Vim li cas thiaj siv Voldemort daim duab coj los ua ib lub cim tawm tsam nrog huab tais tsev neeg ntawm teb chaws Thaib

Nyob rau lub caij uas tseem muaj tej hluas ntawm Hong Kong tawm tsam los pov puag txoj kev tswj hwm democray kuj tau muaj ntau txheeb tus tub kawm Thaib tau mus tawm tsam rau tom tej kev yam tsis tau pom muaj dua los li vim lawv tsis pom zoo rau teb chaws Thaib tus huab tais uas tswj hwm tau 200 xyoo no.

Youth protesters in Thailand are using popular culture references in their fight against what they see as the authoritarianism rulers of the country.

Source: AFP

Nyob rau lub sij hawm tsawg dua li 1 lub xyoos tom qab tau muaj tej kev kub ntxhov tshwm sim rau cov kev tawm tsam pov puag txoj kev tswj hwm democracy ntawm Hong Kong ntawd ces tau ua rau Hong Kong cia li ntog ua tsis tau dab tsi lawm, tab sis kuj tseem tau muaj Thaib ib cov hluas tau mus rwg npoj tawm tsam thoob teb chaws tsis pom zoo rau lub teb chaws no tej laj fai kum xeeb thiab.

Tab sis nyob rau lub teb chaws Thaib ces yog tias muaj ib tug neeg twg tseem hais lus tib thiab thuam tsev neeg huab tais Thaib ces tus neeg ntawd yuav raug kaw tsev laj cuj txog 15 xyoos, yog li ntawd tej tub kawm feem coob uas mus tawm tsam thiaj yuav tau siv ib cov tswv yim tshiab.

Lawv kuj tau siv Voldemort daim duab (Uas paub tias tus neeg uas tsis muaj peev xwm tis npe rau) ntawm zaj yeeb yaj kiab Harry Porter raug coj los ua lub cim sawv cev tam li yog lub teb chaws no tus huab tais thiab cov kev siv 3 tug ntiv tes hawm yog ib lub ciam qhia txog lawv cov kev tawm tsam uas tau lub tswv yim los ntawm pob yeeb yaj kiab Hunger Games us tej neeg tsis pom zoo nrog tej nom tswv. Ces tej tub kawm thiaj xav kom yuav tsum los kho lub teb chaws Southeast Asian tus tsoom fwv uas coj nruj tsiv heev no dua tshiab.
Student protesters flash the three-fingered Hunger Games salute during an anti-government rally at King Mongkut's Institute of Technology in Bangkok
Student protesters flash the three-fingered Hunger Games salute during an anti-government rally at King Mongkut's Institute of Technology in Bangkok. Source: Getty Images
“Tej zaum cov kev tawm tsam no kuj yuav yog ib kauj ruam tseem ceeb rau cov kev pauv hloov rau Thaib tej laj fai kum xeeb," raws li Pavin Chachavalpongpun uas yog ib tug neeg hais lus tib Thaib tus huab tais thiab yog ib tug Associate Professor ntawm lub chaw teeb txheeb Southeast Asian Studies Centre ntawm Kyoto University uas tau tsiv mus nyob teb chaws Japan tau qhia rau SBS News.

''Yog li tej neeg tawm tsam thiaj tau los tawm tsam txog nom tswv Thaib tej kev txwv tsis pub ib tug twg tib thuam tsis pom zoo, raws li nws tau qhia. Thiab raws li nom tswv Thaib xav ces yeej yog ib cov kev hawv uas yuav tsim tau teeb meem rau tej laj fai kum xeeb txoj kev ruaj ntseg. Vim cov kev yuav muaj tau txoj kev ruaj ntseg rau tej laj fai kum xeeb yog yuav tsum tsis txhob muaj teeb meem dab tsi rau Thaib tsev neeg huab tais."

Tab sis yog vim li cas thiaj muaj neeg mus tawm tsam thoob teb chaws, thiab twb tawm tsam los tau 2 lub hlis thiab yeej tseem tawm tsam txhua txhua hnub tam sim no; thiab leej twg yog tus huab tais uas muaj fwj chim thiab raug kev cov nyom uas cuam tshuam txog tej kev tawm tsam no.

Huab tais Maha Vajiralongkorn yog leej twg?

Nyob rau lub sij hawm 4 lub xyoos uas nws tau los ua huab tais no ces yeej muaj neeg paub tias nws yog huab tais Maha Vajiralongkorn, los yog huab tais Rama 10, uas tau ua rau pej xeem Thaib ceeb thiab tsis tshua nyiam yog muab piv rau nws txiv uas yog huab tais Bhumibol Adulyadej uas tau tswj hwm teb chaws Thaib los tau 70 xyoo.

