Miphun tampi I cawh in khuasaknak ram tahchunnak ah Australia ram ti bantuk hna ah na um a si ahcun biaknak dangdang a bia mi le nunphung a dang mi tampi na na hmun ton hna lai.
Cu bantuk caan ah a biapi tuk mi cu an nunphung le an biaknak kha na biaknak le na nunphung he a khat lo mi a si tikah na upat piak thiam hna le an sining tein na cohlan thiam hna ding kha a bia tuk mi a si.
rawl-ulh timi hi biaknak kip nih an ngeih dih cio, rawl ulhnak nih kan pum caah zei tluk in dah thathnemhnak a ngeih timi kan rak langhter lai.
Dr Veronique Chachay cu University of Queensland ah rian a tuan lio mi a si i rawl ei ti din lei ah hngalhnak a ngei mi pakhat a si.
Caan zei mawzat chung rawl loin umnak nih kan pum caah thatnak a chuahpi tiin Dr Chachay nih a chim.

Source: Getty Images/lacaosa
A phichuak kan hmuh khawh mi cu zeidah a si ti ah cun kan thi kha a rak I thianh chung ve.
Ti din loin umnak nih kan pum caah thatnak a chuahpi cu theih a si lo. Ti kan din nak nih kan pum chung I a thiang lo mi pawl kha a thianh hna tiin Dr Chachay nih a chim.
Rawl kan hun ulh le cangka in kan pum chung “autophagy” timi riantuan hram a thok tiin Dr Chachay nih a chim.
“Kan pum chung I kan thihri pawl chungin tharchuah awk a tha mi cu a thar chuah than hna.”
Cu nih zei dah a thathnem ti ah cun kan ngan a dam deuh kho cun tar a har deuh tiin Dr Chachay nih a chim.
Rawl kan ulh mi kan hun ngol I rawl kan ei than tikah khin kan pumsa nih kan rawl chung I a herh vialte kha a si khawh chungin lak dih a zuam. Cu tikah a biapi tuk mi cu rawl kan ei than tikah kan caah a tha mi rawl lawng kan ei ding a biapi tuk. Cun a hlei hluak in a thlum almi le a kan thauter kho tu ding rawl kan ei lo a herh tiin Dr Chachay nih a chim.
Asinain, rawl-ulh hi a mi kip caah a thahnemnak a chuahpi lo, a ngan a dam cia lo mi le ei din lei ah dam lonak a ngei mi caah cun rawl ulh cu an caah a si kho ve lo tiin Dr Chachay nih a chim