Kum khat chungah Australia rammi panga chungah pakhat poah cu lungthin lei damlonak nih a tlunh hna. Cu nih a langhter mi cu Australia ram mi an dihlak chungah zatuak 45% nun chungah voikhat tal cu lungthin ngandam lonak nih a tlunh hna ti khawh a si.
- Lungthin dam lonak hmelchunhnak hi a ruahawk hngalh lo fawite
- Tha tein zohkhenh le thlopnak thawngin mi tampi an dam than
- Na ngamhtlakmi sinah na lungchung I a ummi pawl chimphuannak hi tuah hmasa cem dingah a tha bik mi a si
Australia rammi le vawlei cung mi nih an ngeih khunmi damlonak Lungthin nuam loin um le lungretheihnak hi a si.
Lungthin nuam loin umnak zawtnak hmelchunhnak:
- Lawmhnak an rak pe tawntu thil nih lawmhnak an pe kho ti lo, cuchungah tuah na huammi pawl zong a tel kho.
- Mibu sinah tlawnlen duhnak na ngei ti lo
- Na ih caan le na khurkhua ruahnak ah thlennak a um lai
- Na thin a tawi lai
- Na ing-puan a fawi lai
- Mi dang bia le hmurka na in na harh deuh lai
- Na tah le mitthli tlak a fawi deuh lai
Zawtnak hmelchunhnak hi cu a minung hoih in a dang kho mi a si tiin Siibawi thiamsang pakhat a si mi Maria Kangas nih a chim.
“Zawtnak hmelchunhnak cu a phun a tampi kho I hi vialte zawtnak hmelchunhnak nih an tlunh dih lai tinak a si hlei lo,” tiin Dr Kangas nih a chim.
An lungre a theihtertu hi a tlangpi in chim ah cun thil ningcang loin a kal sual lai ti phannak le mibu si an chuah tikah soinak le zohchuknak an ton sual lai ding kha an phang tiin a chim fawn.
Luan tuk deuh in ttih le phang in um. Hawidang nih thil pakhatkhat an ttih mi nak sang deuh le thuk deuh in va tih le thinphan hnuh khi a si
Source: Pexels/Quintin Gellar
- Lungthin dai tein um um thiam lo
- Thil poipang a cang sual lai tiin thlalau in um
- Thin turning hawihlan nak in ran deuh
- Thawpi chuah lengmang le thaw chuah hawihlannak in ran deuh
- Derthawm deuh in um
- Thlanti chuah silole ther
- Zaan ih khawh lo
- Tha tein khuaruah khawh lo, a tu lio caan thil a cangmi ruah loin thil dangdang kong ruah
A lungre a thei mi kip le thinphang thlalau in a um mi poah lungthin dam lonak an ngei tinak a si lo, nain nitin na khuasak le umthutnak ah dawnkhantu a si ahcun a ran nakin bawmh le ruahnak na hal hna ah a tha lai tiin Dr Grant Blashki nih a chim.
“Inn rian tuan thiam loin na umm, a silole rianhmun ah rian tuan thiam loin na um ti bantuk hna a si ah khan cun khakha ralrin petu hmelchunh cu a si hnga” tiin a chim.
Source: Getty Images/EschCollection
“thil hmete a si ko mi kha a thuat a thuat a donghnak ahcun a hun puak I cu tikah an nupi le pasal silole an chungkhar le an fale nih ‘ziah cu ti pi cun thil a can hnga?’, an ti. A ngai te ti ko lo ah cun a nu silole a pa maw, mi pakhat I a tuar in nak kha an theih thiam piak ti lo, caan sau nawn a in lawng in a rak in caah a si” tiin Dr Kangas nih a chim.
Mah le mah I uk khawh nak an chung ah a um lo tikah thil pakhat an tuah mi nih fawi tein a lem khawh cang hna I tahchunnak ah zuu le sa, gambling le adangdang pawl kha sum kho ti loin an nun ah a um cang tiin Dr Kangas nih a chim.
Zawtnak Hmelchunhnak Hngalh Khawh Zau I Zuam
Harry Minas cu University of Melbourne ah Global and Cultural Mental lultai a si
Mi pakhat a umthutning le a cawlcanghning a thlen ahcun a hngal hmasa cem tu ding cu amah he naihniam in a umthu mi kha a si, cu tikah a biapi mi cu zei rel loin um piak lo ding kha a si.
Drinking excessively can make someone's depression worst. Source: Photo by Chitokan from Pexels
Mi pakhat nih a thinlung ah a ummi kha zalong tein a chim phuan khawh nak ding tiangin pehtlaihnak tha ser hi a biapi tuk mi a si. An bia tha tein ngaih piak deuh ding mi kha, an mah sawlphel tu, sik le cawn piaktu si nak nih an dirhmun a zual ter deuh
Ralzam le mipem dirhmun in a rak phan mi tam deuh cu hi bantuk thil an ton caan ah bawmh an hal tawn lo. Bawmh hal loin an um caah an chungkhar ah le pumpak an nun ah ttumchuknak le buainak in a khat. An khuaruahnak hawi he khat ti lo an thinlung ah daihnak a um kho ti lo.
Na hawi silole na nulepa na pawngkam minung hna an thutdir le an cawlcanghnak ah thlennak a um tikah a hngal hmasa cemtu cu nangmah na si caah hawi hlan nak in na pehtlaihning nak tha tein pehtlai law a lungchung a ummi bia hna na sin ah a chim khawh nak dingah nangmah bawmhchanh khawhnak lam sial piak.
Nangmah nih na bawmh khawh lo sual zongah a bawm khotu ding sinah kalpi le a dangdang in lam kawl ding cu nangmah na rian a si. Caan a um lio te ah bawmhchanh le thlop an si ah cun an i hrim kho than i an dam kho than.
Bawmh hal khawhnak cu 13 11 14 phone in chawnh khawh an si. Cun Beyond Blue zong pehtlaih khawh an si i beyondblue.org,au an website zongah len khawh a si.