Tau ntau hli tom qab uas nws raug teeb tsa los ua Thaib tus huab tais rau lub 5 hlis ntuj xyoo 2019 ntawd, ces tus huab tais uas tau tuaj kawm ntawv ntawm teb chaws Australia thiaj li yog Thaib thawj tub huab tais uas tau yuav ib tug poj niam uas yog nom tswv (tab sis tus poj niam no kuj raug txo nws lub fwj chim lawm tom qab ntawd 3 lub hlis vim "coj cwj pwm tsis zoo").

Tej chaw nthuav xov xwm yeej paub zoo tias Thaib tus huab tais no yog ib tug neeg muaj nyiaj nplua nuj uas nyiam ua hluas, thiab muaj qee zaus ces yeej hnav tso khiab mus rau tom zej tsoom tej chaw.
Thailand's King Maha Vajiralongkorn (centre), Queen Suthida and his daughter Princess Bajrakitiyabha Mahidol (left) during his royal coronation.
Thailand's King Maha Vajiralongkorn (centre), Queen Suthida and his daughter Princess Bajrakitiyabha Mahidol (left) during his royal coronation. Source: Getty Images
Tus neeg muaj hnoob nyoog 68 xyoo no kuj tau los kho tej txhooj cai tswj haiv ntau yam txij li nws tau los ua huab tais, suav tsab cai uas tso cai rau nws ua tau lub neej txawv teb chaws li nyob tau rau ntawm teb chaws Germany nrog thiab.

Xyoo 2017 ntawd ces kuj tau kho ib tsab cai kom nws muaj peev xwm los ua tau tus tswj tag nrho tsev neeg huab tais tej peev txheej, ces thiaj ua rau nws yog tus huab tais uas muaj txhiaj nplua nuj tshaj plaws hauv ntiaj teb lawm, vim rau qhov nws muaj nyiaj txog USD30 billion diam.

Tam li yog ib tug huab tias ces nws yeej tseem yog tus hau rog thiab, tsaib no nws yeej yog tus tswj 2 pawg tub rog thiab txawm tias tau muaj cov kev kho tej txhooj cai tswj haiv rau txoj kev ua huab tais txij li xyoo 1932 lawm.

Vim li cas thiaj tsis pub pej xeem tib huab tais?

Tau ntau caum xyoo los no, yeej muaj tsab cai lèse-majesté uas yog ib tsab cai pov puag tsev neeg huab tais thiab rau txim hnyav heev rau tej neeg uas ua yam phem yam tsis zoo rau tsev neeg huab tais thiab yog ib tsab cai rau txim hnyav tshaj plaws hauv ntiaj teb no.
Teb chaws Thaib cov cai rau txim rau cov neeg ua txhaum yeej rau txim rau cov neeg uas ua ib yam dab tsi kom huab tais Thaib poob ntsej muag, thuam saib tsis taus los yog hawv yuav ua phem rau huab tais Thaib los yog niam huab tais Thaib, nws tsev neeg huab tais thiab tej neeg ua hauj lwm sawv cev rau huab tais Thaib tsev neeg ntawd ces yuav raug rau txim kaw tsev laj cuj txij li ntawm 3 xyoos mus txog 15 xyoos. Yav dhau los kuj tseem muaj tej cai tau teev tseg tias yog leej twg tseem mus sau ntawv thiab hais lus tsis zoo hauv tej social media thiab faib tej xov xwm tsis zoo txog Thaib tus huab tais no rau lwm tus ntxiv ces yuav raug rau txim thiab.
Protesters hold a photo of Pavin (left) in a gold frame traditionally used to display portraits of the kind (right).
Protesters hold a photo of Pavin (left) in a gold frame traditionally used to display portraits of the kind (right). Source: Getty
Dr Chachavalpongpun thiaj li yog tus neeg uas raug cov teeb meem no.

Nws hais tias “Kuv yeej tau hais lus tib tsis pom zoo nrog huab tais tsev neeg los ntev lawm, ces thiaj muaj teeb meem rau kuv. Tom qab tau muaj Thaib tej leem (tub rog) tau los txeeb nom pej xeem rau xyoo 2014 lawm, ces tus tsoom fwv peeb zeej no txawm teev ib cov neeg npe uas lawv xav tias tsim nyog yuav coj mus qhuab ntuas kom coj cwj pwm zoo los yog hloov kev xav tshiab, ces kuv txawm yog ib tug ntawm tej neeg raug teev npe ntawd."

