Explainer

اسټراليا کې د تیلو بیه د لوړیدو په حال کې ده, ولې او څومره به تاسو ته لګښت ولري؟

آسټرالیا کې موټر چلونکي یو ځل بیا له فشار سره مخ کيږي ځکه حکومت چې پخوا د تيلو قيمت کمولو لپاره له تيلو ماليه لرې کړې وه هغه بيرته پر پخواني حالت ته ګرځوي او اسټراليايان به لا ډير لوړ قيت باندې تيل وپيري.

A collage with someone filling up petrol and Jim Chalmers with a serious facial expression among a backdrop of traffic.

Treasurer Jim Chalmers has warned the fuel excise cut will not remain beyond September. Source: SBS

Key Points
  • Australians have been spared the glaring brunt of rising petrol prices as the country faces a cost of living crisis.
  • But as the fuel relief will soon expire, here's what Australian motorists want to know about the excise cut.
په تیرو پنځو میاشتو کې، آسټرالیایان د تيلو د بیو د لوړیدو له فشار او زیان څخه ژغورل شوي ځکه حکومت ۶ مياشتو لپاره له تيلو ماليه لرې کړه ترڅو ګټه يې عامو اسټراليايانو ته ورسيږي، ولې دا يوازې ۶ مياشتو لپاره وه او دا موده راتلونکې مياشت پای ته رسيږي.

په دې هڅه کې چې موټر چلوونکي د بیې له لوړېدو څخه خلاص کړي - د هیواد په هر لوی ښار کې د تيلو بيه يو ليتر دوه ډالرو څخه لوړه شوه او هماغه وو چې پخواني حکومت ۶ مياشتو لپاره تدابير وړاندې کړل او د تيلو بيې يې راټيټې کړې.

د تيلو د بيو ډيروالی شاته تر ټولو لويه وجه روسيې لخوا پر اوکراين بريد وو چې له ياد کار سره د تيول توليد او ليږد برخې اغيزمنې شوې.
ولې د تيلو د بيو ټيټوالی د سپتمبر مياشت په پای کې ختميږي او خلک به يو ځل بيا د بيو لوړوالي له وجې د ژوند لږښتونو له فشار سره مخ شي.

د تيلو ماليه څه شی ده او ولې حکومت لرې کړې وه؟

د تیلو محصول د مالیې یوه بڼه ده چې د آسټرالیا موټر چلونکي د تیلو پیرودلو پرمهال ورکوي. هغه پیسې چې تمویل شوي زموږ د سړکونو او زیربناوو په ساتنه او پراختیا کې مرسته کوي.

په آسټرالیا کې، موټر چلونکي د هر لیټر تیلو لپاره 44.2 سینټ ماليه ورکوي.

حکومت ولې د تيلو پر سر د ماليې کمښت اعلان کړ؟

د دې کال په پیل کې، د نړۍ په ګوټ ګوټ کې خلکو د COVID-19 اکمالاتي سلسلې مسلو او همدارنګه په اوکراین باندې د روسیې د برید له امله د تیلو د بیو لوړیدلو اغیزو تجربه کول پیل کړل.

لکه څنګه چې فدرالي ټاکنې راروانې وې، د مارچ په میاشت کې د انفلاسیون په ارقامو کې زیاتوالی او د تیلو او د کورنیو لومړنیو توکو د بیو لوړوالی پخوانی حکومت دې ته اړ کړ چې د تیلو د مالياتو کې کموالی اعلان کړي.

نو، د مارچ د 28 نیمې شپې څخه تر 28 سپتمبر پورې د تيلو د ماليې کمول به دوام ومومي او حکومت وايي دا موده نه غځوي.
د اسټراليا اقتصاد هم له فشار لاندې دی او له هر وخت ډير بوديجې کسر او حکومت قرضونو کې ډوب دی.
د اسټراليا خزانه دار جيم چلمر وايي، حکومت به د تيلو پر سر ماليې کمولو موده ونه غځوي ځکه حکومت ډير پور وړی دی.
A graph of petrol and diesel between March and August.
The national average of petrol and diesel prices has swayed after the fuel excise cut was announced. Source: SBS
مکوايري پوهنتون استاد لورين دي ميلو وايي، د تيلو بيو کې کموالی اصل کې يوه سياسي پريکړه وه ځکه ټاکنې نږدې وې او حکومت غوښتل د خلکو ژوند لږښت کم کړي ترڅو د هغوی رايې ترلاسه کړي.
اسټراليا کې د انفلاسيون يا نرخونو لوړوالی مخ پر زياتيدو دی او دا مهال اسټراليا کې ا نفلاسيون ۶.۱ سلنه دی چې دا به لوړيدو حال کې وي.
دا په تيرو ۲۱ کلونو کې لومړی ځل دی چې انفلاسيون پدې چټکۍ سره لوړيږي. حکومت وړاندوینه کوي چې د روان کال په پای کې انفلاسيون ۷.۷۵ سلنې لوړوالی اټکل کوي.

شریکول
خپور شوی 26/08/2022 په 10:35am
لخوا Rayane Tamer, SBS Pashto
سرچینه: SBS