Hejmara mezin a lawirên ku di agirê daristanan de li Australya hatin kuştin dibe ku tevahiya pergala ekolojiyê hilweşîn e

Parêzvanên sirûştê û zanyar ditirsin ku agirên daristanan yên beşine ji Australya wêran kirin, bandoreke karesatî li ser şînyayî û lawiran bike.

Vets and volunteers treat Koalas at Kangaroo Island Wildlife Park, on Kangaroo Island. Source: AAP

Mezinahiya cureyên şînayî û lawirên ku li Australya di encama agirên daristanan mirî bi temamî nayê zanîn.

Lê dema ku agir li herêmeke hevbeş diqewime û hema hema meziniya xwe bi qasî Îngilistanê ye, zaniest ditirsin ku encameke hov hebe.

Piraniya lawirên ku ji kirîza nedîtî revîn dê di dawiyê de winda bibin.

"Tewra heywanên ku ji nişkê ve ji agir û dûman nehatine kuştin, piraniya wan dê di dawiyê de bimirin," Profesor Martine Maron got.

Piraniya lawirên ji ber agiran reviyan dê jiyanê ji ber birînan dest bidin.

"Tev ku lawirên ku ji nişkê ve ji agir û dûmanê nehatine kuştin, piraniya yên aware bûyî dê di dawiyê de bimirin," Profesor Martine Maron got.

Veterinarian at Taronga Wildlife Hospital Larry Vogelnest, NSW Minister for the Environment Sussan Ley, and nurse Fle Evans with a red-necked wallaby joey. Source: AAP

Profisor Maron, ji Zanîngeha Kwînzland beşê zanistiya Erd û Hawîrdorê, dibêje lawirên ku rizgar bûnî yan ê ji birçîbûnê bimrin yan jî dê werin xwarin.

“Ji bo gelek lawiran, dê xwarin kêm be, şûnên parastî bo demeke dirêj di hin dozan de kêm be, ta ku ew şûnana vedigerin wek demên berê,” wê got.

“Pirsgirêk ewe ku gelek şûnên ne-şewitî li van cihan nînin, û helbete, li warên ne-şewitî lawir li wir hene, ku wan cihan bikar tînin.”

Li gor gotina profisor Chris Dickman ji Zanîngeha Sydney beşê zanist û hawirdorê ku di encama agirî de bi kêmanî milyarek lawir hatin kuştin.

Thousands of kilograms of carrots and sweet potato were dropped across fire-affected areas in New South Wales last week. Source: NSW National Parks and Wildlife Service

Ew jimara têne çivîk, xijende, guhandar, bilî ji barçêmik, beqan, Mêş û mûriyan e.

Wekî parêzvan şîrove dikin, ku rayedarên hukûmî û pisporên ne-hukûmî lez dikin ku jimara rastîn aşkere bikin.

Gelek ji komên parêzvanên Australî ditirsin ku vî agirî bandoreke mezin li ser darûberan û lawirên wek kiwala (koala) di nav de kiribe, herweha lawirên din jî di nav de.

“Em dizanin ku bandorê li beşekî mezin ji lawiran kiriye, lê min îroj bihîst ku gelek ji cihên wan li New South Wales bandor lê nabûne,” wê got.

Digel ku hukûmet, zanist û civak di encama agirî de nêzîkî hevûdin dibin, bandoreke nediyar heye.

“Gelekî girînge ku zanist biçin û bibînin ku çawa bûyerê bandor haniye ser rewşê, Profisor Maron got.

“Nîşana baş ev e ku, di baweriya min de ku peyam dighêje xelkê, û xelk encamên erênî hêvî dikin, ji bo alîkariya rewşê bike, û ji bo pêşîyê li tiştê xirabtir bigirin.”

With AAP.