Professor Clare Collins yog ib tug kws teeb txheeb ntwam lub tsev kawm School of Health Sciences dietician ntawm txhooj faj lem University of Newcastle thiab tau txais cov khoom plig rau cov kev teeb txheeb txog nutrition thiab dietetics research.
Nws tau qhia rau SBS Radio Hmong Program tias yog thawj zaug uas lub koom haum Dietician Association of Australia tau tsim tsa lub koom txoos Smart Eating Week pib txij hnub tim 12-18 February 2018 coj los txhawb nqa kom tej neeg coj cuj pwm noj zaub mov zoo rau lub cev thiab los txheeb xyuas tej xov xwm raws li qhov muaj tseeb tiag vim muaj xov xwm ntau heev txog kev noj qab nyob zoo rau tiam neej digital age no lawm.
"Peb paub tias yeej tsis coj tej cuj pwm noj zaub mov zoo hauv teb chaws Australia no, vim muaj tej zaub mov txog li 1 feem 3 uas peb noj ntawm yog tej zaub mov tsis zoo (Junk food) xwb." Raws li Prof Clare Collins uas yog ib tug Accredited Practicing Dietitian thiab yog tus kis ntawm lub koom haum Dietitians Association of Australia.

Australian Guide to Healthy Eating- Eeeemmanuel-CC BY SA 4.0-Wikimedia Commons Source: Wikimedia Commons
Feem ntau ces Medicare yeej cover tej nqe mus ntsib thiab cuag cov dieticians tib si thiab. Cov neeg tau cov mob ntev li ntshav qab zib thiab mob plawv ntawd ces zeskais Collins xav kom lawv nug tej clinic, medical centers, community health centers los yog tej tsev kho mob lawv siv ntawd seb puas muaj kev pab cuam thiab npaj kom lawv tau ntsib cov dieticians no li cas. Cov neeg muaj nyiaj tuav pov hwm tswv kev noj qab haus huv ntiag tug (Private Health Insurance) ces tsis tas tos referral ntawm kws kho mob li cia li mus siv cov Dietetic Clinics xwb los tau. Tab sis yeej tseem muaj coob leej ntau tus tsis paub xyov yuav ua li cas thiab thov cov kev pab cuam no qhov twg siv thiab.
Professor Collins hais tias kom cov neeg mus txheeb xyuas lub koom haum Dietician Association of Australia (DAA) lub vam sab thiab ntaus nej tus postcode xwb ces yuav muaj peev xwm nrhiav tau cov diatetic clinics nyob ze nej siv, los yog nrog cov Dieticians tham rau ntawm lub koom txoos Smart Eating Week txij tim 12-18/02/2018 yog nej muaj Twitter los yog Instagram account ces mus nyem hashtag koom tau. Ntxiv ntawd los Professor Collins tseem qhia ntxiv tias nws pawg neeg teeb txheeb ntawm txhooj faj lem University of Newcastle yeej tau tsim ib co lus nug hua ua Healthy Eating Quiz uas tau txais kev txhawb nqa los ntawm lub koom haum DAA uas koj teb tau ntawm no . Yog ib cov kev ntsuam xyuas uas koj tsuas siv sij hawm li 5 ntiag tiv los teb cov lus nug xwb ces mam li muaj ib cov lus luv luv qhia rau koj tias koj txoj kev noj qab nyob zoo cuam tshuam txog kev noj zaub mov ho zoo li cas.

Fruits and vegetables-OpenClipart-Vectors-CCO Creative Commons-Pixabay Source: Pixabay
"Teb zaub los yeej yog ib cov zaub mov muaj txiaj ntsim. Yeej muaj tseeg tiag tias muaj ib txhia zaub thiab txiv yeej muaj ib cov txhiaj ntsim zoo rau tib neeg lub cev tab sis cov kev tau noj tej zaub mov no qee zaus xwb yeej pab tsis tau kom koj tau txais kev noj qab hauv huv thiab pab tswj tau koj tej ceeb thawj li koj noj zaub kom ntau. Yog li thiaj xav taw qhia yooj yooj yim rau sawv daws tias yuav tsum muaj ib nrab ntawm koj lub phaj noj mov yog zaub, los yog koj lub thawm ntsim sub yuav tsum muaj ib nrab zaub. Xav kom neeg Australia yuav tsum noj cov zaub ua tau lawm li 2 khob thiab ib nrab khob los yog noj salad li 5 khob me rau ib hnub twg. Qhov tseem ceeb tshaj ntawd xav kom pej xeem Australia noj zaub kom ntau tshaj li 2 npaug los yog 3 npaug ntawm tej lawv noj tam sim no ntxiv." Raws li Professor Clare Collins hais.
Yeej yog li cov kev taw qhia uas tej dieticians thiab nutritionists qhia tab sis tseem muaj ib txhia txiv neej thiab me nyuam tsis nyiam noj zaub li. Tab sis Professor Collins hais tias yeej muaj hauv kev pab tau thiab nws qhia tias yog tim dab tsi thiab yuav ua li cas.
"Yeej muaj ntau nqe, thawj yam mas yog tim peb tag kev cia siab sai heev tom qab hais kom peb tsev neeg noj zaub thiab lawv tsis noj ces cia li tso tseg tsis hais kom lawv noj ntxiv lawm. Thiab ib txhia txiv neej los pheej yws thiab tib li ub li no tias kuv tsis nyiam noj zaub brussel sprout los yog ib yam zaub dab tsi kiag li. Nqe ob tuaj, ces tsis muaj neeg paub tias muaj ib tug ntawm plaub tug neeg twg los yog muaj txog li 25% ntawm ib cov neeg yeej yog cov uas nplaig sim tau ib yam dab tsi ces pheej hais tias tsis xis nws li vim zoo li pheej muaj ntsis iab rau nws uas yeej txawv cov uas tsis muaj cov teeb meem no. Tab sis yog pheej noj tas mus li ntev tuaj ces kuj swm lawm thiab. Ntxiv ntawd los yuav tau tsis txhob ua tej zaub ntawv ntev kom txhob daj txhob tuag xim thiab ho siv tej txuj lom, kua qaub los yog roj los sis fwj txob ntsev xyaw rau kom tej zaub ho ntxim qab thiab kom tsis txhob zoo li pheej hnov iab lawm." Said Professor Clare Collins.

