တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်
- ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအနွံန့ၣ် အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲတနံၣ်တဘျီတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤဖးဒိၣ်လၢအဒုးသ့ၣ်ပှၤကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဃးပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအဂ့ၢ်.
- ကိးနံၣ်ဒဲး, ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအနွံန့ၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်မၤလၤကပီၤအီၤလၢအအိၣ်ဒီးအခိၣ်တီလီၤဆီလိာ်အသးန့ၣ်လီၤ.
- အီစထြ့လယါကီၢ်ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲကီၣ်ကးကရၢ မၤဝဲတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအါမး ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤကီဘၣ်ခဲအဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- အပူၤကွံာ်နံၣ်ဆံဖှိၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်, ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအနီၣ်ဂံၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဟဲအါထီၣ်ဝဲဒၣ် အါန့ၢ်ခံဆးန့ၣ်လီၤ.
ကိးနံၣ်ဒဲး, ပှၤကညီလၢအကကွဲၢ်အါမး ဘၣ်သဂၢၢ်ဒီးတၢ်အိၣ်သးလၢအမၢဆူၣ်အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်ကွံာ်လၢအဟံၣ်အဃီ လၢတၢ်ဃုမၤန့ၣ်တအိၣ်ကဒုတၢ်ပူၤဖျဲးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအနွံဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤ ထီဘိန့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဝဲဒၣ်အီၤဖဲ မုၢ်ဒဲးနံၤ တုၤလၢ မုၢ်ဘူၣ်အနံၤ လၢအပၣ်ဃုာ် လါယူၤအသီ ၂ဝ ဒ်အမ့ၢ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအမုၢ်နံၤ World Refugee Day န့ၣ်လီၤ.
ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအနွံ အဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤမၤအီၤဖဲဆ့ၣ်ဒနံၤဝ့ၢ် ဖဲ ၁၉၈၆နံၣ် ဒ်အမ့ၢ်တၢ်မၤအီၤလၢ Austcare န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၈၇နံၣ်န့ၣ် အီစထြ့လယါကီၢ်ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲကီၣ်ကးကရၢမိၢ်ပှၢ် — Refugee Council of Australia (RCOA) ကဲထီၣ်ဝဲ ကရၢလၢအရဲၣ်ကျဲၤမၤသကိးပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအနွံအံၤ ဒီး မုၢ်နံၤမုၢ်သီအံၤ လၢခံန့ၣ်ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ် မူးတခါလၢအဘၣ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ်မၤလၤကပီၤအီၤကိးနံၣ်ဒဲးသကုၤအီစထြ့လယါကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ဖဲ ၂ဝဝ၄နံၣ်န့ၣ် ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲကီၣ်ကးကရၢမိၢ်ပှၢ် (RCOA) ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်မူဒါလၢတၢ်ကမၤလၤကပီၤမုၢ်နံၤမုၢ်သီအံၤလၢထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်အပတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
Adama Kamara, လၢအမ့ၢ် ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲကီၣ်ကးကရၢမိၢ်ပှၢ် (RCOA) တၢ်ကရၢကရိအခိၣ်ဒိၣ်ကတၢၢ်ခံဂၤတဂၤ စံးဝဲ ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအနွံ အတၢ်ပညိၣ်အခိၣ်သ့ၣ်အကျါ တခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ကသ့ၣ်နီၣ်မၤလၤကပီၤ တၢ်ဂ့ၤလၢ ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ပၣ်ဃုာ်မၤသကိးဒီး ဟ့ၣ်ဆၢက့ၤတၢ်ဖဲ အီစထြ့လယါအပှၤတဝၢအပူၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
Adama Kamara, RCOA’s Deputy Chief Executive Officer. Credit: RCOA
တၢ်ပညိၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအပှၤတဝၢဒီး ပှၤတဝၢလၢအတမ့ၢ်ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ် အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်နၢ်ပၢၢ်ကအိၣ်အါထီၣ်ဒီး တူၢ်လိာ်ခီၣ်ဆၢသကိးလိာ်သးတဂၤဒီးတဂၤလၢအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.Adama Kamara, Deputy Chief Executive Officer, RCOA
ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအနွံ ကိးနံၣ်ဒဲး အတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်ခိၣ်တီ
ကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ် ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအနွံအံၤ အိၣ်ဝဲဒၣ်ဒိးအတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်ခိၣ်တီလီၤဆီလိာ်အသးန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢအဒုးသ့ၣ်ညါအါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢအဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲလၢအအိၣ်ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အပူၤ ဒီး မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်မၤစၢၤပှၤတဝၢလၢအတကွီၣ်ဖးလဲၢ် ကနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ် တၢ်ကဲပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲန့ၣ်မၤအသးဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီမိၢ်ပှၢ်န့ၣ် ကမၤဃူမၤဖိဒီး ဆှၢတၢ်ကစီၣ်လၢအကသလၣ်လီၤအသးသကုၤထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်, မၤအါထီၣ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ ဒီး တၢ်ဂဲၤလိာ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢအဒုးသ့ၣ်ညါအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အိၣ်ဒီးတနံၣ်တဘျီ တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီမိၢ်ပှၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်ဝဲတၢ်မၤစၢၤလၢ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီး တၢ်မုာ်လၤသးခု တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီတကလုာ်, ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ဟဲစိာ်န့ၢ်ပှၤနီၣ်တဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤတဝၢမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်ကရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢအထူအထံးလီၤဆီလိာ်အသးအကလုာ်ကလုာ် ကဟဲပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်လိာ်သးတပူၤဃီဖဲ တၢ်ပညိၣ်ခိၣ်တီတခါဃီအဖီလာ်အံၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်တၢ်တခါလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်စိတၢ်ကမီၤဖးဒိၣ်လၢအဒုးသ့ၣ်နီၣ်လိာ်ပသး ဒ်အမ့ၢ် ပမ့မ့ၢ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်လီၤဆီလိာ်သးအကလုာ်ကလုာ်ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဘျးစဲလိာ်သးတပူၤဃီ ဒ်သိးပမ့ၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအသိးန့ၣ်လီၤ.
ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအတၢ်သးစွံကတုၤ
Oliver Slewa မ့ၢ်ဝဲ ပီၢ်ရီလၢအအိၣ်ဖဲဒ့ၣ်ဒနံၤဝ့ၢ်တဂၤဒီး မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအနွံ အပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါခၢၣ်စးတဂၤန့ၣ်လီၤ. တချုးအဝဲဟဲတုၤအိၣ်ဆိးဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤ ဖဲ ၁၉၉၄နံၣ်ဒ်ဘၣ်အခါန့ၣ် အဝဲမ့ၢ်ပှၤဒိၣ်ထီၣ်ဖဲ Assyrian ဟံၣ်ဖိဃီဖိအကျါ ဖဲ Iraq ကီၢ်ပူၤ ဒီး လဲၤခီဖျိဝဲဒၣ် Jordan, Turkey ဒီး Greece ထံကီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် တဆီဘၣ်တဆီ ဒ်သိးပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲတဂၤ အသိးန့ၣ်လီၤ.
Mr Slewa စံးဝဲ တၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢအမ့ၢ်တၢ်ပျံၤတီၢ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကလီၤကယာ်ကွံာ် ကလီၤမၢ်ကွံာ်အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်ယံၤဝဲဒၣ်လၢအနံၣ်အါမး ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ဖဲလၢ ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ် စးထီၣ်အတၢ် အိၣ်ဆိးဆီလီၤ တၢ်လဲၤကျဲလံတဘျီန့ၣ် တၢ်တူၢ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘျါက့ၤသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
အဝဲနာ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သးအဒိၣ်ကတၢၢ်လၢအမၤဘျါက့ၤပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအတၢ်တူၢ်ဘၣ်န့ၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်အိၣ်ဒီး “တၢ်သးစွံကတုၤ”, ဒီးစံးဝဲဒၣ် "တၢ်မၤဘျါက့ၤတၢ်တူၢ်ဘၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ်မုၢ်တနံၤတနံၤ ဖဲလၢနစးထီၣ်ယီၢ်လီၤ အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအခါန့ၣ်လီၤ".