Tom qab uas Dr Chachavalpongpun tsis kam mus ntsib nom tswv ces nom tswv Thaib kuj tau ntaub ntawv tso cai los txhom nws thiab muab nws daim passport txwv tsis pub nws siv lawm. Thiab Dr Chachavalpongpun qhia tias yog nws tseem rov qab mus rau teb chaws Thaib thiab ces nws ntseeg tias nws yeej yuav raug nom tswv Thaib txhom ntawm tshav dav hlau. Thiab nws qhia tias "ntshe lawv yuav muab kuv kaw ntev heev li."

Tos ho zoo li ntawd los vim muaj tsab cai lèse-majesté raug siv ua ntuv zus. Xyoo 2017 ntawd, ces kuj tau muaj ib tug txiv neej hnoob nyoog 34 xyoos raug txiav txim kaw tsev laj cuj txog 70 xyoo tom qab nws raug liam tias tau tso ib cov duab thiab cov videos tsis zoo txog tsev neeg huab tais rau hauv Facebook. Tab sis 
Pavin Chachavalpongpun address protesters through a live video call to condemn the military-aligned government of Thailand.
Pavin Chachavalpongpun address protesters through a live video call to condemn the military-aligned government of Thailand. Source: AFP
Ib qho uas Dr Chachavalpongpun tau tsiv mus nyob txawv teb chaws ntawd ces kuj pab kom nws muaj peev xwm hais tau tej lus qhia txog qhov tseeb txog tsev neeg huab tais Thaib uas tej zaum lwm tus tsis xav hnov tsis xav mloog. Vim li no nws thiaj tau qhib ib phau Facebook account hu ua "Royal Marketplace" thaum ntxov xyoo no coj los ua lub sam thiaj rau tej neeg sib tham txog tsev neeg huab tais lub luag hauj lwm ntawm teb chaws Thaib.

Tab sis ua ntej tsoom fwv Thaib yuav muab phau Facebook no kaw lub limtiam dhau los ntawd, kuj tau muaj cov tub koom siab coob tshaj 1 million tus, uas Dr Chachavalpongpun hais tias yog tej hluas feem ceeb xwb.

Vim li cas thiaj li ho muaj cov kev tawm tsam tam sim no?

Txawm tias phau Facebook pag "Royal Marketplace" yuav yog ib qho chaw rau tej neeg mus tawm tswv yim tawm tsam tsis nyiam tsev neeg huab tais qhia rau zej tsoom paub yam tso tshav lug los Aim Sinpeng uas yog ib tug neeg qhia ntawv ntawm tsev kawm qib siab University of Sydney uas paub zoo txog cov kev siv social media ntawm cov teb chaws Southeast Asia tau hais tias yeej tau muaj neeg tsis txaus siab ntau tuaj ntxiv rau ntau lub xyoo no lawm, feem ntau mas yog tej tub kawm uas kawm tsev kawm qib siab thiab kawm high school uas pheej mus siv Twitter ntawd.

“Yeej muaj tej neeg muaj kev chim siab los ntev txij li tau muaj cov kev tawm tsam xyoo 2004 los lawm uas yeej tseem tsis tau muaj peev xwm daws tau tej teeb meem no li, ces thiaj tseem ua rau tej neeg mus tawm tsam tom tej kev ntau zaus."

Raws li tej tub kawm uas tau npaj cov kev rwg npoj tau qhia, ces lawv tsis txaus siab rau tej tub rog uas tau los txeeb pej xeem nom rau xyoo 2014 ntawd.
Thai high-school students protest with placards and white ribbons.
Thai high-school students protest with placards and white ribbons. Source: Getty Images
Netiwit Chotiphatphaisal thiab Suphanut Aneknumwong uas yog 2 tug tau npaj tej tub kawm cov kev rwg npoj tawm tsam kuj tau sau ib cov lus rau hauv phau ntawv xov xwm  tias cov kev tawm tsam no tau ua rau muaj kev vam kev cia siab yam tsis tau pom muaj dua los rau lub sij hawm 6 lub xyoo no."

Dr Sinpeng tau hais tias tos ho muaj cov kev tawm tsam tsis ntev los no los twb vim muaj ntau tus pej xeem pom tau tias cov kev xaiv tsa nom tswv tsaib no tsis raug kev raug cai. Thiaj ua rau tej hluas chim tias ua li cas nom tswv tseem muab pab nom uas txhawb nqa txoj kev tswj hwm democracy hu ua Future Forward rhuav tsis pub lis tej laj fai kum xeeb ntxiv rau lub 2 hlis ntuj lawm thiab.