Salad-Jill111-CCO Creative Commons-Pixabay Source: Pixabay
"Peb paub tias yog tej neeg noj zaub ntau tuaj ntxiv thiab noj ntau hom zaub ces yuav pab kom lawv tau txais kev noj qab nyob zoo thiab pab kom lawv txhob muaj ceeb thawj tau Kuv xav kom pej xeem Australia noj tej zaub mov muaj txiaj ntsim 5 hom raws li tau qhia uas muaj tej noob qoob loo, zaub, noob txiv, tej khoom xuas mis tsim los yog tej nqai ntshiv thiab tej zaub mov cov neeg tsis noj qaij noj ntawd. Yog peb noj zaub ntau hom kom ntau ntxiv lawm thiab ho noj tej zaub mov khub roj, daws piam thaj, qab zib (Processed foods) ntawd kom tsawg ces yeej yog ib lub tswv yim zoo tshaj plaws pab peb, peb tsev neeg los yog peb tej zejzog kom tau txais kev noj qab haus huv thiab noj qab nyob zoo lawm. Tsis tas li no los yog thaum peb mus yuav zaub nqaij los noj lawm ces yuav ua rau peb txuag tau nyiaj dua thiab yuav tsis tshua yuav tej zaub mov ua tiav es cia noj ntawd lawm thiab. Ces thiaj yog ib lub tswv yim zoo tshaj plaws pab peb lawm, tab sis kuv yeej tseem xav kom txhua theem nom tswv los pab txhawb nqa kom tej neeg coj tej cuj pwm noj tej zaub mov zoo muaj txiaj ntsim rau tej neeg lub cev thiab los tsub se rau tej khoom noj muaj piam thaj qab zib ntau ntawd ntxiv thiab." Raws li Professor Clare Collins tau qhia. #
Koj muaj peev xwm mloog tau cov xov xwm ua lus Hmoob los yog lus Askiv (English) tau raws li cov vam sab hauv qab no:
Mloog tau cov program ib teev tag nrho rau hnub zwj Teeb (Thursday) 6pm AEST (Australian Eastern Standard Time) thiab zwj Hnub (Sunday) 11am AEST ntawm:
Koj muaj peev xwm download cov xov xwm ua ib zaj ib zaj ua lub Hmoob thiab lus Askiv (English) los yog mloog tau ntawm:
Mus download tau SBS Radio app tau hauv Google Play thiab App Store ntawm tso rau koj lub xov tooj ntawm tes ces mloog tau rau 2 hnub hais dhau los saum toj no. Los yog koj muaj lus nug cuam tshuam txog cov kev siv SBS Radio app ces saib thiab nyeem tau ntawm no ntxiv
Tuaj ua tub koom siab thiab caum SBShmong qab hauv SBSHmong Facebook page, tuaj nyem nyiam (Click like) tuaj faib (Share) SBShmong cov xov xwm rau koj tej phooj ywg thiab tawm tswv yim (Comment) ntawm
Thiab yog koj xav share thiab qhia koj zaj dab neeg thiab xov xwm rau xov tooj cua SBS Hmong Program tshaj thiab nthuav rau ib tsoom Hmoob sawv daws tau mloog kom sawvdaws ho hnov txog ces hu xov tooj rau +61 3 9949 2259 nrog SBS Radio Hmong Program tham tau.
Koj muaj peev xwm mloog tau cov xov tooj cua tau raws li lub vam sab ntawm no:
HOBART = 105.7FM
MELBOURNE = 93.1FM / 1224 AM
CANBERRA = 105.5FM / 1440 AM
SYDNEY = 97.7FM / 1107 AM
WOLLONGONG = 1413AM
BRISBANE = 93.3 FM
CAIRNS = 90.5 FM
DARWIN = 100.9FM
PERTH = 96.9FM
SA = 106.3 FM
Thiab tseem mloog tau ntawm digital TV tshooj 38 ntxiv thiab.