Key Points
- آسټرالیا په ۲۰۲۲ کې د تمې لرې نږدې ۲۰،۰۰۰ ډیر مړینې ثبت کړې.
- د مړینې زیاتوالی په لویه کچه د کورونویرس ناروغۍ له امله دی.
- The impact of COVID-19 extends beyond the number of people who have died from the virus, experts say.
آسټرالیا د تیرو کلونو په پرتله نږدې ۲۰،۰۰۰ ډیرې مړینې ثبت کړې ، د څیړونکو په وینا دا په لویه کچه د COVID-19 وبا ته منسوب کیدی شي.
د ایکچوریز انسټیټیوټ مطالعې وړاندوینه کړې چې په ۲۰۲۲ کې به آسټرالیا ۱۷۲،۰۰۰ مړینې ولري، مګر اصلي ارقام 12 سلنه لوړ وو.
نو د ډیر مړینې معنی څه ده، او COVID-19 زموږ د مړینې پر کچې څومره اغیزه کوي، او ایا دا به په راتلونکي کې دوام وکړي؟
د مړینې زیاتوالی څه شی دی او څنګه محاسبه کیږي؟
د انسټیټیوټ د COVID-19 مړینې کاري ډلې لخوا د مړینې اضافي ډیټا تحلیل کړه او وموندله چې د مړینې ټولیزه کچه د وړاندوینو په پرتله د مړینو په شمیر کې زیاتوالی ليدل شوی.
د دې ډلې ویاند کیرن کټر SBS نیوز ته وویل چې ډیر مړینې موضوع هغه مهال مطرح کيږي چې "تاسو په یو کال کې د مړینو ټولټال شمیر او د مړینې متوقع شمیر ترمنځ توپیر ته اشاره وکړئ".
"موږ وړاندوینه کړې وه چې په ۲۰۲۲ کې به ۱۷۲،۰۰۰ مړینې وې که چیرې وبا نه وای او په حقیقت کې دا شمير۱۹۲،۰۰۰ و. دا د ۲۰،۰۰۰ ډیر مړینې توپیر زموږ د مړینې ډیر شمیر جوړوي ."
اغلې کټټر وویل چې د مړینې وړاندوینه شوې کچه د تیرو کلونو د معلوماتو او مړينو پراساس وه ، که چیرې کومه وبا نه وه راغلې.
ایا COVID د زیاتو مړینو لپاره ملامت دی؟
اغلې کټر وویل چې د ۲۰،۰۰۰ اضافي تلفاتو څخه د۱۰۳۰۰ مړینې اصلي لامل COVID-19 و. د مړینو شاوخوا ۱۵ سلنه هغه خلک وو چې د مړینې په وخت کې یې کوویډ درلود ولې بيا ویروس د دوی د مړینې اصلي لامل نه و مګر پر ناروغه کس يې ناوړه اغيز کړې وه.

Experts say remaining up to date with COVID-19 vaccines can help decrease excess mortality caused by COVID-19. Source: AAP / Diego Fedele
پداسې حال کې چې ډیری اضافي مړینې د زاړه عمر ګروپونو کې وې، په ۲۰۲۲ کې د ټولو عمر ګروپونو کې د مړینې زیاتوالی د پام وړ وه.

Australia is estimated to have recorded nearly 20,000 more deaths than expected in 2022, according to research released by the Actuaries Institute. Source: Supplied / Actuaries Institute
د کوویډ اغیزه د مړینې څخه لا ډير هاخوا پراخه دي
اډرین ایسټرمن، د سویلي آسټرالیا په پوهنتون کې د بایوسټیټیسټیک او ایپیډیمولوژی رییس دی، ښاغلی وايي، د COVID-19 اغیزه د هغه خلکو شمیر څخه هاخوا پراخه ده چې د ویروس له امله مړه شوي دي.
هغه وویل: "دلته کلک شواهد شتون لري چې په کوويډ د اخته کسانو لس سلنه د اوږدې مودې روغتیایی ستونزو سره مخ دي."
"دا یوه لویه شمیره ده، دا به زموږ په روغتیایی سیسټم ډیر فشار راوړي ... موږ پوهیږو چې دا د ډیمنشیا خطر زیاتوي، دا د زړه د ستونزو خطر خورا زیاتوي او همداسې نور ."