“Tej xwm txheej no thiaj tau ua rau muaj tej neeg mus tawm tsam feem ntau yog nyob hauv nroog Bangkok, tab sis kuj muaj qee cov nroog ntawm lwm lub xeev uas tej tub kawm tsev kawm qib siab yog cov los npaj cov kev rwg npoj tawm tsam. Ces lub caij ntawd tseem muaj tus kab mob COVID-19 sib kis thoob ntuj thiaj ua rau tsis muaj xwm txheej dab tsi tshwm sim, tab sis lawv yeej tau coj cov kev chim siab no mus tawm tsam hauv online ua ntuv zus."
Thiaj ua rau Dr Sinpeng thiab Dr Chachavalpongpun hais tias tus kab mob coronavirus sib kis thoob ntuj thiab tej lagluam tsis zoo uas ua rau sawv daws txom nyem thiaj rov qab ua kom tej neeg uas twb muaj kev chim siab los ntev rov qab los tawm tsam dua.

Tab sis vim tus huab tais yeej tsis nyob hauv teb chaws Thaib rau lub caij lub teb chaws no raug kab mob coronavirus uas sib kis thoob ntuj no thiab ces haj yam ua rau tej neeg chim siab tshaj ntxiv. Ces thaum xaus lub 6 hli ntuj uas nom tswv tau tshem cov kev txwv ib nyuag ntaug zog lawm ces tej neeg thiaj li tau rov qab mus rwg npoj tawm tsam tom tej kev lawm.

Tej neeg rwg npoj tawm tsam xav tau dab tsi?

Phua kiag lub ntsiab luv luv ces yog tej tub kawm nqua hu kom yuav tsum tau hloov kho dua tej laj fai kum xeeb ntawm teb chaws Thaib.

Tej ntsiab lus tseem ceeb uas lawv xav tau ces yog xav kom nom tswv Thaib tso tseg cov kev tsub nias tej neeg tawm tsam uas nyiam txoj kev tswj hwm democracy, muab pab nom qub ntawm tsev tsoom fwv rhuav thiab tsim tsa dua pab tshiab thiab tso tseg tej tub rog cov kev txeeb pej xeem nom los tswj hwm.

Tsis tas li no los lawv kuj tau teev txog 10 lub tswv yim kom yuav tsum los kho Thaib tsev neeg huab tais thiab. Tsab ntawv teev tej tswv yim no yeej raug Panusaya Sithijirawattanakul uas yog tus coj lub koom haum tub kawm ntawm teb chaws Thaib los nyeem nrov nqaj to saum sam thiaj rau thaum ntxov lub hlis no, nqua hu kom yuav tsum tau pauv hloov ntau tsab txhooj cai tswj haiv cuam tshuam txog Thaib tus huab tais suav txog tej cai uas tswj tsev neeg huab tais tej peev txheej uas nws ua tus tswj  tib si.
Student Union of Thailand spokesperson Panusaya Sithijirawattanakul reads the list of demands to reform the monarchy.
Student Union of Thailand spokesperson Panusaya Sithijirawattanakul reads the list of demands to reform the monarchy. Source: Getty Images
Tsis tas li no los kuj tau muaj kev nqua hu kom tsev neeg huab tais yuav tsum tau qhia qhov tseeb txog tej hauj lwm nws ua rau lub teb chaws no tej tuam chav uas raug pej xeem xaiv tsa thiab yuav tsum tsis txhob muaj feem koom nrog lub teb chaws tej laj fai kum xeeb thiab kom txhob siv tsab cai lèse-majesté ntxiv lawm.

Yog li ntawd Mr Chotiphatphaisal thiab Mr Aneknumwong thiaj li tau sau ib co lus tawm tswv yim limtiam dhau los tias “Tej neeg cov kev sib sau ua ke rwg npoj no thiaj los tawm tsam tsis pom zoo nrog Thaib cov kev txwv uas tau muaj los ntev uas tsis pub hais tsis pub tham dab tsi txog tsev neeg huab tais tej laj fai kum xeeb dab tsi li, thiab nkawv thiaj tau nqua hu kom tso cai rau zej tsoom sawv daws tshuaj ntsuam tau."

Ces Prayuth Chan-Ocha uas yogThaib tus hau rog dhau los uas tau los ua Thaib tus thawj pwm tsav tam sim no lawm thiaj tau los teb tias tej tswv yim uas tej tub kawm tau los hais kom hloov kho tej cai cuam tshuam txog tsev neeg huab tais ntawd mas ua dhau cai heev lawm.

