Explainer

Daim ntawv teev txog tej lus txhawb thiab thau cov kev muaj suab rau neeg txum tim no hais dab tsi thiab puas txaus ntseeg?

Twb tau teev tej lus POM ZOO thiab TSIS POM ZOO rau cov kev muaj suab rau neeg txum tim hauv tsev tsoom fwv lawm, thiab txhua tsev neeg yuav tau txais ib daig. Nod yog tej uas tsim nyog koj paub txog.

A split image showing the Aboriginal flag and the Torres Strait Islander flag

Pamphlets arguing the Yes and No cases for the Voice to Parliament will soon go out. Source: SBS / Lilian Cao

NTSIAB LUS TSEEM CEEB:
  • Sai sai no ces yuav coj tej lus POM ZOO thiab TSIS POM ZOO coj mus nthuav tawm rau zej tsoom paub. .
  • Thiab kuj yuav coj mus tso rau hauv online rau hnub zwj Quag (Tuesday), ua ntej uas yuav muab xa rau txhua yim neeg Australia..
  • Yeej tsis tau txheeb tias seb tej lus no tseeb los cuav li, ces thiaj ceeb toom rau neeg Australia kom ceev faj txog tej xov xwm cuav.
Sai sai no ces neeg Australia yuav tau txais ib daim ntawv uas lawv tsis tau pom dua los rau lub sij hawm ze txog 25 lub xyoo no.

Daim ntawv ntawd ces yog daim teev txog cov lus POM ZOO thiab TSIS POM ZOO los txhawb nqa kom muaj suab sawv cev rau Australia tej neeg txum tim hauv tsev tsoom fwv, tom qab yuav laug txog ib hlis uas tau muaj cov kev taw qhia txog tej lus no lawm.

Ces tej lus ntawm ob tog no thiaj yuav raug teev rau daim ntawv no thiab yuav raug muab xa mus rau neeg Australia tej tub txais ntawv, uas daim ntawv no kuj yuav teev txog thiab tej xov xwm txog cov kev yuav mus tawm suab.

Tej ntawv no ces yeej yog tej uas tau siv rau yav dhau los thaum tso cai rau zej tsoom tawm suab kho txhooj cai tswj haiv, tab sis twb yuav laug tsis siv rau cov kev tawm suab zaum no thiab.

Yog li ntawd ne, leej twg thiaj yuav tau txais tej ntawv no, thiab tej ntawv no teev txog tej lus dab tsi thiab puas tsim nyog koj ntseeg tej lus ntawd?

Leej twg yuav tau txais daim ntawv teev tej lus no, thiab thaum twg mam xa tuaj tog rau sawv daws tej tub txais ntawv?

Txhua tsev neeg yuav tau txais.

Australia lub koom haum tswj kev xaiv tsa (Australian Electoral Commission - AEC) yog tus yuav coj coj mus tso hauv online rau hnub zwj Quag (Tuesday) sawv ntxov ua ntej yuav luam thiab xa tej ntawv no ntau tshaj 12 roob (million) daim mus rau Australia tej cuab yig.

AEC hais tias yuav pib tej txheej txheem ntawd ''rau ntau limtiam yuav los txog no'' thiab yuav xyuas kom xa tau tsis pub lig dua li ob limtiam ua ntej yuav muaj cov kev tawm suab. Tab sis peb
Woman in glasses waves.
Indigenous Australians Minister Linda Burney uas yog tsoom fwv tus nom lis laj fai neeg txum tim yeej yog ib tug neeg tseem ceeb uas txhawb nqa kom muaj suab sawv cev rau neeg txum tim. Source: AAP / Lukas Coch
Thaum xub mas pab nom Labor yeej ua xyem xyav tsis tshua xav tso cai tsim cov ntawv teev tej lus txhawb thiab thau cov kev muaj suab sawv cev rau neeg txum tim hauv tsev tsoom fwv, vim nws cav tias siv tsis tau lawm txij li thaum Australia tau muaj cov kev tawm suab kho txhooj cai tswj haiv xyoo 1999.

Tab sis pab nom koom tswj (Coalition) tau hais kom yuav tsum ua, ces thaum kawg Labor thiaj muaj peev xwm tsim tau tsab cai referendum machinery bill hauv tsev tsoom fwv lawm.

