တၢ်ကစီၣ်တဝၢဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်ဖံးတၢ်မၤတၢ်ဒ်လဲၣ်

တၢ်ကစီၣ်တဝၢအတၢ်သဘျ့ဒီး ကမျၢၢ်တၢ်ကစီၣ်အမဲာ်ဖံးအက့ၢ်အဂီၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်မးတခါလၢတၢ်အိၣ်ပှဲၤဒီးဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ်အကံၢ်အစီလၢအဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ် လၢအမ့ၢ်တၢ်လီၢ်တခါ မ့တမ့ၢ် ထံကီၢ်တဘ့ၣ်လၢ ထံဖိကီၢ်ဖိဒီး ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢအကပာ်ဖျါထီၣ် တဲဖျါထီၣ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဆိကမိၣ် အတၢ်ထံၣ်တၢ်ပာ်သးသ့ၣ်တဖၣ် ဒီး မၤန့ၢ်ဒီး ဆဲးကျံးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢအတလိၣ်ဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး တၢ်နုာ်လီၤဂီၤစုဂီၤခီၣ် တၢ်မၤတံာ်တာ် မ့တမ့ၢ် ပဒိၣ်လၢအပၢတၢ်တဖု အတၢ်မၤတံာ်တာ်အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

Credit: AAP Image/Joel Carrett

တၢ်ကစီၣ်တဝၢအတၢ်ဘျ့န့ၣ် ဖဲထံကီၢ်တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်အပူၤ မ့ၢ်တအိၣ်ဒီး တၢ်အုၣ်ကီာ်ဘၣ်နာ်သက့ အီစထြ့လယါကီၢ်အံၤ ဖဲ World Press Freedom Index — ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်တဝၢလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်သဘျ့စရီ အပတီၢ်အပူၤန့ၣ် ထံကီၢ်လၢအအိၣ်ရဲၣ်လီၤသးသ့ၣ်တဖၣ်အကျါ အီစထြ့လယါကီၢ်အံၤအိၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲအပတီၢ် ၄ဝ န့ၣ်လီၤ.

အဃိဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ်အပူၤတၢ်ကစီၣ်တဝၢအသနၢၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်? ပှၤဘိးဘၣ်ရၤလီၤကွဲၤထံၣ်ဟူမ့တမ့ၢ်ကွဲၤလ့လိၤအပှၤမၤတၢ်ဖိလၢကမျၢၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ပှၤဘိးဘၣ်ရၤတၢ်ကစီၣ်ဖိလၢအမၤတၢ်ဖဲပှၤနီၣ်တဂၤပၢတၢ်ကစီၣ်သန့သ့ၣ်တဖၣ် မ့တမ့ၢ် state-sponsored media တၢ်ကစီၣ်လၢပဒိၣ် မ့တမ့ၢ် ပှၤဟံးထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖု ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအီၤန့ၣ်လီၤဆီလိာ်အသးဒ်လဲၣ်?

မ့ၢ်ဘၣ်တဲအီၤယိယိဖိန့ၣ် တၢ်လၢ state-sponsored media န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ကစီၣ်သန့လၢအကတိၤဂ့ၤပဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.