Key Points
- Australians have been spared the glaring brunt of rising petrol prices as the country faces a cost of living crisis.
- But as the fuel relief will soon expire, here's what Australian motorists want to know about the excise cut.
په تیرو پنځو میاشتو کې، آسټرالیایان د تيلو د بیو د لوړیدو له فشار او زیان څخه ژغورل شوي ځکه حکومت ۶ مياشتو لپاره له تيلو ماليه لرې کړه ترڅو ګټه يې عامو اسټراليايانو ته ورسيږي، ولې دا يوازې ۶ مياشتو لپاره وه او دا موده راتلونکې مياشت پای ته رسيږي.
په دې هڅه کې چې موټر چلوونکي د بیې له لوړېدو څخه خلاص کړي - د هیواد په هر لوی ښار کې د تيلو بيه يو ليتر دوه ډالرو څخه لوړه شوه او هماغه وو چې پخواني حکومت ۶ مياشتو لپاره تدابير وړاندې کړل او د تيلو بيې يې راټيټې کړې.
د تيلو د بيو ډيروالی شاته تر ټولو لويه وجه روسيې لخوا پر اوکراين بريد وو چې له ياد کار سره د تيول توليد او ليږد برخې اغيزمنې شوې.
ولې د تيلو د بيو ټيټوالی د سپتمبر مياشت په پای کې ختميږي او خلک به يو ځل بيا د بيو لوړوالي له وجې د ژوند لږښتونو له فشار سره مخ شي.
د تيلو ماليه څه شی ده او ولې حکومت لرې کړې وه؟
د تیلو محصول د مالیې یوه بڼه ده چې د آسټرالیا موټر چلونکي د تیلو پیرودلو پرمهال ورکوي. هغه پیسې چې تمویل شوي زموږ د سړکونو او زیربناوو په ساتنه او پراختیا کې مرسته کوي.
په آسټرالیا کې، موټر چلونکي د هر لیټر تیلو لپاره 44.2 سینټ ماليه ورکوي.
حکومت ولې د تيلو پر سر د ماليې کمښت اعلان کړ؟
د دې کال په پیل کې، د نړۍ په ګوټ ګوټ کې خلکو د COVID-19 اکمالاتي سلسلې مسلو او همدارنګه په اوکراین باندې د روسیې د برید له امله د تیلو د بیو لوړیدلو اغیزو تجربه کول پیل کړل.
لکه څنګه چې فدرالي ټاکنې راروانې وې، د مارچ په میاشت کې د انفلاسیون په ارقامو کې زیاتوالی او د تیلو او د کورنیو لومړنیو توکو د بیو لوړوالی پخوانی حکومت دې ته اړ کړ چې د تیلو د مالياتو کې کموالی اعلان کړي.
نو، د مارچ د 28 نیمې شپې څخه تر 28 سپتمبر پورې د تيلو د ماليې کمول به دوام ومومي او حکومت وايي دا موده نه غځوي.
د اسټراليا اقتصاد هم له فشار لاندې دی او له هر وخت ډير بوديجې کسر او حکومت قرضونو کې ډوب دی.
د اسټراليا خزانه دار جيم چلمر وايي، حکومت به د تيلو پر سر ماليې کمولو موده ونه غځوي ځکه حکومت ډير پور وړی دی.

The national average of petrol and diesel prices has swayed after the fuel excise cut was announced. Source: SBS
اسټراليا کې د انفلاسيون يا نرخونو لوړوالی مخ پر زياتيدو دی او دا مهال اسټراليا کې ا نفلاسيون ۶.۱ سلنه دی چې دا به لوړيدو حال کې وي.
دا په تيرو ۲۱ کلونو کې لومړی ځل دی چې انفلاسيون پدې چټکۍ سره لوړيږي. حکومت وړاندوینه کوي چې د روان کال په پای کې انفلاسيون ۷.۷۵ سلنې لوړوالی اټکل کوي.