တၢ်တဲသကိးတၢ်ဒီးပှၤဂုၤပှၤဂၤ, တၢ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤပတၢ်လဲၤခီဖျိသ့ၣ်တဖၣ်, အိၣ်ဒီးတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးတၢ်လဲၤခီဖျိအံၤ လၢအတအိၣ်ဒီးတၢ်ပဲၤဖးနီၤဖးအီၤဘၣ်ဒီး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်တူၢ်လိာ်ခီၣ်ဆၢအခီ တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ကဲထီၣ်ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲန့ၣ်လီၤ. ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်တူၢ်လိာ်, တၢ်ပာ်ပနီၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ကဲန့ၣ်, ယဆိမိၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်လၢအမၤဘျါက့ၤတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဆီဘၣ်တဆီန့ၣ်လီၤ.Oliver Slewa, RCOA ambassador
RCOA ambassador, Oliver Slewa Source: Supplied / Supplied by RCOA
'မဲာ်သကိးမဲာ်' အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ
ဖဲပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအနွံအတီၢ်ပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤဒီး တၢ်ဆၢကတီၢ်အဂုၤအဂၤလၢတလၢကွံာ်မုၢ်နံၤမုၢ်သီအံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲကရၢမိၢ်ပှၢ် (RCOA) မၤဝဲဒၣ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒီး တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢအလီၤဆီလိာ်အသးသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ.
မဲသကိးမဲာ် တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤန့ၣ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအါမးအကျါတခါ လၢအဘၣ်တၢ်မၤအီၤဖဲပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအနွံဒီတကတီၢ်ညါအပူၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ဝဲတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတခါလၢ အဒုးသ့ၣ်ညါပာ်ဖျါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဒီး တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်မၤလိဖုၣ်ကိး လၢအဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢ RCOA မီၢ်သီခၢၣ်စးဒီး ခၢၣ်စးပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲလၢကတိၤလီၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်နီၤလီၤအဝဲသ့ၣ်အတၢ်လဲၤခီဖျိတဆီဘၣ်တဆီတုၤလၢအတုၤဆူတၢ်ပူၤဖျဲးအလီၢ်ဒီး ဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ပှၤကၠိဖိသ့ၣ်တဖၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢကမၤလိဘၣ်ဃးပှမဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ ဒီးအဝဲသ့ၣ်တၢ်လဲၤခီဖျိအဂ့ၢ်အကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအတၢ်ပၣ်ဃုာ်မၤသကိးဟ့ၣ်ဆၢက့ၤ တၢ်ဖံးတၢ်မၤဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢ တီၤဖုၣ်ကၠိဒီး တီၤခၢၣ်သးကၠိဖိသ့ၣ်တဖၣ်, ကၠိသရၣ် သရၣ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ကရူၢ်လၢအသးစၢၢ်ဆၢလၢအအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
Face-2-Face program workshop Credit: RCOA
ပှၤလီၢ်အိၣ်ကမှံအနီၣ်ဂံၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဟဲအါထီၣ် အါန့ၢ်ခံဆး
အပူၤကွံာ်နံၣ်ဆံဖှိၣ်အတီၢ်ပူၤ, ပှၤဘၣ်ပာ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်ကွံာ်ဟံၣ်ဃီ ဒီးကဲထီၣ် ပှၤလီၢ်အိၣ်ကမှံအနီၣ်ဂံၢ်န့ၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ် အါန့ၢ်ခံဆးန့ၣ်လီၤ. ပှၤလီၢ်အိၣ်ကမှံအနီၣ်ဂံၢ်လၢအအိၣ်ပာ် ၄၁ကကွဲၢ်န့ၣ် တုၤလီၤဖဲ ၂ဝ၂၂ လါယူၤအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ဟဲအါထီၣ်ဝဲဒၣ်တုၤလၢ ၁ဝ၃ကကွဲၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်သိးလၢဂာ်တဲာ်ဂီၤအတၢ်ပာ်ဖျါအသိး ဖဲ ၂ဝ၁ဝနံၣ်အခါန့ၣ် ပှၤကညီ ၁၅၉ဂၤအကျါ ၁ဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအဘၣ်ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးဒီး ခဲကနံၣ်အံၤန့ ပှၤကညီ ၉၅ဂၤအကျါ ၁ဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ဆူၣ်ကွံာ်လၢအဟံၣ်အဃီအဃိ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ပှၤလီၢ်အိၣ်ကမှံအနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးန့ၣ် ဟဲအါထီၣ်ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
Ms Kamara စံးဝဲဒၣ် အီစထြ့လယါကီၢ်ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲကီၣ်ကးကရၢမိၢ်ပှၢ် (RCOA) ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် အီစထြ့လယါပဒိၣ်လၢ အကမၤအါထီၣ် တၢ်တူၢ်လိာ် ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအနီၣ်ဂံၢ်ဖဲတၢ်ဟ့ၣ်သးကညီပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဂ့ၢ်ဝီအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ (Humanitarian Program) အဖီလာ်န့ၣ်လီၤ.
