kulturową.
Obserwując protokoły kulturowe, potwierdzamy nieprzerwany związek naszych pierwszych Australijczyków z ziemią i ich starożytnymi praktykami, mówi Rhoda Roberts.
„Kontynuowaliśmy opowieści, protokoły i rytuały. I chociaż sytuacja się zmienia – nie jesteśmy narodami stojącymi w miejscu–przesłanie i filozofia tego, kim jesteśmy, to troska o Kraj, który jest naszą ziemią, naszym morzem, nasze są drogi wodne i niebo.”
- Pakana/Palawa dancers perform Source: AAP Image/Tracey Nearmy
Jak powinniśmy się zwracać do Pierwszych Australijczyków?
Termin „rdzenni Australijczycy” obejmuje zarówno Aborygenów, jak i mieszkańców wysp Cieśniny Torresa, ale Aborygeni odnoszą się do siebie w sposób, który lepiej pasuje do ich tożsamości.
Caroline Hughes nazywa siebie kobietą Ngunnawal.
„Koori” jest często używane w odniesieniu do osoby z NSW lub Victorii, „Murray” jest używane w Queensland, a Aborygeni z Tasmanii mowia „Palawa”.
„Trzeba nazywać nas Aborygenami lub Wyspiarzami Cieśniny Torresa. Wolę być nazywana kobietą Ngunnawal, ponieważ to jest mój Kraj. Mój kraj, moja grupa językowa i moja grupa plemienna, która mówi innym Aborygenom, skąd pochodzę .”
Wyspiarze Cieśniny Torresa to ludy tubylcze z wysp między końcem półwyspu Cape York a Papuą-Nową Gwineą i są głównie pochodzenia malezyjskiego.
Thomas Mayor jest mieszkańcem wysp Cieśniny Torresa i oficerem narodowym pochodzenia rdzennego w Unii Morskiej.
„Wszystkie Pierwsze Narody mają nieco inną kulturę, ale istnieje naprawdę wyraźna różnica między kulturą wyspiarzy a kulturą aborygeńską, dlatego wyspiarze lubią być rozpoznawani jako odrębna rdzenna ludność w tym kraju.”
Zarówno flaga Aborygenów, jak i flaga Wysp Cieśniny Torresa powiewają obok australijskiej flagi narodowej, aby uhonorować te odrębne ludy tubylcze.

Both the Aboriginal and Torres Strait Islander flags are flown alongside the Australian national flag to acknowledge these distinct Indigenous peoples Source: AAP Image/Mick Tsikas
Okazujac szacunek kiedy używamy terminów takich jak „rdzenni”, „aborygeńscy”, „wyspiarze cieśniny Torres” i „kraj” jako nazwy własne sygnalizując je wielką literą. Skróty są nieodpowiednie, wyjaśnia Caroline Hughes.
„Nigdy nie skracaj „Aborygeński” – to naprawdę obraźliwe. Nigdy nie używaj akronimu takiego jak „ATSI”, co jest skrótem od Aborygenów i Wyspiarzy Cieśniny Torresa. Nie jesteśmy akronimem i przywiązujemy do tego dużą wagę i to są obraźliwe terminy, które ranią nasze serca.”
Terminy takie jak „kustosz” i „starszy” są również rzeczownikami własnymi. Starsi są szanowanymi członkami społeczności, którzy posiadają głęboką wiedzę kulturową, o której mogą dużo opowiedzieć. Starsza Aborygenów Rhoda Roberts wyjaśnia.
„Starszyzna to ludzie, którzy nauczyli się mądrości i troski o innych. A więc kiedy stają się słabi, troszczymy się o nich, ponieważ to ich mądrość i nienatarczywe przewodnictwo jako nauczycieli uczy nas etycznego sposobu zachowania wobec innych.”
Aborygeni i mieszkańcy wyspy Cieśniny Torresa okazują szacunek starszym, nazywając ich „ciocią” i „wujkiem”. Osoby pochodzenia nierdzennego powinny najpierw zapytać, czy mogą używać takich określeń.
Starsi są często proszeni o wygłoszenie „Welcome to Country” czyli „ Powitanie kraju”, stworzone w latach 80. przez Rhodę Roberts, „Welcome to Country” to tradycyjna ceremonia powitalna podczas otwarcia danego wydarzenia w celu oddania holdu przeszłości. Może ono przybrać formę przemówienia, tańca lub ceremonii palenia.
Podobnie „Acknowledgement of Country” czyli tzn. „ Uznanie kraju czy ojczyzny ” jest ważnym protokołem powitalnym stosowanym na ważnych spotkaniach.
„’Powitanie kraju’ jest dokonywane przez Opiekunów z tego obszaru lądowego, na którym się znajdujesz, lub Starszych z tej społeczności. Podczas gdy tzwn. ‘Uznanie kraju czy Ojczyzny’ może być dokonane przez nas wszystkich, czarnych ..białych, gdziekolwiek się pojawimy. To my pokazujemy, że mamy świadomość o ziemi i szacunek dla niej, że odwiedzamy czyjąś ziemię i oddajemy jej szacunek. Uznanie jest uznaniem za to, że możesz pracować lub mieszkać w miejscu, które nie jest miejscem, z którego pochodzisz, ale to jest w porządku. Nadal do niego należysz i tak okazujesz szacunek i podziękowanie Kustoszom i Starszyznie.”
Ważne jest również, aby wziąć pod uwagę historyczną traumę, jakiej doświadczyli Aborygeni i mieszkańcy Wysp Cieśniny Torresa, kwestionując własne pochodzenie ,mówi Caroline Hughes.
„Bardzo niestosowne jest mówienie o kolorze skóry lub oczu, kolorze włosów, ponieważ nasze dzieci wychowują się w naszej kulturze, i to jest niezwykle dla nas ważne. A białe społeczeństwo lub społeczeństwo pochodzenia nierdzennego odrzuciło te dzieci, podczas gdy w kulturze aborygeńskiej są to dary ze świata duchów, dary dla naszych rodzin, naszej społeczności i zawsze to było podkreslane. Czasami mowimy, gdy masz filiżankę herbaty i dodajesz do niej mleko, to wciąż jest to filiżanka herbaty – tak jak my.”

Buja Buja dance troupe performs during the Wugulora Indigenous Morning Ceremony in Sydney Source: AAP Image/AP Photo/Rick Rycroft
Burmistrz sugeruje również, aby wszyscy przeczytali Oświadczenie Uluru z Serca dostępne tutaj i poparli jego propozycje.
SBS’ Elder in Residence przypomina nam, że zamysl protokołu kulturowego jest uniwersalny i zasadniczo polega na uznawaniu kultur i opinii innych ludzi.
„Chodzi o życzliwość i współczucie. Dla mnie osobiście, jako kobiety z Widjabulu, protokół zawsze był częścią naszego życia, a fakt, że nadal to robimy, po prostu daje niesamowite uczuciem satysfalkcji. To prawdziwa podstawa. Ale na koniec dnia zawsze mówię, że to tylko dobre maniery”