Ces thiaj li yog ib co hauj lwm ntau heev uas yuav tau los muab txhais ua lwm hom lus thiab. AEC cia siab tias tej ntaub ntawv no yuav raug txhais ua 55 hom lus, uas suav 20 hom lus neeg txum tim nrog thiab.

Puas tsim nyog kuv ntseeg tej lus ntawd?

Yeej tsis tau txheeb tej lus pom zoo thiab tsis pom zoo txhawb nqa no tias seb tseeb los cuav li, tab sis SBS News yeej tab tom yuav los txheeb tej lus teev rau daim ntawv uas POM ZOO thiab TSIS POM ZOO no seb zoo li cas tiag.

Lub koom haum AEC qhia tias nws lub luag hauj lwm ces ''tsuas yog tus neeg xa'' tej ntawv no xwb, thiab yuav teev tej lus no no raws nraim li tej neeg hais xwb - tsis kho dab tsi li.
Thiaj xav kom neeg Australia ceev faj rau tej xov xwm cuav los yog tej lus puab quav ciab uas yuav ua rau muaj kev totaub yuam kev, thiab yuav tau '

"Vim muaj tej lus nchav uas tej zaum yuav ua rua muaj kev tu siab li ua rau ib tug twg chim, npau taws los yog ntshai thiab yuav ua rau tej xwm txheej no kis ras toj ras pes tau. Yog tias koj pom tej yam uas ua rau koj chim thiab xav teb, ces xav kom koj cheem koj tus kheej thiab ua tib zoo xav tias vim li cas thiaj ua rua koj xav li ntawd,'' tej no ces yog tej ntawv no tau teev txog.

Daim ntawv uas POM ZOO txhawb kom muaj suab rau neeg txim tim hais li cas?

Daim ntawv no kuj tau teev txog peb (3) co laj thawj tseem ceeb uas tsim nyog muaj suab li no:
  • Tsuas yog ib cov kev lees paub txog Australia tej neeg txum tim rau hauv txhooj cai tswj haiv thiab yog ib cov kev hwm tej kab lis kev cai uas tau muaj los ntev txog li 65,000 xyoo xwb.
  • Yog cov kev mloog neeg txum tim tej lus tawm tswv yim txog ntau yam uas yuav muaj tau teeb meem rau lawv xwb, kom thiaj pab tsoom fwv muaj cov kev txiav txim siab zoo tuaj ntxiv xwb.
  • Yuav pab lis tau tej dej num noj qab haus huv, kev kawm, hauj lwm ua thiab tej vaj tse nyob pab rau neeg txum tim tau zoo dua. .
Daim ntawv us pom zoo txhawb nqa no thiaj xub pub sob lus tias:

"Tawm suab POM ZOO kom thiaj tsim tau lub neej pem suab zoo dua rau Australia tej neeg txum tim Aboriginal thiab Torres Strait Islander thiab tag nrho txhua tus neeg Australia. Tawm suab POM ZOO los tsim kev koom npoj, kev cia siab thiab ua tau ib yam dab tsi zoo ... Yog ib cov kev pauv hloov uas tsuas yog koj thiaj muaj peev xwm ua kom tshwm sim tau xwb."

Pab nom Labor, pab nom Greens, tej nom kis xeev qes ntawm pab nom Liberal uas pom zoo rau neeg txum tim muaj suab sawv cev, thiab ib cov nom ywj pheej yog cov uas tau sab laj txog tej ntsib lus ntawm daim ntawv no.

Daim ntawv teev txog tej lus tsis pom zoo ne ho hais dab tsi?

Kuj muaj plaub (4) co laj thawj tseem ceeb uas lawv tsis pom zoo kom muaj suab sawv cev rau neeg txum tim li:
  • Yuav muaj tau teeb meem phom sij tau, vim "yog tej yam uas tsis muaj ib tug twg yuav ua tau kheej'' thiab
  • Yog tej yam tseem tsis tau paub ntxaws, vim yeej tsis tau los qhia txog tej no kom ntxaws rau neeg Australia.
  • Yog ib co kev sib tawg tswj, vim yog tau teev ib tsav neeg twg rau hauv tej txhooj cai tswj haiv.
  • Cov kev muaj suab no yuav nyob ruaj nreeg, thiab yuav tsis muaj peev xwm hloov kho tau tsuas yog tias ntshe yuav tsum tau rov qab tawm suab los kho dua tshiab xwb mas thiaj hloov tau xwb.
Thiab tej neeg tsis pom zoo yeej hais tas los rov qab hais dua ntxiv tias yuav ua rau muaj plaub ntug hauv tsev hais plaub High Court, uas Stephen Donaghue uas yog tus lwm kws lij choj teb chaws tsis pom zoo, thiab daim ntawd no tseem tau hais ntxiv tias ''tseem yuav muaj cov kev txiav txim siab txog tej lagluam, kev ruaj ntseg haiv, hauv paus txhim kho, kev noj qab haus huv, kev kawm thiab ntau yam ntxiv rau cov kev muaj siab no thiab'', txawm li cas los pawg neeg ua suab sawv cev rau neeg txum tim no tsuas muaj peev xwm los tawm tswv yim xwb, tsis muaj peev xwm yuav los tsim cai cuam tshuam txog tej no.

