Punti Ewlenin
- Għandek tkun ċittadin/a Awstraljan/a u jkollok tal-anqas 18-il sena biex tivvota
- Tista’ tirreġistra onlajn jew tibgħat formula fuq il-karta
- Il-websajt tal-Kummissjoni Elettorali Awstraljana (AEC) toffri informazzjoni f’diversi lingwi, u informazzjoni bħala gwida li faċli tinqara bl-Ingliż
L-elezzjoni federali hija opportunità biex tgħid kif taħsibha billi tivvota biex ikun elett il-gvern li jmiss fl-Awstralja.
Jien eliġibbli biex nirreġistra?
Għalkemm il-votazzjoni hija ta’ bilfors għall-biċċa l-kbira tan-nies fl-Awstralja, l-ewwel għandek tiċċekkja jekk intix eliġibbli.
“Kull min huwa ċittadin Awstraljan u għandu 18-il sena jew aktar huwa eliġibbli biex jirreġistra biex jivvota,” jispjega Evan Ekin-Smyth, kelliemi għall-Kummissjoni Elettorali Awstraljana (AEC).
“Imma għandek tkun fuq ir-reġistru elettroali jekk trid li tivvota.”
Skont l-AEC, kważi 400,000 ċittadin ġdid Awstraljan rreġistraw biex jivvutaw waqt dan iċ-ċiklu elettorali
Voting Centre Source: AEC
Meta għandi nirreġistra?
“Aħna ninkoraġġixxu lill-Awstraljani kollha ġodda biex jirreġistraw kmieni kemm jista’ jkun hekk kif isiru eliġibbli biex hekk jikkontribwixxu għall-futur tal-Awstralja,” jgħid Mohammad Al-Khafaji, CEO tal-Federazzjoni tal-Kunsilli tal-Komunitajiet Etniċi fl-Awstralja (FECCA).
L-għeluq tar-reġistrazzjoni huwa ssoltu ġimgħa wara li d-data tal-elezzjoni tkun tħabbret. Ikollok ġimgħa wkoll biex taġġorna d-dettalji tiegħek jekk inti diġà rreġistrat/a.
“Imma m’għandekx għalfejn tistenna għall-aħbar tal-elezzjoni,” jgħid Ekin-Smyth.
“Tista’ tirreġistra issa.”
Kif nirreġistra?
Tista’ tirreġistra billi tuża sempliċement formula onlajn. Tista’ tirreġistra billi tuża s-smartphone tiegħek.
Jekk tippreferi, formuli tal-karti biex tirreġistra dawn jinkisbu minn kull uffiċċju tal-AEC, jew billi ċċempel 13 23 26 biex tirċievi waħda bil-posta.
Irid ikollok xi tip ta’ identifikazzjoni bħall-passaport Awstraljan, il-liċenzja tas-sewqan jew ċertifikat ta’ ċittadinanza.
Jekk ma jkollokx xi forma ta’ identifikazzjoni, jew tlift dawn id-dokumenti, importanti li tapplika għalihom ukoll bil-quddiem.
Iż-żmien li tistenna għall-ħruġ ta’ dokumenti ta’ identifikazzjoni jista’ jvarja minn ġuriżdizzjoni għall-oħra, u f’xi każijiet jista’ jieħu sa erba’ ġimgħat. 
Source: AEC
Irrid nirreġistra għal kull elezzjoni?
Hekk kif titniżżel fuq ir-reġistru elettorali tkun tista’ tivvota f’kull elezzjoni federali, statali jew lokali fil-futur.
Għalhekk huwa essenzjali li żżomm id-dettalji tiegħek aġġornati.
Ikollok ġimgħa wara li tkun tħabbret l-elezzjoni biex tiżgura li d-dettalji tiegħek fuq ir-reġistru elettorali jkunu korretti, jgħid Ekin-Smyth.
“Aħna nibagħtu nfakkru lil dawk li jkunu bidlu darhom, per eżempju jekk nirċievu l-informazzjoni. Imma huwa importanti li meta tibdel darek jew tibdel ismek, li taġġorna d-dettalji tiegħek.”
Jekk m’intix ċert/a jekk intix fuq ir-reġistru elettorali ċċekkja fuq jew ċempel 13 23 26.
Għajnuna biex tgħinek tirreġistra
Kemm l-AEC u s-servizzi ta’ sapport fil-komunità fl-Awstralja jipprovdu għajnuna biex jgħinu lil dawk li jkunu se jivvutaw għall-ewwel darba li jista’ jkollhom diffikultajiet fil-lingwa jew minħabba l-kultura tagħhom.
“Aħna rridu nifhmu li xi nies li jiġu minn pajjiżi fejn huma skoraġġiti li jivvutaw,” jgħid Al-Khafaji.
“Għalhekk hemm bżonn ta’ bidla fil-mentalità. Aħna rridu li niżguraw li n-nies iħossuhom fiduċjużi li meta jivvutaw, il-vot tagħhom ikun jgħodd u li ma jkunx hemm intimidazzjonijiet jew konsegwenzi għalihom.”
Il-websajt tal-AEC tinkludi l-linji gwidi tal-eliġibilita u r-reġistrazzjoni, maqluba bil-lingwa tiegħek. Jipprovdu wkoll Servizz ta' Interpretar bit-Telefown.
Source: AEC
Organizzazzjonijiet multikulturali lokali huma importanti biex jilħqu l-komunitajiet tagħhom biex jgħinu lil dawk li m’humiex ċerti fejn jibdew bil-proċess ta’ reġistrazzjoni.
Ivy Zhuo hija ħaddiema mal-Migrant Resource Centre Tasmania (MCR Tas) biex tissapportja lin-nies jissetiljaw.
“Aħna noffru servizz b’ħaddiema b’aktar minn kultura waħda. Pariri dwar ċittadinanza u l-votazzjoni huma tnejn mill-aktar affarijiet li jistaqsu dwarhom,” tgħid Ms Zhuo.
It-tim tagħna li jgħin fl-issetiljar u voluntieri mħarrġa jwieġeb għall-mistoqsijiet bħal "Eliġibbli li nivvota?", "Kif nirreġistra? u " Għandi nivvota?"
Il-websajt tipprovdi wkoll informazzjoni permezz tas-Soundcloud biex in-nies ikunu jistgħu jitgħallmu dwar kif jirreġistraw biex jivvutaw billi jisimgħu rekordings bil-lingwa tagħhom.
X’jiġri jekk ma nirreġistrax biex nivvota?
Jekk tonqos li tivvota jista’ jwassal għal multa. Il-votazzjoni hija ta’ bilfors, imma aktar importanti huwa li żżomm f’moħħok li tkun qed tonqos milli tgħid kif taħsibha dwar it-tmexxija tal-pajjiż jekk ma tirreġistrax.