Cov kev rwg npoj tawm tsam no puas yuav pab kom tsim tau cov kev pauv hloov tiag?

Dr Sinpeng tau qhia tias tseem ntxov heev thiab tsis tau muaj peev xwm yuav qhia tau tias xyov yuav zoo li cas ntxiv. Hnub tim 16 August 2020 ces yog hnub muaj neeg mus rwg npoj tawm tsam coob tshaj plaws ze txog li . Tab sis yog piv rau cov neeg mus tawm tsam ntawm nroog HongKong ces twb muaj txog

Raws li Dr Sinpeng tau qhia, ces qhov nyuaj heev rau tej tub kawm cov kev tawm tsam no mas seb lawv ho muaj cov tswv yim li cas coj los ua koj phaum neeg laus hos pom zoo los koom nrog lawv ntxiv.
Activist Piyarat Chongthep gives the three-fingered Hunger Games salute as he arrives at a Bangkok police station to accept charges relating to a protest.
Activist Piyarat Chongthep gives the three-fingered Hunger Games salute as he arrives at a Bangkok police station to accept charges relating to a protest. Source: Getty Images
Thiab tej zaum tsoom fwv Thaib kuj yuav siv cov kev kub ntxhov  los rau txim rau tej neeg uas npaj cov kev tawm tsam tseem ceeb no uas twb raug txhom lawm, kom tswj tau tej kev tawm tsam no ua ntej nws yuav muaj ceem loj zuj zus tuaj rau lwm qhov chaw ntxiv.

Dr Chachavalpongpun hais tias “Kuv paub tias tej tub kawm yeej yuav tsis qhau hau yooj yim vim lawv tau teeb ib lub hom phiaj kom muaj peev xwm los tham tau txog tsev neeg huab tais ntawm teb chaws Thaib lawm."

"Yog li ces ntshe thaum kawg tej zaum nom tswv yeej yuav siv nws lub fwj chim los tawm tsam nrog tej neeg rwg npoj tawm tsam no xwb."

Txawm yuav hloov kho tau thiab tsis tau tej dej num no los Dr Chachavalpongpun yeej ntseeg tias yeej tau muaj qee cov dej num uas tej neeg tawm tsam no yeej tau ua tiav lawm uas yog cov kev uas tej neeg txaus siab thiab tuaj yeem los sawv tawm tsam tsoom fwv los yog tsis pom zoo nrog tsev neeg huab tais.

“Teb chaws Thaib ces yeej yog ib tug neeg mob ntawm cov teb chaws Southeast Asia los ntev heev lawm," raws li Dr Chachavalpongpun tau qhia. "Es ho yog tim dab tsi thiaj ua rau Thaib muaj cov teeb meem kub ntxhov no? Twb yog tim tsev neeg huab tais xwb. Yog li tej tub kawm cov kev tawm los tawm tsam tej ntsiab teeb meem no thiaj yog tej yam tseem ceeb heev."


Tej neeg nyob ntawm nroog Melbourne yuav tsum tau nyob twj ywm hauv tsev li nom tswv tau haias thiab tsuas tawm tsev mus yuav khoom noj khoom haus tseem ceeb, mus kawm ntawv, mus ua hauj lwm, mus ua exercise los yog mus tu saib xyuas lwm tus neeg xwb. Tsis tas li no los nom tswv yeej tau taw qhia kom siv ntaub khwb qhob ncauj thaum lawv mus rau zej tsoom tej chaw thiab. Mus txheeb tau tej xov xwm koj yuav tsum tau paub txog tus kab mob COVID-19 ntawm tej xeev tau ntxiv ntawm no.

Tej neeg nyob ntawm teb chaws Australia yuav tsum nyob kom nrug ntawm lwm tus neeg li 1.5 metres. Thiab mus txheeb ntxiv seb koj lub xeev ho muaj cov kev txwv tsis pub tej neeg sib sau li cas ntxiv.

Yog tias koj tau khaub thuas thiab muaj yam ntxwv mob, ces nyob twj yim hauv tsev thiab npaj hu xov tooj nrog koj tus kws kho mob tham los yog hu rau lub koom haum Coronavirus Health Information Hotline tus xov tooj 1800 020 080 tham seb yuav mus sim seb puas kis tus kab mob coronavirus no tau li cas.

SBS yeej tsim tau cov xov xwm ua 63 hom lus qhia txog tus kab mob no thiab koj muaj peev xwm mus txheeb xyuas tau ntawm sbs.com.au/coronavirus.


Share
Published 29 August 2020 1:58pm
By Maani Truu
Presented by Vixay Vue
Source: SBS News


Share this with family and friends