Australia ram chung ngandamnak lei I runvennak caah zulhphung an ser mi pawl an hun dorh deuh tik le khuasik a hun tlak in cun tlangrai nih phak ruangah siizung a panhmi an karh ngaingai lai tiin thiamsang nih an chim.
Tlangrai nih a mi kip a kan tlunh khawh, nain hawilei in tar le hngakhia bawhte caah hin ttih a nung khun tiin Australia cozah nih a chim.
Hniksaknak
Kan zawtfah tik le kan dam lo tikah tlangrai maw a si, cumpit khuh sawhsawh maw a si, silole COVID-19 maw a si ti kan hngalh khawh nak ding cu zawtnak hmelchunhnak zohchih in kan I hniksak a hau tiin siibawi thiamsang hna nih an chim.
Kan tak a linh, kan taksa a fah, kan cumpit, kan khuh, kan chung a kan thlet, luakchuah le hnap di tawh ti bantuk hna kan si sual ahcun a rannak in kan I hniksak awk a si. RT-PCR silole RATs hmangin kan I hniksak zokzok ding a si.
Pulrai nih a tlunh mi hna pawngkam ah kan um a si ahcun a rannak in RATs silole RT-PCR in kan I hniksak lai cun Positive kan si sual ve ahcun ni 7 chung kan I erh ve a hau lai.
COVID-19 Pulrai zawtnak A Hmelchunh Pawl:
- Thaw chuah i harh
- Tha dit, tha um lo
- Tha-hri fah
- Thil rim haw theih khawh lo
- Rawl duh lo silole lungmih
Zawtnak hmelchunhnak nih an tlunh ko buin negative a cuan sual ah zeitin a si lai?
Atu bantuk dirhmun kan phak tikah kan theih a herh mi cu tlangrai zawtnak nih a kan tlunh ruang ah a si kho tiin National Centre for Immunisation Research and Surveillance leiin biachimtu nih a chim.
“Na dam a pian hlan lo cu inn ah na um ah a tha cem ko, cu lo ah cun midang na chawnh chin sual hna lai. A zual tuk lo mi tlangrai le cumpi khuh cu thlop hau loin an mah tein an dam ko.” Tiin biachimnak nawl a ngeitu pah nih SBS nih a chim.
“Na taksa fah, na lu a fak mi thlopnak ding caah Panadol na din piak khawh. Cun, zeihmanh tuah loin na dinh piak khawh” tiin a chim chap.
An dam lo a si ah cun siibawi sin ah kal hna sehlaw, siibawi te nih an rak thlop hna lai tiin Australia cozah leiin thawng an thanh.
Tlangrai cu thi I hniksaknak zongin hngalh khawh a si.
Tlangrai zawtnak a hmelchunh pawl
Mi pakhat kha tlangrai nih a tlunh sual ahcun a khua sik lai, cun a dangdang zawtnak hmelchunhnak zong an um rih. Hngakchia an si ahcun an chungthlet le luak hi mi tam deuh nih an tuar mi a si.
Siizung ah thlop hau dirhmun a phan kho mi pawl:
- Bawhte
- Tar 65 in a cunglei
- Aboriginal and Torres Strait Islanders
- Nau a pawi lio mi
- Mi ngandam lo
- Thau luan zawtnak a ngei mi
- Kuak a zu mi
- Raikhamsii a chun lo mi
Tlangrai zawtnak hi mi pakhat le pakhat i chawnh chin khawh a si i kan cungah zawtnak hmelchunhnak a langh hi ni 1 in ni 3 kar a rau.
Tlangrai nih a chuahpi khawh mi:
- Pumchung thlipeng tete zawtnak
- Hrawm fah
- Hna khaw zawtnak
- Lung le a dangdang chunglei zawtnak
- Thluak phin, thluak lei dam lonak
- Thihnak
I runvennak, I khamnak
Kan I runvennak ding caah a tha cemmi cu raikhamsii I chun hi a si.
Tlangrai khamnak ding caah raikhamsii kum fatinte a thar an chuah lengmang, I runvennak ding caah kum voikhat lengmang raikhamsii kan I chunh lengmang a herh tiin cozah nih thawng an thanh.
Tlangrai khamnak phundang:
- Na dam pian lo ahcun khoika hmanh kal hlah, inn ah um ko. Na dam hnu lawngin leng chuak te.
- Na kut thiang tein i ttawl peng
- Na keo tangah na khuh le na ha-thio ah a tha
Na dam lo tikah i runvennak le I thlopnak ding kong tam deuh in theih na duh ahcun siibawi sin ah kal law, bawmh hal hna.