Ces daim ntawd no thiaj xaus lus tias "Vim yog tej yam uas yus twb tsis paub thiab tsis tau ua dua los tias zoo li cas. Vim yeej tsis tau sim cia muaj ib pawg neeg ua suab sawv cev dua los li ... Yog li ntawd, yog tias yus tsis paub, ces tawm suab tsis pom zoo xwb.''

Tej neeg uas tsis pom zoo muaj suab yeej yog ntau yam neeg sib txawv. Tab sis tej no puas yog tej lus txhua yam uas lawv tau teev?

Tsis yog.

Tab sis tej lus sib cav ua raug teev rau daim ntawd no thiaj tsuas yog ib co lus uas yuav raug muab xa mus rau txhua tsev neeg xwb.

Lidia Thorpe uas yog ib tug nom kis xeev siab - ywj pheej tej lus yeej tsis raug teev nrog tej lus hauv daim ntawv ntawm tej neeg uas tsis pom zoo txhawb nqa cov kev muaj suab rau neeg txum tiam thiab
Lidia Thorpe walks with a group of people through parliament.
Lidia Thorpe uas yog ib tug nom kis xeev siab - ywj pheej cov hauj lwm Blak Sovereign Movement mam li ua tus sau nws tej lus qhia tias vim li cas thiaj tsis pom zoo. Source: AAP / Lukas Coch
Thorpe cav tias cov kev muaj suab no yeej tseem tsis tau muaj fwj chim zoo txaus thiab tej zaum ''kuj yuav yog ib cov kev ua txhaum cai''.

SBS News yeej nkag siab tias Thorpe cov Blak sovereign movement mam li ua tus los sau tej lus tsis pom zoo rau cov kev muaj suab no rau yav lig limtiam no, thiab yuav coj mus tso rau hauv online - tab sis tsis tso rau hauv AEC lub vas sab.

Tsis tas li ntawd los Pauline Hanson uas yog tus coj pab nom One Nation yeej tau xub hawv dhau los tias yuav tsim nws daim ntawv kheej, thiab hais tias pab nom koom tswj tau ''tsis kub siab txog'' tej nom me tej kev tsis pom zoo rau cov kev muaj suab.

Tej lus no puas yuav hloov tau ib yam dab tsi?

Kuj yog tej yam peb tsis tau ua dua los li.

Kuj tau muaj ntau cov kev ntsuam zej tsoom cov kev tawm suab lawm , thiab thawj pwm tsav Anthony Albanese los kuj tseem muaj kev cia siab rau tej ntawv no tias yuav muaj peev xwm hloov tig tau tej xwm txheej no thiab.

Nws tau qhia rau Sky News hnub zwj Hli (Monday) tias ''Kuv yeej tseem muaj kev cia siab heev ... Kuv ntseeg tias yuav ua tau ib yam dab tsi zoo.''

Tab sis yeej tsis muaj tej social media tej xov xwm uas tshaj tawm 24 teev rau ib hnub twg rau xyoo 1999, rau lub caij uas Australia tau muaj cov kev tawm suab kho txhooj cai tswj haiv zum dhau los.

Tab sis txawm tias yeej tau muaj tej xov xwm ntau yam nthuav txog cov kev muaj suab rau neeg txum tim los tau ntau hli dhau los no lawm los, yeej tseem tsis tau paub tseeb tias seb tej ntawv teev txog tej lus ntawm cov neeg pom zoo thiab tsis pom zoo no ho puas yuav ua rau muaj tau ib yam teeb meem dab tsi li cas.

Share
Published 20 July 2023 2:41pm
By Finn McHugh
Presented by Vixay Vue
Source: SBS


Share this with family and friends