Key Points
- Voice referendum cu atu kum October le December kar ah tuah a si te lai tiin ramhruaitu Anthony Albanese nih a chim.
- Kum 1999 hnu in a voikhatnak bik Australia ram mi nih referendum thimfung an thlak a si lai.
Australia ram ngeitu hna kha phunghrampi nih theihpi le cohlan an si khawh nak ding caah thimfung thlak a si lai. Cu thimfung thlak nak ding ni le caan kong cu fiang tein theih a si rih lo nain tukum chungah a si lai tiin theih a si.
Ram hruaitu Anthony Albanese nih First Nations Voice to Parliament, ram ngeitu hna i an konglam le an tuanbia kha phunghram chungah khumh le cohlan nak tuah ding cu tukum chungah a si lai tiin bia a rak i kam.

Prime Minister Anthony Albanese announced the referendum at the Garma Festival Source: AAP / AARON BUNCH/AAPIMAGE
Kum 1999 lio khan, Australia ram I hruai ning thlennak, Australia cu republic ram si dingin referendum thimfung thlaknak an rak tuah nain an hlawh rak tling lo. Atutan hi kum 23 hnu ah a voikhatnak bik referendum thimfung thlaknak an tuah a si lai.
Referendum cu cozah riantuantu palai hna lawng nih biakhiah awk a tha lo mi, ram mi hna dihlak hnathlaknak in biakhiah a hau mi a si ti ruah mi kha referendum cu a si.
Cu ti a si kun ah, zeitik dah referendum thimfung thlaknak cu tuah a si lai, aho dah thimfung a thla lai?
Zeitik dah Voice to Parliament referendum thimfung thlak a si te lai?
Atukum, kum hram thok February thla ah khan Albanese nih referendum thimfung thlaknak cu October le December kar ah tuah a si te lai tiin a chim.
Referendum thimfung thlaknak cu cawn niruk ni ah tuah a hauh lai caah ruah dawmh awk a tha mi ni 13 a um. Hi ni a lawng mi hna lak ah hin thimfung thlak a si te lai tiah an ruah nain zeitin dah thil kalpi a si te lai ti cu hngalhfian mi zeihmanh a um lo.
December thla telh chih a si ko nain Christmas he hna a hun I naih ngai fawn cang tikah December thla hlan hrawng zongah tuah dingin biachah khawh thiam a si.
Ruahdamh mi ni 13 chungah hin cozah zung an thut caan he a tong fawn tikah a lawng mi ni taktak hi cu ni 4 hrawnglawng a si.

A hlan ahcun December thla hi thimfung thlak caan ah rak hman bik mi thla a rak si tawn nain 1984 hnu in nihin ni tiang kum dongh lei ah thimfung voikhat hmanh an thla bal ti lo.
Cucaah, Voice vote thimfung thlaknak zong hi Dec 23 le Dec 30 ah an tuah lai lo ti a fiang ngaingai.
Cun, ramkomh cozah nih a hrial ngai mi thla cu mi tam u khual a tlawn bik caan, siangngakchia sianginn khar caan hi a si fawn tikah Nov thla chungah thlak a si te kho men.
Referendum tikah zei kong dah thimfung kan thlak lai?
Atlangpi in chim ahcun, ram ngeitu hna an konglam kha phunghram chungah khumh ding le khumh lo ding caah thimfung thlak a si lai.
Ahodah Thimfung a thla lai?
Australia ram mi, kum 18 cung a si mi poah thimfung an thlak a hau lai. Ramkomh cozah thimnak ah thimfung thlak a hauh ve bantuk in, atutan referendum zongah thimfung thlak hrimhrim ding a si lai.
Referendum hlawh a tlin ding cu a har ngaingai mi a si a ruang cu ramkulh le ramthen tam u nih yes tiin thimfung an thlak a hau. Ramkulh chung mipi tam deuh nih yes an ti lawng a za lo. Rampi huap in ramkulh an dih lak chung ah a cheunak tam deuh nih an cohlan a hau.
Ziah referendum cu hman a si?
Australia phunghrampi remh le thlen nak ding caah a lam pakhat a um, cucu referendum a si. Referendum hmang lawngin Australia phunghram a thlen khawh.

Not every Australian adult will have the right to vote on Saturday Source: AAP